Scooter là gì? Tiêu chí để phân loại xe Scooter?

Dòng Scooter mà hiện nay chúng ta vẫn gọi nôm na là xe tay ga, ngày càng phổ biến tại VN

Giữa các dòng xe đôi khi chỉ khác nhau đôi chút, tuy nhiên chính điều này lại tạo ra những tranh cãi khi phân loại, mà dòng Scooter là một trong những số đó. Khi thị trường xe máy ngày càng nở rộ, khái niệm Scooter càng được sử dụng phổ biến tại Việt Nam, tuy nhiên dòng Scooter gồm những mẫu xe nào? Tiêu chí phân loại ra sao?... Đều là những câu hỏi khiến không ít người băn khoăn, nhầm lẫn. Trong khuôn khổ bài viết này, Thanh Niên sẽ giới thiệu kỹ hơn về khái niệm Scooter.

Theo một số tài liệu, Scooter là cách gọi chung cho dòng xe tay ga, để phân biệt với các loại xe máy thông thường. Các mẫu xe thuộc dòng Scooter cho phép người lái có thể dễ dàng bước qua khung (step-through frame) và có không gian sàn để chân phía trước khá rộng. Kiểu thiết kế này xuất hiện từ khá sớm trong ngành công nghiệp xe máy.

Scooter là cách gọi chung cho dòng xe tay ga

Bên cạnh đó, các mẫu xe này thường có động cơ đặt thấp và gần bánh sau, dung tích động cơ từ 50 đến 250 phân khối, bình xăng đặt dưới yên xe. Một số xe có dung tích động cơ lớn hơn, khoảng từ 250 đến 850 phân khối được gọi là maxi-scooter và thường được phát triển dành cho thị trường châu Âu.

Sau khi kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai, nhu cầu sử dụng phương tiện cá nhân gia tăng, dòng xe Scooter bắt đầu phổ biến với sự xuất hiện của những chiếc Vespa và Lambretta. Hiện nay, Scooter nở rộ với nhiều mẫu mã của các nhà sản xuất như Peugeot, Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio…

Việc phân loại xe Scooter từ trước đến nay vẫn là một vấn đề gây nhiều tranh cãi không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các quốc giá khác trên thế giới. Một số mẫu xe như Vespa, Peugeot Django hay Honda Air Blade… dù có những đặc điểm thiết kế khác nhau nhưng vẫn được gọi chung là xe tay ga Scooter.

Vespa, dòng Scooter cổ điển có thiết kế phần sàn để chân phía trước rộng, đường kính lốp nhỏ

Điều này xuất phát từ việc, trước đây tiêu chí phân loại xe Scooter thường dựa trên một số đặc điểm của các mẫu Scooter cổ điển ra đời vào trước thập kỷ 50. Các mẫu xe này thường có đường kính bánh xe nhỏ, chỉ từ 20 đến 35 cm, động cơ đặt thấp ở phía sau. Thông thường thân xe được làm bằng kim loại, có phần sàn để chân phía trước rộng, thân xe phía sau bè rộng, không gian chứa đồ rộng thường được bố trí dưới yên xe và tích hợp các hộc ở phần sau yếm xe. Đặc biệt, bên cạnh hộp số vô cấp CVT được sử dụng phổ biến từ những năm 1980 cho đến nay, một số mẫu Scooter cổ điển còn trang bị hộp số tay với số và côn được tích hợp ở tay lái bên trái. Cơ cấu này thường thấy trên các xe Vespa, Lambretta đời cũ.

Theo thời gian, khi công nghệ ngày càng phát triển, nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng đa dạng, tiêu chí phân loại dòng xe tay ga Scooter cũng được mở rộng dần. Nhiều mẫu Scooter hiện đại lần lượt ra đời với kiểu dáng thiết kế phát triển từ mẫu Scooter cổ điển, đi kèm với việc ứng dụng những công nghệ mới.

Honda Air Blade - dòng xe Scooter hiện đại rất phổ biến tại Việt Nam

Ngoài một số mẫu xe, theo truyền thống vẫn giữ lại được phong cách thiết kế cổ điển như Vespa, Lambretta hay Peugeot… Những mẫu Scooter hiện đại đều được phát triển với thân xe làm bằng nhựa, kiểu dáng hiện đại thon gọn, đường kính bánh xe lớn hơn… nhưng cơ chế vận hành cũng như một số đặc điểm thiết kế khác vẫn theo đúng tiêu chí của dòng xe Scooter. Một số mẫu xe Scooter hiện đại phổ biến tại Việt Nam như: Peugeot Django, Honda SCR, LEAD, Spacy, Air Blade, SYM Attila…

Tại thị trường Việt Nam, xe tay ga Scooter bắt đầu xuất hiện từ những năm 1990. Đến nay, Scooter phát triển rất nhanh và khá đa dạng về mẫu mã. Dòng xe này cũng được nhiều người lựa chọn, đặc biệt là khách hàng nữ nhờ kiểu dáng thời thượng, thanh lịch dễ điều khiển. Tuy nhiên, dòng xe Scooter cũng có một số nhược điểm như trọng lượng thân xe lớn hơn xe máy thông thường, khá cồng kềnh, tiêu hao nhiêu liệu và nhanh xuống máy.