Sẽ xem xét kiến nghị của người lao động

Chi trả tiền bảo hiểm xã hội - Ảnh: Diệp Đức Minh

Trả lời câu hỏi của PV Thanh Niên “Vì sao không để người lao động (NLĐ) được nhận trợ cấp thất nghiệp một lần như luật hiện hành?”, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho rằng qua thực tế, nhiều NLĐ sau khi đã nhận BHXH một lần lại tiếp tục đi làm các công việc khác.  NLĐ muốn có tiếp thời gian đóng BHXH, muốn “hồi cứu” lại thời gian tham gia BHXH trước đó bằng cách trả lại BHXH phần đã nhận. Nhưng các quy định trước đây không cho phép. Vì vậy, luật BHXH năm 2014 có hiệu lực từ 1.1.2016 tạo cơ hội cho NLĐ có mong muốn tiếp tục tham gia BHXH, tiếp tục tích lũy thời gian để hưởng lương hưu hằng tháng.  

Tuy nhiên, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cũng thừa nhận: Đúng là điều 60 của luật BHXH 2014 có quy định thu hẹp đối tượng người được hưởng BHXH một lần so với luật cũ. Khoản 1 điều này quy định chỉ những đối tượng mắc các bệnh hiểm nghèo liên quan đến tính mạng hoặc ra nước ngoài để định cư… mới được hưởng BHXH một lần. Các trường hợp khác khuyến khích NLĐ bảo lưu thời gian tham gia BHXH trước đó. Sau đó, nếu có đủ điều kiện có thể tham gia đóng BHXH tiếp hoặc đóng BHXH tự nguyện để đến tuổi về hưu hưởng mức lương hưu hằng tháng. Ngoài ra, theo quy định luật Bảo hiểm y tế (BHYT), người hưởng lương hưu sẽ được Quỹ BHXH mua BHYT, có điều kiện bảo đảm cuộc sống khi ốm đau.

Mặt khác, so với việc nhận BHXH một lần thì việc nhận lương hưu hằng tháng có lợi cho NLĐ hơn. Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ LĐ-TB-XH, mức đóng hiện nay khi NLĐ tham gia BHXH chỉ đủ trả 9 năm lương hưu cho NLĐ, trong khi NLĐ sống 11 - 20 năm sau khi nghỉ hưu và số tiền bù trả lương cho NLĐ do Quỹ BHXH và trích một phần ngân sách nhà nước chi trả.

Có lợi cho NLĐ về sau

Nhiều điểm lợi như vậy, tại sao NLĐ tại TP.HCM vẫn đình công? Trả lời câu hỏi này của báo chí, ông Diệp cho biết:  Có  thể cán bộ BHXH chỉ phổ biến những điểm mới luật BHXH năm 2014 đến NLĐ chứ chưa phân tích rõ cho NLĐ nguyên nhân sửa đổi chính sách đảm bảo có lợi hơn cho NLĐ.

“Quy định về chế độ BHXH một lần trong luật BHXH sửa đổi là hướng đến mục tiêu an sinh xã hội lâu dài, có lợi cho người lao động về sau. Mặt khác, việc thu hẹp đối tượng BHXH một lần đã được tính toán để đảm bảo cuộc sống cho NLĐ khi về già vừa có lương hưu, vừa có BHYT phòng khi ốm đau, bệnh tật. Trong thời gian chờ đến tuổi nghỉ hưu, NLĐ vẫn có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH cho đến khi tìm được việc làm mới hoặc tham gia đóng BHXH tự nguyện”, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nói.

Mặc dù vậy, ông Diệp cũng cho biết trước những ý kiến của NLĐ, Bộ LĐ-TB-XH sẽ tiếp thu để xem xét quá trình xây dựng các văn bản hướng dẫn luật BHXH và nghiên cứu thêm về các đối tượng hỗ trợ một phần tham gia BHXH. NLĐ khi tham gia bảo hiểm tự nguyện một số năm mà có hoàn cảnh đặc biệt cũng có thể là một trong những đối tượng ưu tiên trong thiết kế chính sách.