'Số 1 FIFA' là cỡ nào trên đấu trường EURO?

Hãy xem cái tư thế “số 1 FIFA” có nghĩa lý gì, khi đội Bỉ của HLV Roberto Martinez bước vào EURO 2020 với mục tiêu đoạt ngôi vô địch.

Khi nhận lời thế chỗ Marc Wilmots dẫn dắt đội Bỉ từ năm 2016, HLV Roberto Martinez (người Tây Ban Nha) băn khoăn giữa hai chọn lựa: nên học tiếng Pháp hay tiếng Hà Lan để giao tiếp với cầu thủ? Rốt cuộc, ông chọn… tiếng Anh làm ngôn ngữ giao tiếp trong đội. Các cổ động viên Bỉ cũng nhanh chóng nhận ra chỗ ưu việt của chi tiết tưởng là ngoài lề nhưng rất quan trọng này. Khi cổ vũ, họ hô vang “Belgium”, chứ không phải “Belgique” hay “Belgie”!

Suốt hàng chục năm lặn ngụp trong sự tầm thường, từ sau thế hệ của Jan Ceulemans (cuối thập niên 1980) cho đến cách đây chưa đầy chục năm, đội tuyển Bỉ luôn bị chia rẽ sâu sắc giữa 3 cộng đồng nói tiếng Pháp, Hà Lan, Đức ở đất nước chỉ có hơn chục triệu dân này. Đấy còn là vấn đề văn hóa, xã hội, chứ không phải chỉ bóng đá. Martinez đưa được đội Bỉ đến thành tích lịch sử cách đây 3 năm (hạng 3 World Cup 2018), một phần vì ông biết cách dung hòa 3 cộng đồng ấy. Người ta từng viết hồi năm 2018: “Ngoài quốc kỳ và quốc ca, chỉ còn lại một điểm chung quan trọng đại diện cho 11 triệu người Bỉ. Đó là đội tuyển bóng đá quốc gia”!

Martinez có dung hòa được những khác biệt lớn về trường phái, lối chơi, khi ông dẫn dắt đội Bỉ tại EURO này, với tuyên bố hùng hồn: “Tham dự để vô địch”?

Bỉ không chỉ là đội tuyển số 1 trong bảng xếp hạng hiện thời của FIFA, họ còn đứng đầu bảng xếp hạng hàng tháng này suốt từ tháng 9.2018. Nhưng, trước một VCK lớn như EURO, luôn có một bảng xếp hạng khác được thiên hạ tham khảo nhiều hơn. Đó là… biểu giá cá cược ngôi vô địch. Trên thị trường cá cược hiện thời, Bỉ lại đứng sau Pháp và Anh, tất nhiên với khoảng cách không đáng kể.

Ưu điểm số 1 của đội tuyển Bỉ là lực lượng hùng hậu, đủ hình thành cái điều mà người ta vẫn hay gọi là “thế hệ vàng” của nước này. Chưa bao giờ bóng đá Bỉ lại có nhiều ngôi sao như hiện nay. Nhưng thật ra, đây chỉ là một giá trị ước lệ, khá mơ hồ. “Thế hệ vàng” nào mà lại phải chơi bóng ở Nhật như Thomas Vermaelen, hoặc ở Trung Quốc cách đây vài năm, như Yannick Carrasco với Axel Witsel!

Ở đẳng cấp cao, tài năng của Jan Vertonghen, Toby Alderweireld, Dries Mertens là như thế nào lại không dễ thống nhất. Ngay cả Eden Hazard lừng danh, nay cũng hết thời đến nơi. Nếu có một cuộc bầu chọn về những ngôi sao gây thất vọng trong mùa vừa qua, Hazard có thể góp mặt. Romelu Lukaku thành công ở Inter, nhưng anh chuyển từ Premier League sang Serie A như một sự trôi dạt. Rốt cuộc, lui tới cũng chỉ có Kevin de Bruyne, thêm nữa thì là thủ môn Thibaut Courtois hoặc Youri Tielemans.

Người ta đã nói rất nhiều về lực lượng hùng hậu của đội tuyển Bỉ - ứng cử viên vô địch không phủ nhận tại EURO này. Nhưng xem ra, thực chất không như những lời ca ngợi. Muốn bàn về lực lượng hùng hậu của một đội bóng, hãy làm theo cách ngược lại: nhìn vào những cầu thủ… không được chọn (Anthony Martial, Alexandre Lacazette, Ferland Mendy, Dayot Upamecano, Tanguy Ndombele…), sẽ thấy đội Pháp có nhiều hảo thủ đến mức nào.

Vấn đề không chỉ là số lượng ngôi sao, mà còn là cách chơi nữa. Các hảo thủ tề tựu từ nhiều trường phái, lối chơi khác nhau đang là một thách thức lớn cho HLV Martinez. Tất nhiên, lâu nay vẫn ổn. Nhưng ở đây, ta đang nói về việc tranh ngôi vô địch EURO. Martinez cần có bài bản riêng đặc sắc và cần các hảo thủ phát huy năng lực đến mức tốt nhất trong chiến thuật của ông. Đấy sẽ không còn là De Bruyne trong hệ thống đấu pháp của Pep Guardiola nữa. Khi De Bruyne đứng cạnh Hazard, câu chuyện có thể khác. Và Bỉ không dễ nhắm đến ngôi cao với một hàng thủ được xem là không tương xứng với hàng công. Hãy chờ xem!