Sở Y tế TP.HCM: 3 nguy cơ về thiếu thuốc, thiếu nhân lực, dịch chồng dịch

Sáng 6.7, PGS-TS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TP.HCM cho biết, sau 2 năm chống dịch, ngành y tế TP.HCM đang đứng trước 3 thách thức. Đó là nguy cơ dịch chồng dịch; nguy cơ thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế; nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực y tế công lập.

Lương thấp, nhân viên y tế nghỉ việc ồ ạt

Nguy cơ dịch chồng dịch

Theo lãnh đạo Sở Y tế TP.HCM, hiện nay, chưa có quốc gia nào chính thức công bố đã chấm dứt được dịch Covid-19. WHO cho biết, số ca mắc mới trong tuần qua tăng 18% so với tuần trước, số tử vong mới trong tuần tăng 3% so với tuần trước, sự gia tăng số ca mắc và tử vong này tương ứng với các biến thể phụ BA.4 tăng từ 9% lên 12%, và BA.5 tăng từ 28% lên 43%.

TP.HCM đang đứng trước 3 thách thức lớn trong công tác đảm bảo chăm sóc sức khỏe nhân dân

NHẬT THỊNH

Bộ Y tế đã công bố biến thể phụ BA.5 đã xuất hiện tại Việt Nam và ghi nhận số ca mắc mới bắt đầu có dấu hiệu tăng và số ca nặng cũng bắt đầu có dấu hiệu tăng nhẹ. Ngày 4.7, Viện Pasteur TP.HCM cũng đã công bố phát hiện 2 mẫu dương với biến thể phụ BA.4 (tại P.Thạnh Mỹ Lợi, TP.Thủ Đức) và 1 mẫu dương với biến thể BA.5 (xã Tân Phú Trung, H.Củ Chi), tất cả các mẫu dương tính này đều từ nguồn giám sát ngẫu nhiên qua hệ thống giám sát của Trung tâm kiểm soát bệnh tật thành phố.

Hệ thống giám sát dịch của ngành y tế cũng cho thấy số ca mắc mới có xu hướng tăng nhẹ trong 3 tuần gần đây, có ngày có trên 50 ca mắc mới (trước đây số ca mắc mới đã giảm sâu dưới 30 ca mắc mới/ngày), mặc dù số ca nhập viện và số ca nặng chưa có dấu hiệu tăng rõ.

Như vậy, tuy đã được kiểm soát ổn định nhiều tháng qua, tuy nhiên do các biến thể phụ mới của biến chủng Omicron vẫn tiếp tục xuất hiện và lan nhanh trên phạm vi toàn thế giới nên nguy cơ dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại vẫn luôn là mối đe dọa đối với bất kỳ quốc gia nào, trong đó có Việt Nam.

Trong khi đó, dịch bệnh sốt xuất huyết tại các tỉnh phía Nam và TP.HCM với type huyết thanh D1 như năm 2021 nhưng bắt đầu có sự gia tăng dần type huyết thanh D2, tương ứng với số ca mắc mới tăng cao, số ca nặng tăng, số tử vong tăng. Tại các tỉnh khu vực phía Nam: số ca mắc tăng 23% so với cùng kỳ năm 2019 (năm có dịch lớn). Tại TP.HCM số ca mắc đã là 21.993 ca, tăng 184% so với cùng kỳ, số tử vong đã 11 trường hợp, có cả người lớn, phụ nữ mang thai, trẻ em

Sở Y tế triển khai các giải pháp ngăn chặn nguy cơ dịch chồng dịch. Đó là đẩy nhanh hơn nữa tỷ lệ tiêm vắc xin Covid-19 mũi nhắc lại (mũi 3 và mũi 4). Trong đó, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông về lợi ích của tiêm vắc xin đến từng hộ gia đình. Triển khai quyết liệt hơn nữa công tác diệt muỗi, diệt lăng quăng phòng ngừa sốt xuất huyết. Sẵn sàng kích hoạt hệ thống thu dung điều trị theo từng kịch bản diễn tiến của dịch Covid-19 và dịch sốt xuất huyết. Sẵn sàng tái hiện các bài học kinh nghiệm về tính sáng tạo và hiệu quả trong công tác ứng phó với đại dịch Covid-19 khi cần thiết.

Nguy cơ thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế

Lãnh đạo Sở Y tế TP.HCM cho biết, trước tình hình thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế tại một số địa phương và thiếu cục bộ tại một vài bệnh viện trên địa bàn TP, ngành y tế TP đang đứng trước thách thức không nhỏ đó là phải có giải pháp chủ động và sớm khắc phục, không để tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế xảy ra.

Thiếu thuốc và vật tư y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh cho các bệnh lý phổ biến là không thể chấp nhận được vì sẽ gây ảnh hưởng xấu đến kết quả và chất lượng điều trị, và nhất là ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân tham gia BHYT. Chủ động triển khai các giải pháp để ngăn chặn nguy cơ thiếu thuốc và vật tư y tế phục vụ công tác khám, chữa cho các bệnh lý phổ biến là trách nhiệm của mỗi bệnh viện, của ngành y tế, của Trung tâm mua sắm tập trung Quốc gia.

Thiếu các loại thuốc, vật tư y tế thuộc danh mục thuốc hiếm không phải là vấn đề mới phát sinh đối với các bệnh viện trên địa bàn TP và cả nước. Tuy nhiên, do tác động của đại dịch Covid-19, danh sách thuốc hiếm có nguy cơ bị kéo dài thêm, điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng điều trị các bệnh lý chuyên khoa. Triển khai giải pháp chủ động để ngăn chặn nguy cơ thiếu thuốc và vật tư y tế thuộc danh mục thuốc hiếm là trách nhiệm của mỗi bệnh viện, của ngành y tế TP và nhất là của Bộ Y tế.

Để ứng phó với nguy cơ thiếu thuốc, Sở Y tế TP.HCM kiến nghị Bộ Y tế sớm tháo gỡ những vướng mắc. Kiến nghị lãnh đạo TP cho phép thành lập Trung tâm mua sắm hàng hóa của ngành y tế TP. Kiến nghị UBND TP có giải pháp hỗ trợ ngân sách trong việc mua sắm và dự trữ một vài thuốc hiếm trong công tác cấp cứu người bệnh. Sở Y tế thành lập Tổ công tác chuyên trách tư vấn, hỗ trợ và điều phối giải quyết tình trạng thiếu thuốc tại các đơn vị trực thuộc. Hội đồng thuốc và điều trị tại các bệnh viện cập nhật phác đồ điều trị, danh mục thuốc cần mua sắm phục vụ cho hoạt động khám, chữa bệnh.

Sở Y tế TP.HCM: 3 nguy cơ về thiếu thuốc, thiếu nhân lực, dịch chồng dịch

Nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực y tế công lập

Theo lãnh đạo Sở Y tế TP.HCM, hiện tượng một bộ phận nhân viên y tế nghỉ việc sau thời gian dài chống dịch Covid-19 đã được ghi nhận tại nhiều hệ thống y tế nhiều quốc gia. Tại nước ta, cũng không ngoại lệ, theo Bộ Y tế tính đến nay đã có hơn 9.400 nhân viên y tế xin nghỉ việc vì nhiều lý do khác nhau.

Còn tại TP.HCM, năm 2021 đã có 1.154 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 274 bác sĩ, 610 điều dưỡng; 6 tháng đầu năm 2022 đã có 874 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 199 bác sĩ và 391 điều dưỡng. Tổng cộng đã có 2.028 viên y tế nghỉ việc, trong đó có 473 bác sĩ và 1001 điều dưỡng (chiếm khoảng 5% tổng số nguồn nhân lực y tế của thành phố).

TP.HCM cũng đã có các giải pháp ứng phó với nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực y tế. Theo đó, vận dụng và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 01/2022/ của HĐND TP về các chính sách đặc thù về củng cố, nâng cao năng lực trạm y tế phường, xã, thị trấn trong giai đoạn thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 và đến năm 2025.

Sở Y tế TP.HCM nghiên cứu, đề xuất triển khai thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm củng cố và nhân rộng mạng lưới cộng tác viên sức khỏe cộng đồng. Kiến nghị sớm có hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để củng cố hoạt động tự chủ của các bệnh viện theo Nghị định 60/2021/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Về lâu dài, cần có những cơ chế, chính sách để thu hút và giữ chân nhân viên y tế công lập.