Sống bất an trước biển

NƠM NỚP TRƯỚC BIỂN

Len lỏi theo con đường quanh co, PV Thanh Niên đi qua những căn nhà chật hẹp ở xóm Cây Bàng, thôn Tân Hy 1, xã Bình Đông (H.Bình Sơn, Quảng Ngãi). Trước mắt chúng tôi, sóng biển dâng cao đập ầm ầm vào bờ kè đá tạm bợ.

Một người dân cho biết nhiều năm rồi, mỗi khi có gió mùa đông bắc thì sóng biển lại ầm ào như vậy. Chỉ tay vào bờ kè đá dài hàng chục mét, người này nói nếu không xây kè thì nhiều nhà ở dọc cửa biển đã bị sóng biển "ngoạm" lấy từ lâu.

ẢNH: P.A

Chúng tôi đi dọc bờ biển, chứng kiến nhiều vách nhà đưa lưng chịu sóng đập. Không ít móng nhà bị sóng biển xâm thực, trong đó có những căn chỉ còn trơ gạch ngói, trống hoác, không còn cửa nẻo. Hỏi ra mới hay, do không ở nổi với sóng biển, triều cường mùa trở trời gió bấc nên chủ nhà đã phải dọn đi nơi khác.

Theo ông Ngô Quốc Nghĩa (50 tuổi, trú thôn Tân Hy 1), vào năm 2009, sau một đêm sóng lớn, căn nhà của gia đình ông bị cuốn ra biển, cả nhà đành phải lui vào phần đất còn lại để trú thân. Lo căn nhà mới tiếp tục bị sóng biển cuốn đi, mấy năm qua ông phải bỏ tiền ra xây dựng bờ kè đá tạm bợ để chắn những cơn sóng dữ.

Ở gần đó, nhà bà Nguyễn Thị Bằng cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Cả đất lẫn nhà bị sóng uy hiếp liên tục và cuối cùng cũng trở thành "mồi" cho biển. Sau khi được chính quyền xã Bình Đông cho phép tái định cư tại chỗ, bà Bằng cũng phải làm bờ kè chắn sóng để giữ phần đất còn lại. Thế nhưng, mỗi khi biển động, sóng xâm thực vào sâu trong đất liền khoảng 10 m, việc đi lại, sinh hoạt của gia đình bà cũng hết sức khó khăn.

Vì vậy, sau những trận mưa lớn kết hợp gió bấc, triều cường, người dân ở hữu ngạn cửa Sa Cần lại cố gắng gia cố kè bằng rọ đá, cọc cây, bao cát, hay xây tường… để tiếp tục đối phó với sóng biển. Tương tự, tại khu vực xóm 1, thôn Sơn Trà, xã Bình Đông, nhiều nhà dân ở sát biển cũng vô cùng bất an khi sóng biển xâm thực gây sập nhà, nứt tường, lún nền…

Triều cường đe dọa, ảnh hưởng cuộc sống người dân không chỉ xảy ra ở vùng cửa biển Sa Cần (xã Bình Đông) mà còn tại nhiều nơi khác trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, với tình trạng xâm thực nhà, đất ven biển của các làng chài ngày càng nghiêm trọng hơn.

ẢNH: T.NGỌC

ẢNH: P.A

Tại thôn Phổ An, xã An Phú (TP.Quảng Ngãi), gió đông bắc thổi mạnh trong những ngày đầu tháng 2.2025 đã gây sóng lớn, sạt lở ven biển tiếp giáp với bờ kè chống sạt lở thôn Phổ Trường, khiến con đường bê tông sát biển bị sạt lở dài tới 40 m, khoét sâu vào 0,5 m. Tình trạng sạt lở có thể tiếp tục xảy ra, sẽ ảnh hưởng đến kè chống sạt lở ven biển và đời sống của 30 hộ dân.

UBND xã An Phú đã đề nghị UBND TP.Quảng Ngãi xây dựng bờ kè chống sạt lở kiên cố hơn ở khu vực trên, và trước mắt xã huy động người dân, lực lượng dân quân và các lực lượng khác dùng bao cát khắc phục tạm thời đoạn kè bị sạt lở, cử người túc trực để theo dõi diễn biến xấu có thể xảy ra.

Trong báo cáo của ông Nguyễn Lâm, Phó chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi, gửi UBND tỉnh Quảng Ngãi đã phản ánh tình trạng sạt lở gây hư hại nghiêm trọng bờ kè chống sạt lở ven biển thôn Kỳ Xuyên, xã Tịnh Kỳ. Cụ thể, vào cuối tháng 12.2024, triều cường kết hợp với sóng biển lớn và gió mạnh khiến khu vực bờ kè Kỳ Xuyên bị sạt lở mái taluy, với chiều dài khoảng 15 m, rộng 0,2 - 0,3 m, sâu 1 m. Nhiều đoạn bờ kè hở ra trống hoác, khiến người dân ở đây vô cùng lo lắng.

Trước mắt, UBND xã Tịnh Kỳ đã huy động lực lượng gia cố tạm thời bờ kè bằng bao cát. Ông Võ Hồng Nhanh (ở thôn Kỳ Xuyên) cho biết thêm ngoài bờ kè bị hư hại, dọc bờ biển còn nhiều đoạn bị xâm thực, gây sạt lở, rừng dương liễu ở bờ biển cũng bị sóng đánh trơ cả gốc.

Theo ông Nguyễn Lâm, về biện pháp lâu dài, thành phố đã đề nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục đầu tư để xây kè chống sạt lở kiên cố ở bờ biển khu vực thôn Kỳ Xuyên.

ẢNH: P.A

ẢNH: P.A

ẢNH: P.A

BAN BỐ TÌNH TRẠNG KHẨN CẤP

Liên quan đến tình trạng sóng biển đe dọa bờ biển ở các thôn Tân Hy 1 và Sơn Trà (xã Bình Đông, H.Bình Sơn), qua báo cáo của UBND H.Bình Sơn và Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Ngãi, mới đây, ông Trần Hoàng Tuấn, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, đã ký quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp sạt lở bờ sông, bờ biển.

Ngay sau đó, ông Trần Phước Hiền, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, đã trực tiếp đến kiểm tra hiện trường. Ngày 20.2 vừa qua, UBND tỉnh Quảng Ngãi có thông báo kết luận của ông Hiền về việc đầu tư xây dựng tuyến kè bê tông dọc bờ biển này dài khoảng 1.600 m, điểm đầu tuyến tại cầu Trà Bồng, điểm cuối tại thôn Tân Hy 1, xã Bình Đông.

Theo đó, kè có kết cấu chính là đá hộc thả rời, gia cố mái kè bằng cấu kiện bê tông đúc sẵn và nạo vét khoảng 800 m dọc cửa biển. Kinh phí thực hiện công trình vào khoảng 95 tỉ đồng. Ông Hiền chỉ đạo Sở NN-MT tỉnh Quảng Ngãi chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương và đơn vị tư vấn hoàn chỉnh phương án xây kè và hoàn thành công trình trong năm 2025.

Còn liên quan đến sạt lở bờ biển đoạn từ Đồn biên phòng cửa khẩu cảng Dung Quất đến bãi biển Hòn Cóc, thôn Tuyết Diêm 1 (xã Bình Thuận, H.Bình Sơn), ông Hiền chỉ đạo phương án khắc phục là dùng đá đổ xuống bờ biển bị sạt lở để bảo vệ bờ biển dài khoảng 1.600 m.

Trước đó, vào giữa năm 2021, khu vực bờ biển thôn Phổ Trường, nơi tiếp giáp bờ biển thôn Phổ An (xã An Phú, TP.Quảng Ngãi) cũng bị biển xâm thực nghiêm trọng. Sóng lớn làm sạt lở ven biển dài khoảng 200 m, khoét sâu vào đất liền dọc tuyến đường ven biển hàng chục mét, nhiều vị trí chỉ còn cách nhà dân 5 m, ảnh hưởng nghiêm trọng đời sống của 40 hộ dân với 200 nhân khẩu.

Sau đó, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã đầu tư 85 tỉ đồng xây dựng khẩn cấp bờ kè chống sạt lở thôn Phổ Trường. Đến giữa năm 2022, bờ kè hoàn thành, dài 750 m. Tuy nhiên, đến cuối năm 2022, điểm cuối bờ kè chưa được kiên cố hóa đã sạt lở, nước biển xâm thực vào đất liền ngay vị trí đang bị sạt lở bờ biển thôn Phổ An kể trên.

Khi kiểm tra tại hiện trường, ông Trần Phước Hiền xác định đây là việc khẩn cấp phải làm ngay với kinh phí xây dựng từ TP.Quảng Ngãi. Ông Hiền cũng lưu ý khi TP.Quảng Ngãi thực hiện các phương án chống sạt lở thì phải phối hợp với Sở NN-MT tỉnh Quảng Ngãi để đưa ra giải pháp hiệu quả, lâu dài nhưng tiết kiệm nhất có thể.