'Sứ giả hội họa' của họa sĩ Nguyễn Trí Minh - người tiên phong vẽ sơn dầu bằng dao

Nói về cố họa sĩ Nguyễn Trí Minh, nhà sưu tập Văn Quân cho biết: "Tại hải ngoại, trong các chuyến đi triển lãm hoặc khi định cư sau này, Nguyễn Trí Minh tiếp tục đề cao vẻ đẹp thiên nhiên, với những tác phẩm có tầm cỡ lớn loại mural (tranh tường), như bức vẽ cảnh ao súng bờ liễu tại Giverny, quê hương của danh họa Claude Monet tại Pháp".

Triển lãm Sứ giả hội họa tại Việt Nam lần này của cố họa sĩ Nguyễn Trí Minh trưng bày 24 tác phẩm, chủ yếu vẽ bằng acrylic, thuộc bộ sưu tập của bà Pauline Nhung Nguyễn - bạn đời của họa sĩ Nguyễn Trí Minh. Phần nhiều những tác phẩm triển lãm lần này được ông sáng tác trong những thập niên cuối đời, chủ yếu vẽ tại Mỹ.

Nhờ có năng khiếu nghệ thuật từ nhỏ, Nguyễn Trí Minh theo học tại Trường Mỹ thuật Trang trí Gia Định, khóa 1942-1946. Ông tốt nghiệp hạng thủ khoa, vừa sáng tác vừa dạy vẽ tại gia từ năm 1946. Ông sử dụng thuần thục nhiều chất liệu như sơn dầu, màu nước, acrylic, sơn mài. Theo họa sĩ Hà Cẩm Tâm (1933 - 2016): "Nguyễn Trí Minh là họa sĩ Việt Nam tiên phong vẽ sơn dầu bằng dao (couteau: tiếng Pháp; palette knife: tiếng Anh) ở miền Nam từ năm 1949".

Nhà sưu tập Văn Quân cho biết thêm: "Vừa ra trường năm 1946, Nguyễn Trí Minh đã được mời tham gia triển lãm từ trong đến ngoài nước, từ Nhà hát Tây của Sài Gòn cho tới Bảo tàng Mỹ thuật Hiện đại của Paris (Pháp). Phong cách vẽ ấn tượng của ông là sự kết hợp kỳ lạ của Đông-Tây, của nét bút phóng khoáng đầy năng lực với màu sắc hài hòa tươi sáng. Vì thế tranh của ông nằm trong các bộ sưu tập của người hâm mộ khắp thế giới. Ông sử dụng nhiều chất liệu như sơn dầu, màu nước, acrylic, sơn mài… Định cư tại Mỹ năm 1975, ông tiếp tục sáng tác và dạy vẽ như khi ở Việt Nam. Sở trường về tranh phong cảnh, ông đã nổi tiếng với các tác phẩm ao sen, bờ trúc tại quê nhà, ra hải ngoại càng nổi tiếng".

Năm 1959, ông được mời tham gia Biennale de Paris mùa đầu tiên. Triển lãm lưỡng niên danh giá này do nhà phê bình nghệ thuật Raymond Cogniat khởi xướng vào năm 1959 và được thành lập bởi nhà văn André Malraux khi ông là Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Pháp. Mục tiêu chính là giới thiệu tổng quan về sức sáng tạo trẻ trên toàn thế giới, tạo nơi trải nghiệm và gặp gỡ.

Năm 1962, ông tham gia Đệ nhất triển lãm hội họa - điêu khắc Sài Gòn, ngoài nghệ sĩ trong nước, còn có nghệ sĩ từ 20 nước đến tham dự.

"Thật tự hào cho nền hội họa Việt Nam khi lớp vẽ căn bản hằng năm của ông tại một trường đại học ở New York được các sinh viên đăng ký quá tải. Ông trở thành sứ giả hội họa của Việt Nam và Mỹ. Ông qua đời ngày 16.10.2010 tại Dallas, Mỹ, hưởng thọ 86 tuổi. Ông ra đi trong sự thương tiếc của người bạn đời, cô Pauline Nhung Nguyễn và các học trò, gồm các họa sĩ và chủ phòng tranh từng đến học vẽ với người thầy kính mến đến từ phương Đông", nhà sưu tập Văn Quân nhấn mạnh.

Trên thị trường đấu giá quốc tế, khoảng 10 năm trở lại đây, xuất hiện vài chục tác phẩm của Nguyễn Trí Minh, đa số được đấu giá thành công. Trước khi qua đời, họa sĩ Nguyễn Trí Minh đã tham gia nhiều triển lãm nhóm và thực hiện nhiều cuộc độc diễn one-man show về tranh. Hơn 90% số tranh vẽ trong giai đoạn này được người Mỹ và người châu Âu sở hữu.

Triển lãm Sứ giả hội họa của cố họa sĩ Nguyễn Trí Minh ở Vy Gallery diễn ra đến hết ngày 12.3.2023, hy vọng sẽ làm mãn nhãn người yêu mến mỹ thuật đến thưởng lãm.