Sự trỗi dậy của hài kịch

Sân khấu lẫn truyền hình đều rộn rã

Dịp tết vừa qua, trước khi chương trình Gặp nhau cuối năm 2024 lên sóng thì Táo liên quân 2024 đã trình làng với những nghệ sĩ "thế hệ vàng" của Gặp nhau cuối năm như Tự Long, Vân Dung, Quang Thắng… Gala cười 2024 thì có sự góp mặt của dàn Táo quân xưa như Vân Dung, Quang Thắng… và cả những nghệ sĩ hài thế hệ mới như Cường Cá, Thái Sơn… Sản xuất để phục vụ tết, những chương trình này sau đó đã "phủ sóng" rất mạnh. Chưa kể nhiều chương trình hài khác của Hoa Dương, Chiến Thắng… cũng được phát trên YouTube như thông lệ hằng năm của họ.

VTV

Ở địa hạt sân khấu, các nhà hát có tỷ lệ sáng đèn cao như Nhà hát Kịch VN, Nhà hát Tuổi trẻ đều cho ra mắt chương trình hài mới. Những chương trình này được xây dựng để phục vụ khán giả không chỉ cho tết, cho dịp Quốc tế Phụ nữ 8.3 mà còn dự kiến sẽ diễn ở nhiều địa phương trong suốt năm. Nhà hát Tuổi trẻ có chương trình Tiếng gọi mùa hè, lấy cảm hứng từ những câu chuyện của ngành giáo dục. Đó là việc học thi ở cấp phổ thông, những cuộc "gửi gắm" của nghiên cứu sinh với các thành viên hội đồng chấm luận án tiến sĩ, tình trạng "lùa" học sinh đi thi để có đủ thành tích hay trùng trùng giấy tờ làm khó người dân muốn hiến đất xây trường học… Trong khi đó, Nhà hát Kịch VN ra mắt vở mới Ả cave nhà hàng Maxim, phê phán thói trưởng giả rỗng tuếch của nhiều quý tộc thời xưa.

Tiếng gọi mùa hè, Ả cave nhà hàng Maxim cũng là những vở diễn bổ sung cho kịch mục hài của 2 nhà hát năng động này. Trước đó, Nhà hát Tuổi trẻ vẫn có những chương trình hài kịch "nhỏ xinh", còn Nhà hát Kịch VN hiện có 3 vở hài là Ả cave nhà hàng Maxim, Quan thanh tra, và Nghêu Sò Ốc Hến.

Nụ cười sâu cay, bản diễn dễ di chuyển

Theo NSƯT Sĩ Tiến, Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, hiện tại các chương trình hài kịch của nhà hát đều đang bán vé ổn định. "Đối tượng mua vé có rất nhiều người trẻ, khoảng 60% là khán giả trẻ", ông Tiến cho biết. Hiện nhà hát đang gom các kịch bản hài, cũng như chờ thời điểm tốt để dựng chùm hài kịch mới tiếp theo. Ông Tiến cho hay năm vừa rồi nhà hát dựng nhiều dòng kịch chính luận và thiếu nhi nên bây giờ muốn làm thêm chùm hài kịch cho vui vẻ. Tiêu chí chọn lựa là những hài kịch ngắn, sâu sắc.

NHÀ HÁT KỊCH VN

Trong khi đó, NSND Xuân Bắc, Giám đốc Nhà hát Kịch VN, cho biết Quan thanh tra và Ả cave nhà hàng Maxim là cố gắng rất lớn của nhà hát. "Nhà hát Kịch VN dựng được 2 vở hài lớn, 2 vở hài kịch đúng nghĩa. Nghệ sĩ chúng tôi muốn để hài đừng trở nên rẻ rúng, hài đừng trở thành hề. Hài kịch rõ ràng phải là tiếng cười mà sau đó người xem suy nghĩ xem học được cái gì. Nghĩa là chúng tôi hướng tới vở kịch hài hội tụ đủ yếu tố của một tác phẩm nghệ thuật sân khấu. Nó vẫn mang giá trị như mỹ học, thanh tẩy, định hướng con người tới điều tốt đẹp…", NSND Xuân Bắc nói.

Ông Bắc chia sẻ ngay trong nội bộ các nghệ sĩ, khi nghe tin Nhà hát Kịch VN dựng hài kịch cũng có nhiều thắc mắc, tâm tư. Tuy nhiên, những vở hài kịch mà nhà hát chọn vẫn đi theo đúng định hướng "vừa có giá trị về nghệ thuật, vừa có giá trị tư tưởng". Với 2 vở hài kịch kịch bản nước ngoài như năm vừa rồi, việc Việt hóa kịch bản là điều quan trọng, và khi đưa vào công diễn công chúng cũng thích thú với 2 bản diễn mới này.

Bên cạnh đó, cả hai nhà hát cũng rất hài lòng với khả năng diễn hài kịch của lứa diễn viên mới. Tại Nhà hát Tuổi trẻ, các nghệ sĩ trẻ bên cạnh "canh tác" tốt hài kịch "của nhà", còn "đổ bộ" vào nhiều chương trình hài có tiếng như Gặp nhau cuối năm, Gala cười... Với Nhà hát Kịch VN, một lứa nghệ sĩ mới đang hình thành. "Khi định dựng Ả cave nhà hàng Maxim, mọi người hỏi sao tôi không đóng Petipon (một vai quan trọng của vở - NV) nhưng tôi nói các bạn trẻ sẽ làm rất tốt vở kịch có tình huống rất đời này. Sau đó đúng là các diễn viên trẻ làm tốt thật", NSND Xuân Bắc kể.

Cũng theo NSND Xuân Bắc, không cần lo lắng việc hài kịch "chiếm sóng". "Lâu rồi mọi người thích xem kịch có yếu tố hài hước, có nhiều người xem hài hước là yếu tố tiêu chuẩn. Nhưng thực ra trong nghề, hài hay bi, tiếng cười hay nước mắt, ở khía cạnh nào đó cũng chỉ là thủ pháp để chuyển tải nội dung thôi. Vì thế, không cần lo rằng hễ cười là không hay hoặc hễ cười là dễ dãi. Việc có những kịch bản hay kinh điển sẽ cho thấy hài kịch rất có ý nghĩa trong đời sống sân khấu", NSND Xuân Bắc chia sẻ.