Cầu thủ ngưng tim, ngã quỵ trên sân và những nguy cơ tiềm ẩn

17/06/2021 04:10 GMT+7

Người xem trận bóng đá Euro 2020 đêm 12.6, có lẽ chưa quên tình huống tuyển thủ Christian Eriksen của Đan Mạch đột ngột ngã qụy, ngưng tim nguy kịch trên sân. Eriksen đã bị bệnh lý gì?

Eriksen như từ cõi chết trở về

Trong buổi họp báo mới đây để thông báo về tình hình mới nhất của tiền vệ ngôi sao Christian Eriksen, bác sĩ đội tuyển Đan Mạch, ông Morten Boesen cho biết: “Christian Eriksen đã bị ngưng tim, và coi như đã chết trước khi được chúng tôi tiến hành hồi sức tim và giành lại anh ấy từ tay tử thần”. Theo ông Morten Boesen “Chúng tôi đã giành lại anh ấy sau một lần dùng máy khử rung tim trong một tình huống quyết định rất nhanh”.
Bác sĩ (BS) Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm ô xy cao áp Việt Nga, Hà Nội, một fan hâm mộ bóng đá đã có những phân tích đáng chú ý xoay quanh trường hợp đột ngột ngã quỵ trên sân của tuyển thủ Đan Mạch Christian Eriksen đêm 12.6.
BS Hoàng cho biết đây chỉ là những phỏng đoán của cá nhân, dựa trên lượng thông tin được tiếp cận hạn chế để giải thích một cách dễ hiểu. Theo BS Hoàng, khả năng cao là Eriksen bị ngừng tim (cardiac arrest), do rung thất (Ventricular Fibrillation).
Theo đó, bình thường tâm thất co bóp để bơm máu đi các cơ quan với tần số khoảng 60-90 chu kỳ mỗi phút. Khi bị rung thất, tâm thất có thể rung lên một cách loạn xạ 200-500 lần mỗi phút và không còn khả năng bơm máu. Khi bị rung thất với nhịp loạn xạ như trên, nếu không được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong sau 5 phút.
Lý do dẫn đến rung thất thì nhiều, nhưng ở một VĐV chuyên nghiệp thì có thể loại trừ các nguyên nhân như xơ vữa mạch vành, suy tim mạn... vì nếu bị các bệnh này, Eriksen không thể chơi bóng.
Các nguyên nhân có thể gặp là: Hội chứng Brugada (do 2 anh em BS Brugada phát hiện năm 1992, tỷ lệ gặp 500 người trên 1 triệu dân); Hội chứng khoảng QT kéo dài và Hội chứng Wolff-Parkinson-White (W-P-W). Các hội chứng này thường xảy ra đột ngột trên những người tưởng như có quả tim bình thường.

Hình ảnh đầu tiên của Christian Eriksen sau khi được điều trị ổn định được anh đăng trên mạng xã hội Instagram

Ảnh chụp màn hình

Theo các tài liệu y khoa, hội chứng Brugada là chứng rối loạn nhịp tim hiếm gặp có tính di truyền. Bệnh có thể dẫn đến những cơn nhịp tim nhanh bất thường (loạn nhịp thất, rung thất) gây ngất xỉu và làm gia tăng nguy cơ đột tử tim, tử vong. Đáng ngại là đa số người bệnh sẽ không có triệu chứng hội chứng Brugada cho đến khi nhịp tim nhanh bất thường làm tim họ ngừng đập.
Thứ hai, hội chứng QT kéo dài là một trong những bệnh lý về tim khi hệ thống điện tim trở nên bất thường. Hội chứng QT kéo dài có thể dẫn đến một số rối loạn nhịp tim nghiêm trọng và có thể gây tử vong.
Thứ ba, hội chứng WPW (Wolff-Parkinson-White) có biểu hiện lâm sàng là những cơn nhịp nhanh, có thể xảy ra ở mọi thời điểm. Đặc điểm cơn nhịp nhanh kịch phát, rung nhĩ, cuồng động nhĩ. Người bệnh đột nhiên cảm thấy hồi hộp đánh trống ngực đau tức ngực, chóng mặt, khó thở ngất hoặc một số trường hợp nặng có thể gây đột tử.

Cấp cứu khi bị ngừng tim

Nói về cấp cứu rung thất, BS Hoàng cho biết bệnh nhân cần cấp cứu kịp thời nếu không sẽ tử vong. Cần kết hợp giữa Hồi sức tim phổi (CPR) để đảm bảo nhu cầu ô xy cho cơ thể và khử rung thất để đưa nhịp tim về bình thường.
Về Hồi sức tim phổi, trong trường hợp của cầu thủ Eriksen, có thể thấy các nhân viên y tế ép tim ngoài lồng ngực (mục đích để tim vẫn bơm được máu), hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt, sau đó thay bằng bóp bóng, mục đích để cung cấp ô xy vào phổi). Trong khi đó, để khử rung tâm thất, trong các khoa hồi sức thì có thể dùng thuốc, nhưng trên sân thì chỉ có thể dùng máy khử rung (Defibrillator) hoặc shock điện.

Eriksen tỉnh lại sau khi được các bác sĩ cấp cứu kịp thời ngay trên sân

Ảnh AFP

Những người tập thể thao lưu ý điều gì?

Theo BS.CK2 Phạm Thanh Phong, Phó giám đốc chuyên môn, Giám đốc Trung tâm tim mạch Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ, đột tử rất dễ xảy ra khi khi tập luyện, hoạt động gắng sức ở người trẻ, người có các bệnh nền mạn tính, nhất là bệnh lý về tim mạch. Bệnh ít dấu hiệu báo trước, khó phát hiện, do đó việc phòng ngừa rất quan trọng.
Bác sĩ cũng đưa ra lời khuyên chuyên để phòng tránh đột tử, phải tầm soát sớm khi các bệnh lý về tim đang trẻ hóa. Do vậy những người trên 35 tuổi nên kiểm tra tim mạch thường xuyên để phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn gây các bệnh lý về tim mạch.
Những vận động viên tập luyện cường độ cao phải kiểm tra sức khỏe thường xuyên, đánh giá chức năng tim tốt bởi không ít trường hợp đã bị đột tử khi đang tập luyện, thi đấu…
Với những người bình thường cần tập luyện phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe, lắng nghe cơ thể mình trong quá trình tập luyện, trong ăn uống, sinh hoạt hằng ngày. Đặc biệt không sử dụng chất kích thích trước khi tập luyện, hoặc khi đã uống bia rượu thì không nên tập thể dục, thể thao, bởi các chất kích thích làm tăng nguy cơ rối loạn dẫn truyền rất nguy hiểm...
Trong quyển sách chủ đề về tim mạch Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine của Đại học Oxford, các chuyên gia Anh lưu ý giới y học khuyến khích hoạt động thể thao vì nó giúp cải thiện thể lực và giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do tim mạch.
Tuy nhiên, tập thể dục có thể dẫn đến nguy cơ đột tử ở cả người lớn và vận động viên trẻ tuổi bị bệnh tim. Tỷ lệ rủi ro: lợi ích của việc tập thể dục thể thao khác nhau giữa hai nhóm này.
Ở người lớn, hoạt động thể chất có thể được coi là “con dao hai lưỡi”: gắng sức làm tăng tỷ lệ tai biến mạch vành cấp tính ở những người không tập thể dục thường xuyên, nhưng hoạt động thể chất thường xuyên làm giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột tử mạch vành nói chung, ngăn ngừa sự phát triển và tiến triển của các tổn thương xơ vữa động mạch vành.
Ở thanh thiếu niên, thể thao không phải là nguyên nhân làm tăng tỷ lệ tử vong ở nhóm tuổi này nhưng lại là một tác nhân gây ngừng tim ở những vận động viên chịu ảnh hưởng vì các chứng bệnh tim thầm lặng, chủ yếu là bệnh về cơ tim, bệnh mạch vành và dị tật mạch vành bẩm sinh, dẫn đến rối loạn nhịp thất đe dọa tính mạng khi gắng sức.
Thuận Hòa 
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.