Hệ thống tạo hưng phấn
Hiện tượng nghiện xảy ra khi chất gây nghiện đã tạo ra những thay đổi lâu dài trong não. Rượu, thuốác lá và ma túy là những chất gây nghiện phổ biến trên thế giới.
Theo Trung tâm Thông tin thư viện và Nghiên cứu khoa học - Văn phòng Quốc hội, "nghiện" được hình thành bởi cơ chế: trong não có cơ chế tạo hưng phấn, khi hệ thống này được kích thích, não giữa sẽ giải phóng ra chất dẫn truyền thần kinh dopamine và làm cho con người có cảm giác sung sướng, thoải mái. Hệ thống tạo hưng phấn rất quan trọng đối với đời sống của con người vì nó khích lệå người ta hoạt động. Ma túy khi đưa vào cơ thể cũng sẽ tác động lên hệ thống này. Vì vậy, nó khiến cho người sử dụng có được cảm giác dễ chịu. Heroin tác động bằng cách ức chế hệ thống kiểm soát việc giải phóng dopamine, sử dụng ma túy thường xuyên sẽ dẫn đến hiện tượng dung nạp ma túy - có nghĩa là, cơ thể ngày càng cần lượng ma túy lớn hơn để đạt được cảm giác dễ chịu như ban đầu. Sau thời gian sử dụng, cơ thể dung nạp và lệ thuộc vào ma túy, và liều ma túy đưa vào cũng phải cao dần lên. Nếu thiếu ma túy sẽ xuất hiện hội chứng cai, hội chứng cai khiến người nghiện rất khó chịu: đau nhức cơ thể, vật vã. Vì vậy, khiến người nghiện ma túy phải sử dụng ma túy để tránh khỏi bị cảm giác khó chịu này. Ngay cả khi một người muốn cai cắt cơn nghiện, thì trong não vẫn luôn "nhắc" lại việc sử dụng ma túy sẽ có được cảm giác dễ chịu. Do đó, đa số người đã cai cắt cơn lại tìm đến ma túy.
Giải pháp thay thế
Methadone là chất tổng hợp, đã được sử dụng phổ biến rộng rãi trên thế giới để điều trị, cai nghiện heroin, nó có tác dụng đồng vận với heroin nhưng có thể kéo dài 24-36 giờ (heroin có tác dụng trong 3 giờ). Thuốc được dùng qua đường uống. Với đặc điểm này, nó giúp cho người nghiện không phải thường xuyên tìm kiếm heroin. Điều trị thay thế bằng methadone, người nghiện sẽ có thể dần quên và không còn phải tìm mua, sử dụng heroin, không cần tiêm chích ma túy. Điều đó giúp họ dần sinh hoạt trở lại như người bình thường. Điều trị cai nghiện thay thế bằng methadone sẽ giảm việc sử dụng heroin chung trong cộng đồng, giảm tội phạm và tình trạng tử vong do sốc thuốc quá liều, cũng như giảm những hành vi nguy cơ cao dẫn đến lây nhiễm HIV (vì không sử dụng chung bơm kim tiêm). Một dự án thí điểm với nhóm nhỏ người nghiện từ năm 1997-2002 tại Hà Nộåi cũng đã chứng minh được là góp phần phục hồi tâm lý của bệnh nhân nghiện và phục hồi khả năng lao động của họ.
Theo Bộ Y tế, methadone đã được triển khai sử dụng thí điểm tại Hải Phòng và từ tháng 5 tới sẽ bắt đầu triển khai tại TP.HCM. Những người nghiện được lựa chọn tham gia chương trình sẽ được cấp methadone miễn phí. Hằng ngày, người nghiện sẽ uống methadone tại điểm cấp phát. Việc sử dụng methadone sẽ được quan tâm giám sát rất chặt chẽ bởi cán bộ y tế. Người uống thường bắt đầu với liều thấp (khoảng 20-30 mg/ngày) và tăng liều dần dần. Liều uống sau đó sẽ được điều chỉnh ở mức phù hợp, để có thể mất đi hội chứng cai khi ngưng sử dụng heroin. Tuy nhiên, để thành công, người sử dụng methadone cần tham gia lâu dài từ 2-4 năm.
Nam Sơn
Bình luận (0)