Thả muỗi ngăn ngừa sốt xuất huyết và Zika tại Nha Trang

Ngày 3.2, đại diện Dự án “Hướng tới loại trừ sốt xuất huyết tại Việt Nam” cho biết Bộ Y tế vừa phê duyệt đề cương nghiên cứu “Đánh giá khả năng thiết lập ổn định quần thể muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) mang vi khuẩn Wolbachia trên thực địa hẹp tại TP.Nha Trang”. 

Theo kế hoạch được phê duyệt, Dự án sẽ thả muỗi Aedes aegypti mang Wolbachia tại 4 phường của Nha Trang, gồm: Vĩnh Phước, Vĩnh Thọ, Vĩnh Trường và Phước Long (nơi có khoảng 55.900 người thuộc 12.600 hộ gia đình sinh sống).

Dự án đã lập bản đồ chia thành 773 ô thả muỗi trên địa bàn 4 phường nói trên; mỗi "ô" có kích thước 50m x 50m. Từ tháng 3, mỗi tuần Dự án sẽ thả khoảng 100 con muỗi vằn mang vi khuẩn Wolbachia vào mỗi "ô" trong thời gian 12 - 18 tuần, nhằm làm giảm số lượng muỗi tự nhiên truyền bệnh, và phòng bệnh sốt xuất huyết, Zika. 

Theo đại diện dự án, muỗi vằn thả có nguồn gốc từ Nha Trang, được nuôi trong phòng thí nghiệm, cấy vi khuẩn Wolbachia (một loại vi khuẩn nội bào, sống trong tế bào của khoảng 60% các loài côn trùng trong tự nhiên, có khả năng ức chế sự phát triển của vi rút Dengue gây bệnh sốt xuất huyết và Zika trong cơ thể muỗi vằn).

Sau khi thả, muỗi vằn đực mang Wolbachia giao phối với muỗi vằn cái không mang Wolbachia thì trứng do con cái đẻ ra sẽ không nở; muỗi cái mang Wolbachia giao phối với muỗi đực (mang hay không mang Wolbachia) sản sinh ra thế hệ muỗi mới mang Wolbachia. Từ đó, muỗi mang Wolbachia sẽ dần chiếm ưu thế trong quần thể muỗi vằn tự nhiên, giúp hạn chế lan truyền bệnh sốt xuất huyết và Zika. Các nghiên cứu thử nghiệm thực địa đã chứng minh phương pháp này an toàn, đến nay chưa có bất cứ vấn đề gì bất thường về sức khỏe con người và môi trường. 

Dự án “Hướng tới loại trừ sốt xuất huyết tại Việt Nam” là dự án nghiên cứu hợp tác giữa Viện Vệ sinh Dịch tễ trung ương với Viện Pasteur Nha Trang, Sở Y tế Khánh Hoà, và Đại học Monash (Australia) trong khuôn khổ Chương trình loại trừ sốt xuất huyết toàn cầu.

Từ năm 2013 - 2015, việc thả muỗi mang vi khuẩn Wolbachia đã được thí điểm ở đảo Trí Nguyên (TP.Nha Trang). Từ khi thả muỗi đến nay, trên đảo không có dịch sốt xuất huyết.