Sủi cảo cộng đồng người Hoa trứ danh phố ẩm thực Hà Tôn Quyền

Những tô sủi cảo nóng hổi với nước dùng trong vắt, vị ngọt thanh từ xương hầm suốt nhiều giờ đã níu chân biết bao thế hệ thực khách đến với phố ẩm thực Hà Tôn Quyền. 

Phía sau những quán ăn đông đúc ấy là câu chuyện của những người đã dành cả đời mình để gắn bó với nghề, với phố.

Phố ẩm thực Hà Tôn Quyền chỉ bán duy nhất một món nhưng vẫn chật kín khách 

Đầu năm 2024, đường Hà Tôn Quyền chính thức trở thành phố ẩm thực, thu hút lượng khách lớn đến mỗi ngày. Phố sủi cảo Hà Tôn Quyền là một con đường nhỏ có độ dài khoảng 700 m, nằm giao thoa giữa Q.5 và Q.11.

Đường Hà Tôn Quyền bắt đầu từ đường Ba Tháng Hai, giao với các tuyến đường khác như Trần Quý, Nguyễn Chí Thanh, Tân Thành, Phạm Hữu Chí và kết thúc ở đường Hồng Bàng. 

Theo lời người dân ở đây, khu vực tuyến đường Hà Tôn Quyền đa phần là các hộ gia đình người Hoa sinh sống, chuyên kinh doanh ẩm thực và đã có truyền thống từ lâu đời.

ẢNH: THÁI THANH

Điểm đặc biệt, con phố này chuyên bán món sủi cảo (hay còn gọi là bánh chẻo), đây được xem là một phần trong văn hóa ẩm thực của người Hoa. Hàng chục năm qua, nhiều gia đình người Hoa ở phố Hà Tôn Quyền vẫn giữ nguyên cách làm sủi cảo thủ công: vỏ bánh mỏng nhưng dai, nhân tôm thịt đầy đặn, nước dùng ninh từ xương suốt nhiều giờ để đạt độ ngọt tự nhiên.

Trong tác phẩm Đường phố nội thành TP.HCM, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư có đề cập thông tin, khu vực Hà Tôn Quyền khi xưa vốn là vùng ruộng sình lầy trong thời kỳ Pháp thuộc. Đến những năm 1940, đường mới được xây dựng, đặt tên là Bourchet. Đến ngày 19.10.1955 thì được đặt lại tên Hà Tôn Quyền.

Vừa đến ngã tư đường Hà Tôn Quyền giao với đường Trần Quý, chúng tôi đã bị thu hút bởi không khí sôi động với tiếng mời gọi từ các quán sủi cảo. Hàng chục chiếc xe máy đậu san sát, bàn ghế chật kín khách ngồi từ trong ra ngoài.

Trên con phố này, có hơn 10 thương hiệu sủi cảo khác nhau. Đa số đều là những quán ăn lâu đời, sở hữu công thức làm sủi cảo riêng biệt. Một số đó phải kể đến sủi cảo Thiên Thiên, sủi cảo Ngọc Ý, sủi cảo 162…

Các món ăn ở đây rất phong phú, ngoài sủi cảo truyền thống như chiên, khô (sốt dầu hào) thì còn có các loại mì kéo ăn kèm. Giá trung bình ở phố ẩm thực Hà Tôn Quyền khá cao, khoảng 60.000 đồng/phần trở lên. Tuy nhiên, mỗi phần đều có lượng thức ăn đầy đặn, xứng đáng với giá tiền.

Với nhiều thực khách lần đầu đến phố ẩm thực này như tôi, chắc chắn sẽ rất choáng ngợp vì không biết nên chọn quán nào. Chọn dừng chân ở sủi cảo Ngọc Ý, tiệm sủi cảo có tuổi đời hơn 30 năm, là một trong những tiệm đầu tiên có mặt trên phố.

Anh Ngọc (26 tuổi), một nhân viên của quán giới thiệu, sủi cảo sốt dầu hào và sủi cảo thập cẩm là 2 món cơ bản, phù hợp với khẩu vị của nhiều người. Sủi cảo khô được hấp chín, trộn với một lớp dầu hào sền sệt, phủ thêm tóp mỡ giòn tan, hành phi và rau hẹ. Món được đi kèm một tô nước dùng để chống khô.

Còn sủi cảo nước ăn rất thanh, mỗi viên sủi cảo đều có nhân tôm thịt đầy đặn. Ngoài ra còn có mực khô, cá viên, bong bóng heo ăn kèm nên rất no.

Nhân viên của quán xởi lởi, nhiệt tình, dù bận rộn nhưng luôn sẵn sàng tiếp chuyện với khách. Thấy một nhóm khách du lịch, anh Ngọc liền chạy ùa ra, đon đả nói: “Sủi cảo đi mấy anh chị ơi. Ở đây có đủ loại sủi cảo cho mình tha hồ lựa chọn, có thêm nước mía dâu đặc biệt ai cũng nên nếm thử một lần”.

Văn hóa kinh doanh của người Hoa

Từ trước đến nay, tư tưởng “buôn có bạn, bán có phường” được xem là một nét đẹp trong văn hóa kinh doanh của người Hoa. 

Để ý thấy, trên địa bàn sinh sống của người Hoa ở TP.HCM, có nhiều tuyến đường chỉ chuyên bán một món. Như phố đông y Hải Thượng Lãn Ông, phố sủi cảo Hà Tôn Quyền…

Bà Thanh Mỹ (47 tuổi), một khách quen hay đến Hà Tôn Quyền ăn sủi cảo chia sẻ, từ nhỏ, bà thường nghe ba mẹ nói về truyền thống làm ăn buôn có bạn, bán có phường. Thông thường, mọi người nghĩ rằng, nếu càng nhiều người bán cùng một mặt hàng thì cạnh tranh sẽ rất gay gắt, nhiều khi còn xảy ra bất đồng. Nhưng đối với người Hoa, họ lại cho rằng đó chính là đoàn kết, giúp đỡ cùng nhau phát triển.

“Người Hoa quan trọng chữ tín và tinh thần đoàn kết. Cùng bán món sủi cảo nhưng có thể thấy, mỗi quán đều có một lượng khách riêng cho mình, thuận mua thì vừa bán. Về mặt giá cả cũng gần như tương đồng, khách hàng thấy hợp khẩu vị với quán nào thì ủng hộ cho quán đấy. Như tôi thì thích sủi cảo có phần bình dân, nhân tôm thịt vừa vặn vì đã có tuổi nên cần hạn chế. Người trẻ hơn thì thích các loại có biến tấu, ăn kèm thêm với xá xíu, hay sủi cảo chiên giòn”, bà Mỹ nói.

Trong cộng đồng người Hoa, kinh doanh không chỉ là chuyện lời lãi mà còn là cách gìn giữ truyền thống và duy trì mối quan hệ lâu dài. Nhiều năm nay, các quán sủi cảo trên phố ẩm thực Hà Tôn Quyền nỗ lực phát triển thương hiệu cá nhân cũng như cùng tạo dựng danh tiếng chung cho cả phố.

Có quán nổi tiếng với sủi cảo nhân tôm thịt, quán khác lại hút khách nhờ nước dùng đậm đà hay sốt dầu hào thơm ngon. Nhờ vậy, thực khách có nhiều lựa chọn hơn, còn những người bán hàng cũng duy trì được công việc kinh doanh của mình.

Anh Mai Hữu Tiến (29 tuổi), một thực khách đến phố Hà Tôn Quyền chia sẻ trải nghiệm, anh xem giới thiệu trên mạng rồi đến đây ăn thử cùng gia đình. Trung bình một tháng, anh ghé phố một lần vì rất thích ăn sủi cảo.

“Nếu có cơ hội đến đây, tôi thường trải nghiệm nhiều quán khác nhau để làm phong phú vị giác. Mỗi quán đều có một hương vị riêng. Không bàn đến giá cả, tôi thấy sủi cảo ở đây bán chất lượng, vừa vị. Hơn hết, tôi là người yêu thích sự nhộn nhịp, đông vui nên chỗ này chính là điểm ăn chơi quá hợp lý”, anh Tiến chia sẻ.

Anh nói thêm, tuy thích ăn sủi cảo ở đây nhưng nhiều lần anh cũng ngại đến vì có quá nhiều bạn nhân viên ra mời chào. Bản thân anh thích được tự do lựa chọn và có thời gian thoải mái để ngắm nghía con phố này.

Lịch sử của đường Hà Tôn Quyền gắn liền với sự phát triển của cộng đồng người Hoa. Việc xây dựng và phát triển phố ẩm thực này đã thu hút người dân trên địa bàn thành phố, du khách trong và ngoài nước đến thưởng thức, trải nghiệm nét văn hóa ẩm thực.