Ai hưởng lợi từ tăng trưởng chứng khoán?

Chiếm đa số nhưng hầu hết nhà đầu tư cá nhân đều thua lỗ - Ảnh: D.Đ.M

Theo ông Andy Hồ, Giám đốc điều hành kiêm bộ phận đầu tư của VinaCapital, nửa đầu năm nay, thị trường chứng khoán (TTCK) có thăng có trầm, nhưng tính chung thì tăng trưởng ở mức hợp lý khoảng 9%. Quỹ VOF của Vinacapital cũng đã tận dụng những cơ hội khi thị trường giảm điểm để mua ròng trong nửa năm qua.

Tính đến 6 tháng đầu năm nay, TTCK VN có hơn 1,5 triệu tài khoản NĐT so với 1,37 triệu tài khoản vào cuối năm 2014. Điều đó cho thấy, dù khó kiếm tiền nhưng chứng khoán vẫn đang hút người đầu tư.

Nhiều người cũng lạc quan như ông Andy Hồ. Ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc nghiên cứu của Dragon Capital, cho rằng 3 năm trở lại đây, VN-Index tăng từ mức hơn 300 điểm lên 640 điểm, mức đỉnh của 5 năm nay (từ năm 2009), những ai không “nhảy vô nhảy ra”, nắm giữ những cổ phiếu mang tính cơ bản, có ban quản trị tốt như HSG, VNM, HPG, BMP… thì có lợi nhuận tương đối tốt, mức lời đến 90 - 100% tính theo tăng trưởng của thị trường. Nhiều công ty có tốc độ tăng trưởng vốn mạnh mẽ từ 500 - 1.000% như Vingroup, Vinamilk, Sacombank, Kinh Đô… xét trên bình diện chung, những nhà đầu tư (NĐT) đồng hành cùng các doanh nghiệp này, cũng sẽ hưởng lợi lớn từ việc lớn mạnh của họ.

Nhưng đó chỉ là bề nổi, có tỷ lệ khiêm tốn so với mảng chìm của thị trường. Ông Phan Dũng Khánh, Trưởng bộ phận phân tích - Công ty chứng khoán Kim Eng VN, cho biết VN-Index tuy tăng trưởng, nhưng ngược lại có những cổ phiếu có thị giá sụt giảm, nên khó tính được là NĐT có lãi theo chỉ số VN-Index. Ông Khánh dẫn chứng TTCK VN vừa kỷ niệm 15 năm thành lập, quy mô vốn hóa thị trường hiện chiếm khoảng 34% GDP, nhưng khi nhìn lại những NĐT chứng khoán mà ông biết, thì khó thể tìm người gắn bó chừng đó năm với thị trường này.

Với tư cách là người trong cuộc, từng giữ "hầu bao" cho nhiều NTĐ lướt sóng chứng khoán, một môi giới có thâm niên gần 10 năm ngậm ngùi thừa nhận số người thắng chỉ đếm trên đầu ngón tay và đặc biệt, các “đại gia” chuyên đầu tư chứng khoán mà môi giới này biết đều thua lỗ. Một NTĐ được coi là “cá mập” chia sẻ, chị cũng lao đao vì cổ phiếu, cổ phần.

Theo ông Andy Hồ, TTCK VN đang giao dịch ở P/E khoảng 14 lần và có mức chiết khấu thấp hơn 15 - 20% so với các thị trường tương đương trong khu vực. Như vậy so với các nước khác, thị trường VN đang khá hấp dẫn, nhất là khi các yếu tố như lạm phát năm 2015 được dự báo ở mức thấp và nền kinh tế đang phục hồi với điểm sáng là lĩnh vực bán lẻ đang tăng trưởng khoảng 10%.

Chỉ số chứng khoán tăng trưởng mạnh nhưng NĐT, cả những "cá mập" chứng khoán đều than lỗ, vậy phần lời thuộc về ai là thắc mắc của nhiều người. Các chuyên gia cho rằng để biết ai lời, ai lỗ có thể nhìn vào kết quả kinh doanh 6 tháng đầu năm nay của các quỹ đầu tư. Theo báo cáo Quỹ LCF Rothschild đến ngày 14.7, chỉ số VN-Index VN tăng 12,7%, dù giá trị tài sản ròng tại thời điểm báo cáo không cao hơn VN-Index nhưng 15 quỹ đầu tư nước ngoài hoạt động tại VN cũng tăng trưởng. Cụ thể, các quỹ đầu tư nước ngoài như Blackhorse Enhanced Vietnam tăng 8,6%, Fullerton Vietnam tăng 1,3%, JPMorgan Vietnam Opportunitied tăng 9,6%, Vietnam Azalea Fund 12,5%, Vietnam Emerging Equity Fund tăng 10%, Vietnam Emerging Market tăng 3,1%, Vietnam Equity Holding tăng 2,8%, Vietnam Holding tăng 3,4%, VOF tăng 0,3%, Dragon Capital Vietnam Debt Fund 1,3%. Các quỹ đầu tư trong nước như VF1 tăng 11,4%, VF4 tăng 16%.

Theo TS Phan Minh Ngọc, qua những con số trên cho thấy, việc TTCK tăng điểm gấp đôi trong mấy năm qua không có nghĩa là NĐT có lãi tương tự. Bởi có người không may mắn, không khôn ngoan sẽ phải nuôi những người khác, và những người không may mắn này thường chiếm đại bộ phận thị trường. Đại bộ phận đó trong một thị trường mới nổi như VN, NĐT cá nhân chiếm phần lớn.