Điện 'dọn đường' tăng giá

Theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh: Việc tăng giá điện cũng phần nào giảm áp lực cho ngân sách nhà nước song phải vận dụng cơ chế thị trường một cách nhuần nhuyễn để việc tăng giá không gây sốc cho doanh nghiệp, người tiêu dùng. Giải pháp tình thế là các hiệp hội sản xuất, ngành nghề và doanh nghiệp nói chung có thể tính đến việc tận dụng giờ thấp điểm để sản xuất nhằm tận dụng công suất dùng điện hiệu quả nhất.

Ảnh hưởng rất lớn đến chi phí đầu vào, mặt bằng giá cả nên cả doanh nghiệp và người dân đều đứng ngồi không yên khi được hỏi về việc tăng giá điện ảnh hưởng thế nào đến cuộc sống cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh.

Anh T.K.H, giám đốc một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ tại Q.3, TP.HCM cho biết, hiện mỗi tháng công ty anh trả từ 30 - 40 triệu đồng tiền điện. "Công ty tôi hoạt động đến tháng 4 này vừa tròn 10 năm, quy mô không thay đổi nhưng giá điện đã tăng rất nhiều trong quãng thời gian đó. Chi phí nguyên liệu, nhân công ngày càng đắt đỏ, giá điện tăng nữa, doanh nghiệp càng khó vì tăng giá bán thì mất khách mà không tăng thì chỉ từ hòa đến lỗ", anh H. nói. Chị H.N, nhân viên văn phòng ở Q.1, than thở: Hàng phở ở ngõ nhà tôi trước tết bán 45.000 đồng/tô, dịp tết tăng lên 50.000 đồng/tô và giữ luôn mức giá này. Sau Tết Nguyên đán, thị trường đã thiết lập mặt bằng giá mới cao hơn nhiều so với năm trước. "Giờ điện tăng, giá tăng nữa thì chết", chị N. lo lắng.

Theo các chuyên gia kinh tế, than vẫn là một yếu tố đầu vào quan trọng của ngành điện hiện nay. Chính vì vậy việc giá điện sẽ tăng là một thực tế phải chấp nhận. Tuy nhiên nhà nước nên có những chính sách bán điện cụ thể cho từng đối tượng để điều tiết việc tăng giá sao cho phù hợp. Trước giờ chúng ta chỉ phân ra điện dành cho sinh hoạt của người dân và điện phục vụ sản xuất. Trong những lần tăng giá tới, cần điều chỉnh sao cho phù hợp để điện sinh hoạt không tăng sốc tạo thêm gánh nặng cho nhân dân. Với đối tượng khách hàng mua điện sản xuất, cần phân theo ngành nghề. Đối với những ngành thâm dụng nhiều điện, gây ô nhiễm môi trường cao và nhà nước không khuyến khích, cần tính giá cao để hạn chế. Đối với những ngành hay lĩnh vực khác, cần tính giá vừa phải. Một giải pháp khác là nhà nước cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp tham gia sản xuất điện mặt trời tại cơ sở của mình để giảm áp lực lên nguồn cung vì những cơ sở này thường là những nơi có diện tích lớn.

PGS-TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), cũng cho biết thêm, giá điện hiện chia thành 5 bậc là “chưa phù hợp” và còn bất hợp lý trong tình hình hiện nay. Ông nói: “Về mặt nghiệp vụ, nhà nước cho khung giá để kiểm soát giá điện bán ra thế nào để đảm bảo an sinh xã hội. Tuy nhiên, trên cơ sở đó, nhà kinh doanh điện chia ra các thứ bậc để tính tiền và cách chia 5 - 6 bậc như hiện nay được phản ánh là còn bất hợp lý, chưa sát với thực tế. Nguyên tắc chia bậc càng chi tiết, nhiều bậc hơn thì giá tính càng sát giá thực tính hơn. Theo tôi, giá điện bán lẻ nên chia theo 7 - 8 bậc thang mới chính xác và công bằng cho người dùng. Hơn nữa, ngoài cấp quản lý là Bộ Công thương, nên chăng có một đơn vị nghiên cứu giá độc lập, quan sát để xem nghiên cứu việc định giá điện đã công tâm, chính xác và hợp lý chưa. Bởi hiện nay, giá điện đang được quản lý theo kiểu... nghe báo cáo của nhà kinh doanh để thực thi hơn là nghiên cứu có khoa học”.