Thép nhập khẩu chỉ được thông quan sau khi kiểm tra chất lượng

Từ ngày 21.3, cơ quan hải quan chỉ làm thủ tục thông quan đối với các sản phẩm thép nhập khẩu (NK) khi có thông báo kết quả kiểm tra chất lượng hàng NK theo quy định tại Thông tư liên tịch số 58/2015 của Bộ Công thương cùng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) về quản lý chất lượng thép sản xuất trong nước và thép NK.

Riêng đối với các loại thép hợp kim ở dạng thỏi đúc hoặc dạng thô, bán thành phẩm muốn NK cần phải bổ sung thêm bản kê khai thép NK và bản sao giấy xác nhận nhu cầu NK thép của Bộ Công thương xác nhận.

Cơ quan hải quan cũng có trách nhiệm giám sát, thống kê tình hình NK thép và cung cấp số liệu ngân hàng hằng quý. Bên cạnh đó, thông tư này còn quy định các tổ chức, cá nhân NK sản phẩm thép phải công bố tiêu chuẩn áp dụng và các yêu cầu kỹ thuật không được thấp hơn quy định tại tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) tương ứng của VN.

Trường hợp chưa có TCVN, tiêu chuẩn cơ sở phải có các yêu cầu kỹ thuật không được thấp hơn quy định tương ứng của nước xuất khẩu hoặc tiêu chuẩn quốc tế. Ngoài ra, từ ngày 22.3, sản phẩm phôi thép và thép dài NK vào VN cũng bị áp mức thuế tự vệ tạm thời lần lượt là 23,3% và 14,2%. Thời gian áp dụng mức thuế này trong vòng 200 ngày. Đây là quy định của Bộ Công thương sau khi khởi xướng cuộc điều tra áp dụng biện pháp tự vệ đối với 2 mặt hàng này NK vào VN.

Việc Bộ Công thương ban hành các quy định siết chặt chất lượng thép NK, đặc biệt áp thuế tự vệ là do trong thời gian qua, lượng thép NK vào VN khá ồ ạt khiến nhiều doanh nghiệp nội lao đao.

Bên cạnh đó, hiện tượng phôi thép NK từ Trung Quốc với giá rẻ ồ ạt, thay vì làm thép xây dựng phải chịu thuế 9% thì các doanh nghiệp Trung Quốc đã cho một hàm lượng crom với tỷ lệ rất nhỏ để biến thành phôi hợp kim để được hưởng thuế 0%. Về bản chất phôi thép chứa hàm lượng rất nhỏ crom sẽ không khác biệt gì với phôi thông thường và vẫn dùng để cán thép xây dựng thông dụng được nên giá bán rất thấp, khiến thép trong nước không cạnh tranh được.

Theo thống kê, lượng phôi thép NK vào VN trong năm 2014 trên 588.000 tấn, và ước tính trong năm 2015 là trên 1,5 triệu tấn. Lượng thép dài NK vào VN trong năm 2014 đạt gần 830.000 tấn và năm 2015 ước đạt trên 1,2 triệu tấn.

Trong năm 2015, lượng bán hàng sản phẩm phôi thép của ngành sản xuất trong nước tăng chỉ từ 5 - 10% trong khi lượng hàng hóa NK tăng từ 150 đến 160% trong cùng kỳ. Các doanh nghiệp cho rằng điều này đã làm suy giảm nghiêm trọng thị phần của ngành sản xuất phôi thép trong nước, ảnh hưởng đến tình hình kinh doanh, lợi nhuận... Như vậy, đây là lần thứ 2 VN sử dụng biện pháp phòng vệ thương mại đối với sản phẩm thép NK. Trước đó, VN đã áp thuế chống bán phá giá với mặt hàng thép không gỉ cán nguội nhập khẩu từ Đài Loan, Trung Quốc, Malaysia và Indonesia từ tháng 9.2014.