Tăng tốc bệnh án điện tử: Lợi ích lớn nhưng còn nhiều rào cản

Giảm nhiều chi phí

Theo PGS-TS Đào Xuân Cơ, việc chuyển đổi sang bệnh án điện tử giúp tất cả thông tin về tình trạng sức khỏe, lịch sử bệnh lý và quá trình điều trị của bệnh nhân được lưu trữ và quản lý trực tuyến. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho bác sĩ (BS) và nhân viên y tế truy cập thông tin nhanh chóng, giảm thiểu sai sót trong quá trình chẩn đoán và điều trị. Bệnh án điện tử còn góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, giảm thiểu thủ tục hành chính và rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ.

ẢNH: DUY TÍNH

Bệnh viện (BV) Bạch Mai đang dự kiến triển khai kết nối liên thông dữ liệu với các BV tuyến tỉnh nhằm thuận lợi hơn nữa cho BS, bệnh nhân.

Lãnh đạo BV Bạch Mai phân tích: "Kết nối liên thông dữ liệu, bệnh nhân được chuyển tuyến thuận lợi, đặc biệt với các ca bệnh khó, trong quá trình điều trị tại tỉnh, BS T.Ư và BS của tỉnh có thể cùng theo dõi diễn biến bệnh, từ đó dễ dàng trao đổi đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất. Và khi chuyển tuyến, bệnh nhân không phải mang theo tập hồ sơ bệnh án".

Đặc biệt, lãnh đạo một BV đầu ngành ước tính, thực hiện bệnh án điện tử không chỉ giúp tiết kiệm cả trăm tỉ đồng/năm tại BV, không phải in phim kết quả chẩn đoán hình ảnh, mà còn bảo vệ môi trường do không còn lo khối lượng lớn rác phim sau khi người bệnh không còn sử dụng.

Rào cản

Theo phân tích của đại diện Hội Tin học y tế VN, có các nguyên nhân chính đang là rào cản khiến các BV chưa đẩy nhanh được triển khai bệnh án điện tử, bao gồm việc xây dựng giá, nguồn chi cho vận hành, sự chưa sẵn sàng triển khai.

Theo các chuyên gia, hiện Bộ Y tế chưa xây dựng cơ cấu giá công nghệ thông tin (CNTT) trong giá dịch vụ khám chữa bệnh. Vậy nên chi phí đầu tư, duy trì vận hành đảm bảo tính bền vững của hệ thống là thực sự khó. Các BV có thể tiết kiệm chi phí để xây dựng phần mềm nhưng khó có chi phí vận hành thường xuyên. Bộ Y tế cũng chưa xây dựng các quy định để Bảo hiểm Xã hội VN thanh toán chi phí bảo hiểm cho các giải pháp CNTT.

Chuyên gia nêu ví dụ: Việc sử dụng hệ thống quản lý hình ảnh xét nghiệm (X-quang, chụp cắt lớp...) hiện chưa được Bộ Y tế ra quy định thay thế phim chụp cũ và đơn giá thay thế là bao nhiêu tiền. Chỉ có 10 BV trong quyết định thí điểm triển khai bệnh án điện tử của Bộ Y tế trước đây là được thanh toán tiền lưu giữ hình kết quả tương đương tiền in phim. Số còn lại hơn 130 BV dù đã có hệ thống lưu trữ hình ảnh số nhưng vẫn phải in phim mới được bảo hiểm thanh toán tiền. Lý do là Bộ Y tế chưa xây dựng khung giá cho việc lưu giữ bằng hình ảnh.

Đại diện Hội Tin học y tế VN cũng cho biết: "Các hướng dẫn về đấu thầu thuê mua dịch vụ CNTT bao gồm cả phần mềm lẫn phần cứng đều chưa có hướng dẫn cụ thể. Điều này khiến các BV lúng túng trong việc vừa chưa có nguồn tiền, vừa có nguồn nhưng chưa biết phải chi sao cho đúng, dẫn tới việc lưỡng lự không làm hoặc không dám làm vì sợ sai".

Chuyên gia này cũng cho rằng việc chậm triển khai cũng do yếu tố con người, bởi có lãnh đạo BV chưa thật sự quan tâm tới chuyển đổi số, vẫn tồn tại thói quen cũ. Hoặc cũng có thể do nếu triển khai bệnh án điện tử thì sẽ phải minh bạch tất cả, nhất là khi có "vấn đề" về nghiệp vụ chưa chuẩn, bệnh án điện tử không thể sửa chữa được vì lưu vết điện tử các lần sửa. Như 142 BV đã triển khai thành công, bao gồm Bạch Mai, là đơn vị có khối lượng dữ liệu cần cập nhật mỗi ngày rất lớn, cho thấy nếu lãnh đạo BV thực sự muốn triển khai thì sẽ có giải pháp.

"Ngoài ra, với người hành nghề, cụ thể là các BS cũng có thể còn ngại ngần trong việc đổi mới. Nhiều năm qua, BS chỉ quan tâm tới việc chữa bệnh bằng kiến thức và kinh nghiệm chứ chưa quan tâm tới chuyển đổi số và những giá trị mà chuyển đổi số mang lại", chuyên gia phân tích thêm về rào cản triển khai bệnh án điện tử. Vì ngay cả việc đơn giản như nếu sử dụng bệnh án giấy trước đây, người cập nhật thông tin chủ yếu là điều dưỡng, BS tham gia rất ít vào quy trình này và giao việc. Với bệnh án điện tử, BS phải làm việc với phần mềm nhiều hơn là người chủ trì các thông điệp trong bệnh án (đúng quy định của luật) nên ngại hơn", vị chuyên gia nhận định.