Tạo điều kiện để báo chí hoạt động, phát triển

Báo cáo tổng kết công tác báo chí gửi tới hội nghị nhấn mạnh, năm 2023, trong bối cảnh khó khăn chung, trước những thách thức chưa từng có tiền lệ, công tác thông tin, tuyên truyền trên báo chí về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, các vấn đề kinh tế - xã hội, văn hóa, quốc phòng, an ninh… được quan tâm, chú trọng, có chiều sâu, tạo sức lan tỏa tích cực. Thông tin về hoạt động đối ngoại của lãnh đạo Đảng, Nhà nước; công tác tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; tuyên truyền về phòng chống tham nhũng, tiêu cực… đều đạt kết quả tích cực.

NGỌC THẮNG

Bên cạnh đó, công tác báo chí năm 2023 còn đối diện nhiều khó khăn, nhất là nguy cơ tụt hậu của báo chí trước sự phát triển rất nhanh của truyền thông xã hội cả về nội dung, khả năng dẫn dắt, định hướng thông tin, đến phương thức tiếp cận công chúng, làm chủ công nghệ và thu hút nguồn thu…

Nhanh, kịp thời hơn, sâu sắc và chia sẻ hơn

Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang khẳng định, trong bối cảnh nhiều khó khăn của năm 2023, công tác báo chí đã nhanh, kịp thời hơn, đồng thời cũng sâu sắc và chia sẻ hơn. Theo Phó thủ tướng, có những hội nghị ông tham dự, chỉ 15 phút sau đã thấy báo chí đưa tin. Nhiều tác phẩm thực sự sâu sắc, xúc động, lấy được nước mắt của nhiều người.

Dù vậy, Phó thủ tướng cho rằng công tác báo chí vẫn còn những tồn tại, hạn chế. "Vẫn còn những sai phạm, đâu đó giật tít câu view, những bài báo thực sự thiếu trách nhiệm. Vai trò cơ quan chủ quản rất mờ nhạt, thậm chí buông lỏng...", Phó thủ tướng nêu.

Nhấn mạnh năm 2024 và các năm tới sẽ còn nhiều khó khăn, ông Trần Lưu Quang đề nghị báo chí đồng hành tốt hơn nữa, chia sẻ khó khăn với người dân, trách nhiệm hơn trong định hướng dư luận vì báo chí gắn liền với niềm tin, sức mạnh tinh thần của người dân.

Phó thủ tướng cũng đề nghị các cơ quan đẩy nhanh việc thực hiện đề án quy hoạch báo chí, đặc biệt đẩy nhanh chuyển đổi số, tăng cường khả năng cạnh tranh của báo chí với các phương tiện truyền thông khác. "Ví như khi mở điện thoại lên thì người ta thích vào TikTok, Facebook hơn là đọc tin tức trên báo mình là vấn đề cần suy nghĩ. Nếu không cạnh tranh thì tỷ lệ quảng cáo sẽ sụt giảm, ảnh hưởng hoạt động của chính cơ quan báo chí, đời sống của anh em. Không có cách nào khác là phải hay hơn, hấp dẫn hơn thì tỷ lệ quảng cáo sẽ cao lên", ông Trần Lưu Quang nhấn mạnh, đồng thời cho biết rất nhiều đơn vị đã làm được việc này và đang nhích dần khả năng cạnh tranh của mình lên.

Với nhà báo, Phó thủ tướng cho rằng, trước tiên phải là người tử tế; vì nếu không thì sản phẩm của nhà báo không thể tử tế được. Ông cũng đề nghị các nhà báo phải học hỏi nhiều hơn, không chỉ ở các lớp bồi dưỡng mà còn ở đồng nghiệp trong, ngoài nước. "Việc học hỏi này giúp nhà báo bản lĩnh, trách nhiệm và tích cực hơn", Phó thủ tướng nói. Ông cũng đề nghị các cơ quan chủ quản làm tốt hơn công tác kiểm tra, giám sát để cơ quan chủ quản không chỉ là cái danh hay chỉ nắm công tác cán bộ là xong.

Về tài chính báo chí, ông Trần Lưu Quang nhấn mạnh, Chính phủ sẽ có sự hài hòa ngân sách của Nhà nước với ngân sách của các cơ quan báo chí tự lo liệu với nguyên tắc "sống được nhưng không triệt tiêu sự phấn đấu, vươn lên của các cơ quan báo chí". Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, ngân sách nhà nước chỉ hỗ trợ một phần và tập trung cho hoạt động đổi mới và đào tạo.

Phó thủ tướng cũng đề nghị Bộ TT-TT và các bộ, ngành, cơ quan quan tâm hơn đến công tác tài chính của cơ quan báo chí, đảm bảo hoạt động của cơ quan báo chí đúng như mong muốn. Chẳng hạn như cơ chế tự chủ tài chính, cơ chế đặt hàng hay vướng mắc trong Thông tư 19 năm 2023 của Bộ Tài chính về hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các cơ quan báo chí…

Tháo gỡ vướng mắc cho các cơ quan báo chí

Phát biểu chỉ đạo, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư Nguyễn Trọng Nghĩa biểu dương và đánh giá cao những kết quả, thành tích mà các cơ quan báo chí, người làm báo cả nước đạt được trong năm 2023 và nửa nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng. Ông Nghĩa nhấn mạnh, những kết quả thành tích đã tiếp tục khẳng định vai trò, sự nỗ lực bền bỉ, tâm huyết, trách nhiệm của đội ngũ những người làm báo cách mạng VN.

Nhắc tới những vấn đề mà báo chí phải đối mặt, Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư nhấn mạnh nguy cơ tụt hậu của báo chí trước sự phát triển rất nhanh của mạng xã hội. Cùng đó, kinh tế báo chí còn nhiều khó khăn. "Tôi đến TTXVN, Đài truyền hình VN đều nói khó khăn, huống chi là các cơ quan báo chí khác. Nhưng tôi nghĩ phải vượt qua được khó khăn này", ông Nghĩa nhấn mạnh.

Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư cũng nhấn mạnh tình trạng một bộ phận nhỏ người làm báo có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, về đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", lợi dụng, lạm dụng nghề nghiệp, tự cho mình "quyền lực" để dọa dẫm, sách nhiễu tổ chức, cá nhân, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp…

Ông Nghĩa nói, nếu doanh nghiệp hay cá nhân nào làm sai, báo chí phải đấu tranh quyết liệt đến cùng nhưng phải viết đúng, nói đúng, tránh ảnh hưởng uy tín, gây thiệt hại cho doanh nghiệp. Theo ông Nghĩa, tuần nào các cơ quan quản lý báo chí cũng nhận kiến nghị từ các cơ quan, tổ chức về việc báo chí viết sai làm ảnh hưởng đến họ.

Về nhiệm vụ năm 2024, ông Nguyễn Trọng Nghĩa yêu cầu các cơ quan quản lý, các cấp hội nhà báo, đặc biệt là cơ quan báo chí cần nỗ lực hơn, quyết tâm khắc phục những hạn chế, xử lý tốt những thách thức trong hoạt động báo chí để đạt được yêu cầu "chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại". Ông nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, nhất là truyền thông chính sách, tạo sự đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước đã được nêu trong nghị quyết của T.Ư và Quốc hội.

Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư cũng nhấn mạnh việc tập trung đẩy mạnh hoàn thiện thể chế pháp luật về báo chí, trong đó mục tiêu quan trọng nhất là sửa đổi, bổ sung luật Báo chí năm 2016 và hoàn thành Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025. "Năm 2024 phải tháo gỡ vướng mắc hiện nay của báo chí. Phải tạo điều kiện để báo chí hoạt động, phát triển lành mạnh, đúng định hướng", ông Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư cũng yêu cầu tăng cường kỷ luật, kỷ cương. Theo đó, trong năm 2024, xác định mục tiêu cao là xử lý dứt điểm căn cơ tình trạng vi phạm của cơ quan báo chí, người làm báo, tạo sự chuyển biến tích cực, rõ nét, lấy lại được niềm tin của công chúng đối với báo chí…

Với cấp ủy, chính quyền, các cơ quan đơn vị, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị cần có sự đổi mới trong tư duy, nhìn nhận báo chí, tích cực gặp gỡ, trao đổi, cung cấp thông tin. Trưởng ban Tuyên giáo T.Ư nhấn mạnh, báo chí là công cụ, lực lượng để Đảng, Nhà nước, chính quyền các cấp lãnh đạo, chỉ đạo, song một số cơ quan còn xem báo chí như lực lượng mình phải tránh, không gặp để trao đổi những vấn đề dư luận đang quan tâm.

"Ở đâu người đứng đầu càng tích cực gặp, trao đổi với báo chí thì càng thuận lợi. Nơi nào né tránh, không cung cấp thông tin kịp thời, anh em lại phải tìm thông tin nơi khác, thậm chí thông tin từ nước ngoài, thế lực thù địch, thông tin không rõ ràng dẫn đến người dân lại phải suy nghĩ", ông Nguyễn Trọng Nghĩa lưu ý.