Ngày 31.3, tại thành phố Hạ Long (Quảng Ninh), Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn phối hợp với UBND tỉnh Quảng Ninh tổ chức hội thảo khoa học "Đánh giá 15 năm thực thi Hiệp định Hợp tác nghề cá vịnh Bắc bộ Việt Nam - Trung Quốc".
Tham dự hội thảo có lãnh đạo Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn hai nước Việt Nam và Trung Quốc, cùng lãnh đạo các tỉnh ven biển Việt Nam từ Quảng Ninh đến Quảng Trị.
Báo cáo tại hội thảo, đại diện Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn Việt Nam khẳng định, Hiệp định hợp tác nghề cá vịnh Bắc bộ Việt Nam - Trung Quốc là một trong những hiệp định quan trọng, có ý nghĩa lịch sử trong việc đàm phán phân định vịnh Bắc bộ giữa hai nước.
Hiệp định có hiệu lực từ ngày 30.6.2004, thời hạn hiệu lực trong 12 năm và 3 năm mặc nhiên gia hạn giá trị pháp lý ở cấp Chính phủ phê duyệt. Theo đó, hai bên thiết lập một vùng đánh cá chung rộng 33.500 km2 có phạm vi từ vĩ tuyến 20 trở xuống đến đường đóng cửa vịnh Bắc bộ, cách đường phân định 30,5 hải lý về mỗi phía.
Ngoài vùng đánh cá chung, hai bên còn thỏa thuận về một vùng dàn xếp quá độ với thời hạn 4 năm ở phía bắc vĩ tuyến 20 cho tàu thuyền của hai bên tiếp tục được đánh cá. Sau thời hạn quá độ, tàu thuyền của 2 bên phải rút về đánh cá ở vùng đặc quyền kinh tế của mình, trừ khi được phía bên kia cho phép...
Trong 15 năm qua, tàu cá của ngư dân Việt Nam lép vế so với tàu cá của Trung Quốc. Theo Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn thì chỉ có 17 % trên tổng số 26.022 tàu cá có công suất từ 20 CV của Việt Nam được cấp phép trong vùng nước ký hiệp định. Không những thế, thời gian đầu, tàu cá của ngư dân Việt Nam chủ yếu tập trung khai thác ở vùng biển Việt Nam. Phương tiện đánh bắt của ngư dân tham gia hoạt động trong vùng đánh cá chung chủ yếu vẫn là các tàu nhỏ, vỏ gỗ, trang thiết bị hạn chế. Cũng trong gia đoạn đầu (2004 - 2009), lực lượng kiểm tra, kiểm soát phía Trung Quốc đã tiến hành xử phạt tổng cộng 44 tàu cá Việt Nam với tổng tiền phạt gần 3 tỉ đồng. Từ năm 2009 đến nay, không có tàu cá và ngư dân Việt Nam hoạt động trong vùng đánh cá chung bị xử phạt.
Trong khi đó, tàu cá Trung Quốc hoạt động trong vùng nước hiệp định được trang bị công suất lớn, thiết bị hiện đại và chiếm ưu thế hơn so với tàu cá của Việt Nam.
Đáng chú ý, tàu cá Trung Quốc hoạt động với nhiều vi phạm. Trong thời gian đầu, tàu cá được cấp giấy phép đánh bắt trong vùng dàn xếp quá độ nhưng lại sử dụng vào mục đích buôn lậu, vận chuyển dầu tạm nhập tái xuất từ cảng Vạn Gia (Quảng Ninh) đi Trung Quốc hoặc bán lẻ xăng dầu trên vùng biển Việt Nam, làm phức tạp về an ninh trật tự trên biển.
Ngoài ra, một bộ phận tàu cá Trung Quốc có công suất lớn, làm nghề lưới kéo đáy khai thác trong vùng đánh cá chung lấn át ngư trường của ngư dân Việt Nam, nhiều lúc kéo lưới của ngư dân Việt Nam, gây bất bình dẫn đến tranh chấp, xung đột…
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Quang Hùng, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuỷ sản (Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn), cho biết ngoài mặt tích cực góp phẩn ổn định tình hình chung trên biển quá trình khai thác thuỷ sản của ngư dân hai nước thì hiện nay có thể thấy hạn chế lớn nhất đó là nguồn lợi thuỷ sản trong vịnh Bắc bộ đang có chiều hướng suy giảm và bị khai thác quá mức, đặc biệt là một số nghề khai thác xâm hại, khai thác sai vùng, sai tuyến, ảnh hưởng đến nguồn lợi hải sản như nghề lưới kéo; tình trạng tàu cá vi phạm các quy định của hiệp định vẫn còn xảy ra.
"Sau khi kết thúc hiệp định, mỗi bên cùng đưa ra kiến nghị để tái tạo nguồn lợi thuỷ sản, nghiên cứu giảm cường lực khai thác và tăng cường tuần tra, kiểm soát hoạt động nghề cá trên vịnh Bắc bộ", ông Hùng cho biết.
Về phía Trung Quốc, ông Vu Chấn Khang, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn Trung Quốc, cho rằng việc mâu thuẫn trên biển là khó tránh khỏi và những mâu thuẫn nhỏ này có thể giải quyết bằng phương pháp hoà bình. Để có được hiệp định chung giữa 2 nước là thành quả ngoại giao không biết mệt mỏi và đã phần nào đem lại hiệu quả tích cực cho các bên. "15 năm qua, chúng ta có thể nhận thấy rõ thông qua hiệp định chung thì việc hợp tác sẽ tốt hơn là không hợp tác, có cơ chế tốt hơn là không có cơ chế và tiếp tục phát triển thì tốt hơn là làm lại từ đầu. Hy vọng, tương lai của hợp tác nghề cá sẽ thành công, tốt đẹp hơn", ông Vu Chấn Khang nói.
Bình luận (0)