Tết Ất Tỵ 2025: Thượng tọa trụ trì chỉ cách để được bình an cả năm

"Có người muốn an nhưng toàn sống trong bất an, luôn nuối tiếc quá khứ hoặc lo lắng về tương lai nên đánh mất thực tại, an trú, bây giờ và ở đây", thượng tọa Thích Trí Chơn, viện chủ tu viện Khánh An (Q.12, TP.HCM) mở đầu câu chuyện khi nói về "bình an".

"Chúng ta đang biết quá nhiều điều không cần thiết"

Theo thượng tọa Thích Trí Chơn, trong giao tiếp hằng ngày, chúng ta thường có những phản ứng không cần thiết, tạo nên những sự bất bình với người xung quanh. Khi muốn nói một điều gì, làm điều gì hay muốn nghĩ điều gì, mỗi người phải đặt cho mình một câu hỏi là nó có liên quan đến mình không? Mình có khả năng để chuyển hóa được sự vật hiện tượng con người đó không?

Đôi khi chúng ta thiếu chánh niệm, tỉnh giác và luôn phản ứng quá nhanh trước khi suy nghĩ, dễ sinh bất lợi. Chúng ta cho rằng, thấy bất bình thì phản ứng, nhưng nhiều khi chúng ta chỉ đứng từ góc của mình mà mình không hiểu được người. Chính phản ứng của mình làm cho người kia cũng bất bình, bất bình chồng chất, vậy nên phát sinh mâu thuẫn với nhau.

Viện chủ tu viện Khánh An cho rằng, chúng ta chỉ cần nhìn lặng lẽ các sự vật hiện tượng cho trôi qua đi thì sẽ thấy được sự thật của nó, kể cả những điều không hay, không đúng ý mình cũng nên bình lặng để nó trôi đi. Đến một lúc nào đó, câu chuyện ấy đi qua đi rồi, chúng ta sẽ thấy nếu ngay thời điểm đó mà mình phản ứng là vội vàng.

Thực tế, đã có những phản ứng nóng vội để rồi khi chuyện qua đi, để lại trong mối quan hệ của chúng ta những bất bình lớn. Từ bất bình đó đem lại bất an, mỗi người lại vung vãi những bất an đó cho môi trường xung quanh.

ẢNH: T.Đ

"Khi một sự vật, hiện tượng gì đó làm chúng ta nổi nóng, không vui, không hài lòng, chúng ta hãy quay về với hơi thở của mình, ít nhất là 3 hơi thở để mình trú tâm, đủ tỉnh giác để mình thấy nên nói hay không nên nói, nên làm hay không nên làm. Chúng ta biết quá nhiều điều không cần thiết, trong khi những cái cần biết ta lại không biết. Chúng ta tích cóp quá nhiều thông tin không cần thiết để rồi tâm bất an. Do đó, hãy bớt nuôi dưỡng trong trí não của mình những điều không cần thiết", thượng tọa Trí Chơn đưa ra lời khuyên.

Tâm an, vạn sự an

Thượng tọa viện chủ tu viện Khánh An nhìn nhận, xã hội hôm nay không có món quà gì quý hơn chữ an, chữ bình. Đây là những giá trị cốt lõi mà đôi khi chúng ta lãng quên, mải miết đi gầy dựng những điều bất an, trong khi chúng ta cứ đi cầu an.

ẢNH: T.Đ

Muốn hiểu chữ bình thì trước hết mình phải hiểu mình, hiểu người, hiểu môi trường xung quanh, hiểu ý nghĩa giá trị của từng sự vật hiện tượng mà mình làm. Chúng ta ai cũng muốn bình nhưng nhiều khi lại ứng xử rất bất bình.

Thượng tọa giải thích: "Trong mỗi con người luôn có khuôn và chúng ta lấy khuôn đó áp đặt ra bên ngoài, muốn người khác phải theo khuôn của mình. Muốn công việc khác phải theo cái khuôn của mình, sự vật hiện tượng phải như ý của mình… như vậy là bất bình. Một khi bất bình rồi thì tâm sẽ bất an".

Vì vậy, muốn an thì phải tâm an, tâm bình từ đó mới hiểu mình, hiểu người, hiểu sự vật hiện tượng, hiểu bản chất, hiện tượng, giá trị để ứng tâm của mình, lời của mình, việc của mình để phù hợp bối cảnh khách quan.

Theo viện chủ tu viện Khánh An, có một câu trở nên quen thuộc theo người ta vào những ngày tết có khi đến trăm năm ngàn năm là "vạn sự như ý" – tức là chúc nhau mọi sự theo ý của mình - điều này không có phù hợp vì thế giới sự vật hiện tượng nó không có chiều ai cả.

"Mình nên thuận theo pháp, một người chiều một người đã là không được thì sao vạn sự chiều mình. Do đó, chúng ta nên đổi lại là "ý như vạn sự" thì cuộc sống xung quanh sẽ bình hơn, an hơn. Ai cũng "ý như vạn sự" - chúng ta sẽ mở lòng sống tốt với nhau thì đó là cho nhau chữ an. Thiết lập chữ an thật vững chắc trong tâm của chúng ta thì vạn sự sẽ an, tâm thông, vạn sự thông, tâm an, vạn sự an", thượng tọa Thích Trí Chơn khuyên.