Thái Lan thẳng tay với 'bợm nhậu' trên mạng

Cảnh sát Thái Lan tuần qua xử phạt 9 nhân vật nổi tiếng trong làng giải trí của nước này, gồm các diễn viên, ca sĩ trẻ, vì đưa hình ảnh thức uống có cồn lên trang Facebook, Instagram cá nhân. Sau những bữa tiệc quá đà, họ chụp ảnh “tự sướng” trên bàn nhậu và đăng lên mạng để “câu view”. Hành vi này bị xem là vi phạm đạo luật liên quan đến quảng bá thức uống có cồn, với mức phạt 50.000 baht (hơn 30 triệu đồng) mỗi người.

Đây là những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn đầu tiên trong xã hội Thái Lan bị cảnh sát sờ gáy. Giới chức nước này đang có trong tay danh sách hàng chục người nổi tiếng khác và sẽ tiếp tục trừng phạt với cùng tội danh. Ngoài các nhân vật nổi tiếng, những nhà sản xuất rượu thuê những người này cũng bị liên đới trách nhiệm và cảnh sát đang điều tra để xử phạt.

Câu chuyện xử phạt những người nổi tiếng chưa hạ nhiệt thì cảnh sát Thái Lan bắt 3 người mẫu vì live stream (tường thuật trực tiếp) trên trang Facebook cá nhân cùng với hình ảnh một nhãn hiệu thức uống có cồn. Những người này đang bị điều tra và có nguy cơ bị xử phạt nặng. Họ không thuộc nhóm có lượng người hâm mộ lớn nhưng vì quảng cáo quá lộ liễu nên khó tránh bị phạt tiền, cho dù tiếp thị và quảng cáo rượu là công việc hằng ngày của họ ở các quán nhậu.

Đạo luật kiểm soát thức uống có cồn của Thái Lan nghiêm cấm nhân vật nổi tiếng đưa hình ảnh thức uống có cồn lên mạng xã hội, cho dù là vô tình. Đây là nhóm đối tượng có tầm ảnh hưởng lớn, tác động nhanh và trực tiếp vào hành vi và nhận thức của người trẻ, những người hâm mộ họ. Chính vì vậy giới chức nước này xử phạt nghiêm nhằm răn đe cũng như ngăn chặn hiểm họa cho người trẻ, nhóm đối tượng chiếm phần lớn trong xã hội Thái Lan.

Mức phạt tiền cao nhất đối với hành vi quảng cáo trái phép thức uống có cồn ở Thái Lan là 500.000 baht (tương đương hơn 300 triệu đồng), thậm chí có thể bị phạt tù 1 năm nếu mức độ vi phạm nghiêm trọng và tái phạm nhiều lần.

Một buổi thử rượu ở Bangkok Ảnh: Minh Quang

Việc xử phạt của giới chức nước này gây ra làn sóng chỉ trích từ các “đệ tử lưu linh” trên không gian mạng, vì họ cho rằng nó hạn chế quyền riêng tư của người dân. Có những người lý luận rằng việc uống rượu không ảnh hưởng và không thể lôi kéo người khác sử dụng những thứ mà họ không thích hoặc không muốn. Tuy nhiên, Giáo sư Polthep Wichitkhunyakorn thuộc Trung tâm nghiên cứu các vấn đề của thức uống có cồn, khẳng định việc quảng cáo có tính lôi kéo rất mạnh, đặc biệt là trên không gian mạng đối với giới trẻ.

Dẫn báo cáo từ nghiên cứu khoa học của một trường đại học ở Anh được công bố giữa năm 2017, ông Polthep cho rằng quảng cáo rượu và thuốc lá trên internet và điện thoại di động tác động mạnh đến hành vi tiêu dùng của người xem. Chỉ cần vài giây xuất hiện, các kênh này giúp nhà sản xuất tăng lượng tiêu thụ lên 150 - 200%, không chỉ kích thích người tiêu dùng hiện tại mà còn lôi kéo cả khách hàng mới, theo Giáo sư Polthep. Theo một nghiên cứu khác, 30% người trẻ được khảo sát nói rằng họ bắt đầu sử dụng thức uống có cồn sau khi nhìn thấy hình ảnh nhân vật nổi tiếng mà họ hâm mộ bên cạnh sản phẩm thức uống đó.

“Những người nổi tiếng muốn lôi kéo người trẻ qua kênh truyền thông xã hội. Bản năng tự nhiên của giới trẻ dễ bị tác động, làm theo người nổi tiếng. Họ càng bị tác động, xã hội càng bị đe dọa trong tương lai. Điều này nguy hiểm cho xã hội, vì vậy cần phải nghiêm cấm và xử phạt xứng đáng để làm gương”, ông Banchong Phonchai, nhà nghiên cứu xã hội của Trường đại học Nakhon Phanom, phát biểu với Thanh Niên.