Thái Lan từ chối vay vốn Trung Quốc làm đường sắt

Sau hai năm đàm phán dự án đường sắt cao tốc, Thái Lan và Trung Quốc đã không thể nhất trí về một mô hình đầu tư liên doanh. Bộ trưởng Giao thông Thái Lan Arkhom Termpittayapaisith cho biết lý do khiến Thái Lan quyết định tự đầu tư vì không thể sẻ chia quyền lợi với Trung Quốc, trong đó có quyền phát triển các khu vực xung quanh đường tàu. Thái Lan cũng không thể chia sẻ quyền khai thác 70 - 30 như liên doanh dự án đường sắt Trung Quốc - Lào.

Ngoài ra, sau một năm nghiên cứu chi phí khả thi để phát triển giai đoạn đầu của dự án, phía Thái chốt giá 170 tỉ baht (4,82 tỉ USD), trong khi Trung Quốc vẫn khăng khăng nâng giá lên 190 tỉ baht (5,38 tỉ USD), chưa kể còn đẩy lãi suất vay vốn lên quá cao (vượt mức 2%) so với khả năng của Thái Lan. “Đây là dự án của hai chính phủ với nhau. Vì thế Trung Quốc nên đưa ra chi phí dự án và lãi suất vay với mức hữu nghị”, ông Arkhom giải thích.

Người phát ngôn của chính phủ Thái Lan, thiếu tướng Sansern Kaewk, ngày 26.3 cho biết Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha quyết định tự chi tiền làm đường sắt sau khi tính toán đến “lợi ích quốc gia” trong hiện tại và cả tương lai. “Trong quá khứ, Thái Lan đã bị một số bài học đau đớn liên quan đến các dự án chính phủ. Vì vậy, chúng ta phải tránh những sai lầm đã phạm, tập trung chủ yếu vào lợi ích quốc gia. Và chúng tôi không chỉ nói, mà thật sự hành động”, ông nói trên tờ The Nation.

Chính phủ Thái hy vọng quyết định này sẽ giúp khắc phục sự chậm trễ của dự án. “Thực hiện dự án tại thời điểm này là chậm tiến độ khoảng 5 tháng. Phía Trung Quốc cũng không có vấn đề gì với quyết định này của Thái Lan. Họ nói rằng chỉ muốn giúp đỡ và thực sự không cần Thái phải “lại quả” bất cứ điều gì”, Thủ tướng Prayuth Chan-o-cha nói. Ông Prayuth còn cho biết Thái Lan có khả năng và đã chuẩn bị tài chính để thực hiện dự án một mình.

Theo tờ Nikkei Asian Review, quyết định của Bangkok không chỉ là một đòn giáng vào chiến lược xuất khẩu cơ sở hạ tầng của Trung Quốc mà còn vào tham vọng xây dựng tuyến đường sắt xuyên Á kết nối TP.Côn Minh ở miền nam Trung Quốc với Singapore thông qua Lào, Thái Lan và Malaysia. Bắc Kinh vốn chủ trương xây dựng tuyến đường sắt kết nối với Đông Nam Á để thúc đẩy lưu thông hàng hóa, đồng thời muốn sử dụng quan hệ kinh tế để tăng cường sức ảnh hưởng ngoại giao với các nước trong khu vực. Quyết định giảm bớt quy mô hợp tác của Thái Lan có thể buộc Trung Quốc phải xem xét lại kế hoạch của mình.

Vẫn sử dụng công nghệ Trung Quốc Tuy không nhận vốn của Bắc Kinh, Bangkok vẫn sẽ thuê các công ty của Trung Quốc xây dựng 250 km đường sắt đầu tiên ở phía đông bắc Thái từ Bangkok đến Nakhon Ratchasima. Đây là một phần của tuyến đường dài 873 km kết nối thành phố cảng Laem Chabang với biên giới Lào. Thiếu tướng Sansern cho hay Thái sẽ thuê nhà thầu Trung Quốc nào được chính quyền Trung Quốc đứng ra đảm bảo. Trung Quốc phải chuyển giao công nghệ và đào tạo kỹ sư cùng quan chức Thái Lan liên quan đến dự án trên. Bên cạnh đó, Trung Quốc vẫn được chào đón để cùng đầu tư vào một công ty liên doanh giữa nhà nước và tư nhân do chính phủ Thái thành lập để quản lý các dịch vụ tàu lửa.