Thần tốc trong chuyển đổi số, tăng trưởng xanh

"Tôi xác định lúc nào cũng có khó khăn cả"

Ngày 14.6, Ban Kinh tế T.Ư tổ chức Diễn đàn cấp cao Công nghiệp 4.0 năm 2023 với chủ đề thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh tạo đột phá rút ngắn quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự và đồng chủ trì phiên toàn thể của diễn đàn.

Sau khi lắng nghe các ý kiến, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết chủ trương phát triển dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và các thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã được Đảng, Nhà nước khẳng định trong văn kiện Đại hội XIII của Đảng và nêu rõ trong Nghị quyết 29 ngày 17.11.2022 của T.Ư Đảng khóa XIII (Nghị quyết 29). Trong đó, xác định công nghiệp chế tạo, chế biến là then chốt, chuyển đổi số là phương thức mới có tính đột phá để rút ngắn quá trình CNH, HĐH.

Ngọc Thắng

"Chúng ta đưa ra CNH, HĐH lâu rồi, nhưng để có một nghị quyết của T.Ư Đảng thì lần này ta mới làm được. Nghị quyết 29 đã nói rõ tình hình, cái được và chưa được của quá trình CNH, HĐH của đất nước, dự báo tình hình, đưa ra nhiều giải pháp thực hiện. Đây là văn kiện quan trọng, có tính định hướng chiến lược để triển khai bài bản, lớp lang, không phải thích đâu làm đó, gặp cái gì làm cái đó", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho hay cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trong đó có chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đã tác động toàn diện, sâu sắc đến CNH, HĐH ở VN trên nhiều lĩnh vực. "Chuyển đổi số hiện nay len lỏi vào tất cả khía cạnh của cuộc sống, ai không bắt kịp sẽ đi phía sau, bị lạc hậu, thậm chí bị đào thải", Thủ tướng khẳng định.

Cũng theo Thủ tướng, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư có quy mô và tốc độ phát triển chưa có tiền lệ, làm thay đổi lực lượng sản xuất, thúc đẩy chuyển đổi CNH, HĐH sang giai đoạn mới. "Việc này mở ra nhiều cơ hội cho chúng ta bắt kịp, đi cùng và vượt lên ở một số lĩnh vực so với khu vực và thế giới, song cũng tạo ra nhiều thách thức", Thủ tướng nhấn mạnh.

Đối với VN, Thủ tướng cho biết ý thức rõ về cơ hội và yêu cầu, Chính phủ đã chủ động thích ứng, đổi mới để phát triển. "Cơ hội luôn đi kèm với thách thức, ta phải bản lĩnh, không lạc quan nhưng không quá bi quan với khó khăn, thách thức có thể đến bất cứ lúc nào. Tôi xác định lúc nào cũng có khó khăn cả, vấn đề có phát hiện và phản ứng kịp thời không. Ta phải suy nghĩ như vậy để không nóng vội, cũng không cầu toàn trong hoạch định chính sách và thích ứng tình hình mới", Thủ tướng nhấn mạnh.

Ngọc Thắng

Cố gắng "đi sau nhưng phải về trước"

Để đẩy mạnh CNH, HĐH theo Nghị quyết 29, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ sẽ sớm ban hành chương trình hành động với mục tiêu, giải pháp cụ thể. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2030 tập trung chỉ đạo thúc đẩy ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nhất là thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo ra bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của các ngành, lĩnh vực và cả nền kinh tế. Giai đoạn 2031 - 2045, tập trung nâng cao chất lượng CNH và đẩy mạnh HĐH toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế và đời sống xã hội.

Bên cạnh đó, theo Thủ tướng, Chính phủ sẽ đẩy mạnh chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, tạo đột phá rút ngắn quá trình CNH, HĐH, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Cùng đó là xây dựng nền công nghiệp quốc gia vững mạnh, tự lực, tự cường.

Một vấn đề nữa, theo Thủ tướng, là phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH. Trong đó, thúc đẩy mạnh mẽ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Cho rằng với xuất phát điểm chậm hơn nên hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của VN vẫn còn có khoảng cách so với một số nước trong khu vực và trên thế giới, Thủ tướng nhấn mạnh VN phải cố gắng "đi sau nhưng phải về trước", bởi nếu không sẽ bị bỏ lại phía sau, lạc hậu và khi khoảng cách càng xa thì càng khó bắt kịp. "Ta cần tốc độ thần tốc, thần tốc hơn nữa trong chuyển đổi số và tăng trưởng xanh", Thủ tướng nói và cho biết cần phải xác định như vậy để có động lực, quyết tâm để bắt kịp các nước phát triển trên thế giới.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh Chính phủ sẽ tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo theo hướng phù hợp với cơ chế thị trường và thông lệ quốc tế. Đồng bộ hóa các quy định, quy chế, chính sách có liên quan. Đặc biệt, Chính phủ sẽ có cơ chế thí điểm, đầu tư mạo hiểm, chấp nhận rủi ro nhằm tháo gỡ các nút thắt, rào cản, tạo điều kiện, môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo… Trong vấn đề này, Thủ tướng cho hay tư tưởng chỉ đạo rất rõ, song vấn đề tổ chức thực hiện vẫn còn khoảng cách. Do đó, yêu cầu các cấp, ngành, địa phương phải nỗ lực hơn nữa.

công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên tinh thần tự lực, tự cường

Thủ tướng cũng nhấn mạnh yêu cầu đổi mới tư duy, tập trung hoàn thiện và nâng cao chất lượng thể chế, nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, tạo môi trường và điều kiện thuận lợi thúc đẩy CNH, HĐH đất nước. "Phải có tư duy đổi mới và tầm nhìn chiến lược. Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, còn sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân", Thủ tướng nói.

Đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ tạo đột phá trong xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng chiến lược tạo động lực cho đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, Thủ tướng cho biết hạ tầng là một trong 3 đột phá chiến lược được Đại hội XIII xác định. Trong đó, hạ tầng đóng vai trò chiến lược là hạ tầng viễn thông, hạ tầng giao thông và hạ tầng điện. Chính phủ đang đặc biệt quan tâm đầu tư hạ tầng giao thông, nhất là các dự án kết nối vùng, kết nối bắc nam. Từ đầu nhiệm kỳ, đã có gần 600 km đường bộ cao tốc được đưa vào sử dụng. Bên cạnh đó, dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam cũng được triển khai tư vấn và tìm nguồn vốn…

"CNH, HĐH không thể thiếu giao thông, viễn thông và hạ tầng điện. Ta phải thúc đẩy các dự án, đa dạng hóa nguồn lực để làm, tìm mọi cách để phát triển, phải biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể chứ thấy khó khăn chùn bước thì không bao giờ thấy kết quả cả", Thủ tướng yêu cầu, đồng thời nhấn mạnh quá trình CNH, HĐH cần tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia, song vẫn phải do con người VN thực hiện trên tinh thần tự lực, tự cường.

Cuối cùng, Thủ tướng cho biết VN kiên định nỗ lực hướng đến mục tiêu xây dựng một đất nước hùng cường, thịnh vượng, trở thành quốc gia đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và đến năm 2045 phấn đấu trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Đây là mục tiêu lớn song tình hình thế giới khó khăn đòi hỏi phải có sự đột phá dựa vào khoa học công nghệ, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh.

"Chúng tôi mong sau hội nghị này các ngành, các cấp chủ động, tích cực triển khai nghị quyết của T.Ư, biến khát vọng thành hành động, không trông chờ, ỷ lại. Đã quyết tâm rồi quyết tâm cao hơn nữa, xác định trọng tâm trọng điểm vì nguồn lực và thời gian của chúng ta có hạn", Thủ tướng nhấn mạnh.