Ammonium nitrate (nitrat amon) là một hợp chất hóa học màu trắng, không mùi, thường được dùng làm phân bón trong nông nghiệp và là chất ôxy hóa trong chế tạo thuốc nổ, nhất là thiết bị nổ tự chế, theo AFP.
Nếu được kết hợp với dầu nhiên liệu, ammonium nitrate tạo ra chất nổ cực mạnh. Ammonium nitrate từng được dùng để chế tạo bom trong vụ đánh bom khủng bố ở thành phố Oklahoma, Mỹ hồi năm 1995 làm 168 người chết, hơn 500 người bị thương.
|
Từ vụ nổ thảm khốc ở Li Băng, nhìn lại "tiền án" hủy diệt của nitrat amoni |
Vụ nổ nhà máy phân bón ở bang Texas (Mỹ) năm 2013 khiến 15 người chết có liên quan đến ammonium nitrate và được xác định là do cố ý. Trong khi đó, vụ nổ nhà máy hóa chất khác ở thành phố Toulouse, Pháp năm 2001 được xác định là tai nạn, làm chết 31 người, cũng có liên quan đến ammonium nitrate. Còn trong nông nghiệp, ammonium nitrate được dùng như là phân bón.
Vụ nổ tòa nhà Alfred P. Murrah ở Oklahoma City (bang Oklahoma, Mỹ) vào năm 1995 làm 168 người chết, hơn 500 người bị thương do cựu binh Mỹ Timothy McVeigh đậu xe tải chở khoảng 2,2 tấn thuốc nổ tự tạo bằng ammonium nitrate, dầu diesel và hóa chất khác bên ngoài tòa nhà này rồi cho kích nổ từ xa. Timothy McVeigh sau đó bị bắt, và bị xử tử vào tháng 6.2001 AFP |
Ở Li Băng, Thủ tướng Hassan Diab cho biết 2.750 tấn ammonium nitrate trữ trong nhiều năm tại một nhà kho ở cảng của Beirut đã nổ tung, làm chết ít nhất 78 người và gần 4.000 người bị thương vào ngày 4.8, gây thiệt hại nghiêm trọng.
Chuyên gia hóa chất Jimmie Oxley thuộc Đại học Rhode Island (Mỹ) lưu ý trong điều kiện bảo quản bình thường và không có nhiệt độ cao, rất khó để làm cháy ammonium nitrate.
"Tôi cho rằng có một vụ nổ nhỏ đã gây ra phản ứng hóa học của ammonium nitrate, có thể là tai nạn hay cố ý. Ammonium nitrate là chất ôxi hóa, làm tăng cường quá trình đốt cháy và cho phép các chất khác dễ bắt lửa hơn và bản thân chất này không dễ cháy”, ông Oxley nói với AFP.
Lực lượng cứu hóa tại hiện trường vụ nổ ở cảng Beirut, Li Băng ngày 4.8 Reuters |
Do đó, kho lưu trữ cần phải đảm bảo các quy tắc rất nghiêm ngặt, chẳng hạn phải đặt ammonium nitrate tránh xa nhiên liệu và nguồn nhiệt.
Chính phủ nhiều quốc gia trong Liên minh châu Âu yêu cầu bổ sung calcium carbonate vào ammonium nitrate để tạo ra hợp chất an toàn hơn, là calcium ammonium nitrate.
Tại Mỹ, chính phủ đã siết chặt các quy định đảm bảo an toàn trong lưu trữ, sử dụng ammonium nitrate sau vụ đánh bom ở thành phố Oklahoma. Chẳng hạn, theo Tiêu chuẩn Chống khủng bố trong cơ sở hóa chất của Mỹ, cơ quan chức năng thường xuyên kiểm tra các kho trữ hơn 900 kg ammonium nitrate.
Tuy nhiên, việc sử dụng hợp pháp ammonium nitrate trong nông nghiệp và ngành xây dựng đã khiến hợp chất này trở thành thứ không thể thiếu, bất chấp mối nguy hiểm, chuyên gia Oxley cho biết.
Bình luận (0)