“Không một ngày nào trôi qua mà tôi không cảm thấy ăn năn về những gì đã xảy ra”, cựu trung úy William Calley đã nói như vậy trong một câu lạc bộ ở thành phố Columbus thuộc tiểu bang Georgia hôm 20.8, theo báo Ledger-Enquirer. “Tôi cảm thấy xót xa cho những người Việt bị giết, cho gia đình họ, cho các binh sĩ Mỹ liên quan và gia đình họ. Tôi rất hối tiếc”.
Vậy là cuối cùng, một nhân vật chính của cuộc thảm sát đẫm máu tại Mỹ Lai (Sơn Mỹ, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi) đã công khai xin lỗi. Trước đó, trong hơn 41 năm qua, ông Calley luôn tìm cách né tránh báo chí và không bao giờ bày tỏ sự hối tiếc về bi kịch năm xưa.
Vào ngày 16.3.1968, đại đội Charlie cùng một số đơn vị khác của Mỹ đã thực hiện chiến dịch "tìm và diệt" những người lính “Việt Cộng” tại Mỹ Lai. Dù không phát hiện mục tiêu, nhưng quân Mỹ sau đó đã thực hiện một cuộc bắn giết man rợ làm 504 dân thường thiệt mạng, trong đó phần lớn là phụ nữ và trẻ em. Trung đội do
Calley chỉ huy là một trong những thủ phạm của cuộc thảm sát.
Vụ việc được giấu nhẹm trong hơn một năm, với một số báo cáo của quân đội Mỹ cho hay đã “giết 128 lính Việt Cộng sau trận đánh đẫm máu kéo dài một ngày". Nhưng khi sự thật được phanh phui, người ta đã biết tới một trong những thảm kịch man rợ nhất của chiến tranh Việt Nam. Không có trận đánh nào giữa lực lượng quân sự hai bên. Đó chỉ là màn bắn giết của những binh sĩ súng ống đầy mình nhằm vào những người dân trong tay không một tấc sắt.
Khi tội ác ở Mỹ Sơn được tiết lộ, cả thế giới chấn động. Nhà chức trách Mỹ đã mở cuộc điều tra. Vào năm 1971, Calley bị kết án tù chung thân với 22 tội danh giết người. Bản án sau đó được Tổng thống Richard Nixon giảm xuống mức 3 năm quản thúc tại gia.
Bản án nhẹ sau một cuộc điều tra không rốt ráo cho thấy người Mỹ lúc bấy giờ chưa có cái nhìn nghiêm túc về tội ác ở Mỹ Lai. Nhưng nếu tòa án binh không có một bản án thích đáng, thì tòa án lương tâm lại không bỏ qua. Suốt 41 năm dài, thời gian đủ để một thế hệ sinh ra và trưởng thành trên mảnh đất chết ngày xưa, cựu sĩ quan Calley và những người như ông ta không một ngày nào quên được điều mà họ đã làm trong quá khứ.
Khi bày tỏ sự ăn năn hôm 20.8, Calley, giờ đã 66 tuổi, có nói rằng thượng cấp của ông ta là đại úy Ernest Medina đã ra lệnh thực thi tội ác. Medina đã hầu tòa hồi năm 1971 nhưng sau đó được tuyên trắng án. Cựu sĩ quan Calley khá thẳng thắn khi nói rằng bản thân ông ta cũng cảm thấy mình có tội vì đã chấp hành một mệnh lệnh bất hợp pháp của thượng cấp, theo Ledger-Enquirer.
Hơn 41 năm trôi qua, cựu sĩ quan Calley cuối cùng đã xin lỗi. Đối với một tội ác khủng khiếp như vụ Mỹ Lai thì ngàn lời ăn năn cũng “không thể chuộc lỗi”, như nhan đề cuốn sách của bác sĩ Allen Hassan, một người Mỹ từng có mặt tại Việt Nam thời chiến. Nhưng dù sao thì sự thừa nhận trách nhiệm của Calley, dẫu muộn, cũng cần thiết cho việc nhìn nhận đúng về một tội ác lịch sử.
Nhắc lại quá khứ, nhìn nhận đúng tội ác không phải để nuôi dưỡng hận thù, mà để không lặp lại nó trong tương lai.
Đỗ Hùng
Bình luận (0)