Nguy cơ căng thẳng Mỹ - Trung leo thang

Tờ South China Morning Post (SCMP) hôm qua dẫn báo cáo chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Lầu Năm Góc mới công bố cho thấy Mỹ gọi Đài Loan là một “quốc gia”. Cụ thể, trong phần đề cập nỗ lực của Mỹ tăng cường quan hệ đối tác, báo cáo viết: “Là các nền dân chủ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, Singapore, Đài Loan, New Zealand và Mông Cổ là những đối tác đáng tin cậy, có năng lực và tự nhiên của Mỹ. Cả 4 quốc gia này đóng góp cho các sứ mệnh của Mỹ trên toàn thế giới và đang tích cực có những bước đi nhằm duy trì một trật tự quốc tế tự do và rộng mở”.

tin liên quan

Mỹ - Trung đấu khẩu tại Đối thoại Shangri-La

Mặc dù phía Trung Quốc chưa chính thức bình luận nhưng giới quan sát nhận định động thái này có thể khiến Bắc Kinh nổi giận. Theo đánh giá, việc gọi Đài Loan là một “quốc gia” dường như phá vỡ chính sách lâu nay của Mỹ về nguyên tắc “một Trung Quốc”, tức xem Đài Loan là một phần của Trung Quốc. Washington tránh gọi Đài Loan là một “quốc gia” kể từ khi bình thường hóa quan hệ với Bắc Kinh vào năm 1979. Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề an ninh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Randall Schriver hôm qua không bình luận về việc Đài Loan được gọi là một “quốc gia” trong báo cáo mới, nhưng nhấn mạnh: “Điều chúng tôi thấy là mối đe dọa đối với Đài Loan ngày càng gia tăng. Chúng tôi thực hiện trách nhiệm của mình theo Đạo luật quan hệ Đài Loan một cách nghiêm túc”.

Trước đó hôm 6.6, Reuters dẫn các nguồn thạo tin tiết lộ Mỹ sắp bán lô xe tăng và vũ khí cho Đài Loan trị giá hơn 2 tỉ USD (gần 47.000 tỉ đồng). Đài Bắc cũng xác nhận đã đề nghị thương vụ này với phía Washington. Thông tin trên khiến chính quyền Bắc Kinh nhanh chóng lên án, đồng thời cảnh báo thương vụ bán vũ khí có thể ảnh hưởng quan hệ song phương Mỹ - Trung, cũng như tình hình eo biển Đài Loan.

Những diễn biến mới khiến vòng xoáy quan hệ Mỹ - Trung càng thêm trắc trở, nhất là trong bối cảnh căng thẳng thương mại có dấu hiệu tăng nhiệt. Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua cho hay quyết định áp thuế trừng phạt lên số hàng hóa Trung Quốc chưa nằm trong diện bị đánh thuế 25%, ước tính tổng trị giá 300 tỉ USD, sẽ được đưa ra trong vòng 2 tuần tới, có thể ngay sau Hội nghị G20. Dự kiến, Tổng thống Trump sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề Hội nghị G20 tại Nhật Bản từ ngày 28 - 29.6. Cũng trong hôm qua, phát ngôn viên Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong tuyên bố nước này sẽ chiến đấu đến cùng nếu Mỹ quyết làm leo thang căng thẳng thương mại, theo Reuters. Hôm 1.6, Trung Quốc áp mức thuế 5 - 25% lên 5.140 mặt hàng nhập từ Mỹ với tổng trị giá 60 tỉ USD. Động thái này nhằm đáp trả việc Mỹ ngày 10.5 tăng mức thuế từ 10% lên 25% đối với khối hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỉ USD.

Đến lượt Facebook “ra đòn” với Huawei Nối gót Google, Facebook hôm qua tuyên bố không cho phép cài đặt sẵn các ứng dụng trên điện thoại Huawei trong bối cảnh tập đoàn công nghệ Trung Quốc đang chịu lệnh cấm của Mỹ. Khách hàng sở hữu điện thoại Huawei hiện vẫn có thể sử dụng ứng dụng và nhận được cập nhật, nhưng điện thoại Huawei mới sẽ không còn cài đặt sẵn ứng dụng Facebook, WhatsApp và Instagram. Huawei chưa có phản ứng gì về động thái mới của Facebook. Cũng liên quan đến Huawei, hôm qua một thẩm phán ở TP.Vancouver (Canada) đã quyết định phiên tòa xem xét liệu Giám đốc tài chính toàn cầu kiêm Phó chủ tịch Huawei Mạnh Vãn Chu có bị dẫn độ sang Mỹ sẽ bắt đầu vào đầu năm 2020. Bà Mạnh bị bắt tại Canada theo yêu cầu của Mỹ với cáo buộc vi phạm các lệnh trừng phạt Iran. Phía bà Mạnh bác bỏ cáo buộc.