Từ tháng 5, Bloomberg đã phân tích về tình huống Tổng thống Trump nhiễm Covid-19 và kịch bản này cuối cùng đã xảy ra.
Có sẵn quy trình
Giới chuyên gia cũng như các quan chức và cựu quan chức chính quyền Mỹ nhận định mức độ tác động về kinh tế và địa chính trị sẽ tuỳ vào tình trạng bệnh tình của ông Trump và đặc biệt phụ thuộc việc ông Trump có còn đủ khả năng lãnh đạo Nhà Trắng vào thời điểm nhiễm bệnh hay không.
Ông David Axelord, người từng là cố vấn cao cấp của cựu tổng thống Barack Obama cho biết đã có quy trình ứng phó đối với mọi kịch bản xảy ra ở Nhà Trắng. “Chúng tôi thường vẫn tập dượt sẵn sàng cho những tình huống như khủng bố hoặc tấn công hạt nhân. Nhưng thật sự tôi chưa bao giờ dự đoán về tình huống bệnh dịch như thế này”, ông nói.
Trên thực tế, nước Mỹ đã thiết lập sẵn quy trình và từng có tiền lệ để các tổng thống tạm thời bàn giao quyền hành cho người khác theo đúng thứ tự. Tu chính án thứ 25 của Hiến pháp Mỹ có quy định nếu tổng thống tạm không điều hành công việc được thì sẽ chuyển cho phó tổng thống. Tu chính án thứ 25 cũng cho phép tổng thống nhận lại toàn quyền khi điều kiện sức khỏe cho phép.
|
Tổng thống Trump nhiễm Covid-19: chuyện gì sẽ xảy ra trên chính trường Mỹ? |
Trong lịch sử Mỹ, Tổng thống George W. Bush (Bush con) đã 2 lần dùng đến quy trình này trong nhiệm kỳ của mình khi trải qua điều trị y tế. Tổng thống Ronald Reagan cũng từng một lần uỷ quyền cho người khác điều hành khi ông phải nhập viện điều trị vì bị bắn.
Kịch bản xấu nhất
Mỹ cũng đã tính đến kịch bản xấu nhất là khi cả tổng thống và phó tổng thống đều mất năng lực điều hành đất nước. Người kế nhiệm tiếp theo sẽ là Chủ tịch Hạ viện. Thứ tự này được quy định trong Đạo luật kế nhiệm tổng thống năm 1947.
Giáo sư luật Ilya Somin tại Đại học George Mason cho biết: “Trong trường hợp này thì thứ tự kế vị chức tổng thống đã quy định rất rõ ràng. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi sẽ nắm quyền tổng thống”.
Tuy vậy, nếu kịch bản xấu nhất này xảy ra, khả năng biến động và hỗn loạn là hoàn toàn có thể. Bởi lẽ, hiến pháp không nêu rõ quy trình đánh giá như thế nào là mất năng lực điều hành. Điều này dễ xảy ra tranh chấp trong quá trình tạm thời chuyển giao quyền lực.
Sự hỗn loạn sẽ xảy ra nếu bà Pelosi cho rằng tổng thống và phó tổng thống mất năng lực điều hành và tự tuyên bố mình kế nhiệm, trong khi ông Trump và ông Pence khẳng định mình vẫn đủ khả năng lãnh đạo đất nước. Lưu ý rằng bà Pelosi là người của đảng Dân chủ.
Các chuyên gia lo ngại trường hợp xấu nhất là sự sụp đổ hiến pháp toàn diện. Lúc này tòa án sẽ đưa ra quyết định.
Dù vậy, Nhà Trắng cho rằng không có lý do gì để hốt hoảng. Một phát ngôn viên Nhà Trắng khẳng định chính phủ liên bang luôn có kế hoạch để duy trì việc vận hành bộ máy. Tuy nhiên, người này hồi tháng 5 từ chối tiết lộ kế hoạch cụ thể sẽ như thế nào nếu cả ông Trump và ông Pence đều không thể tiếp tục lãnh đạo.
|
Ông Ian Bremmer, chủ tịch tập đoàn tư vấn rủi ro địa chính trị Eurasia, cho rằng thị trường cổ phiếu chắc chắn sẽ biến động và rớt giá khi có tin tức bệnh tình của tổng thống Mỹ. Theo Bloomberg, giá cổ phiếu giao dịch tương lai của thị trường Mỹ và châu Âu lao dốc thẳng đứng, trong khi cổ phiếu châu Á và đồng USD lên giá ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố ông đã xét nghiệm dương tính với bệnh Covid-19. |
Bình luận (0)