Thị trường xăng dầu bất ổn, đa tầng nấc làm tăng chi phí

Đã chỉ đạo ngân hàng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

Nêu lên thực tế nhiều cây xăng ở Hà Nội, TP.HCM không bán hoặc bán rất ít, gây bức xúc cho người dân, ĐB Lê Hoàng Anh (đoàn Gia Lai) đặt câu hỏi về việc cung ứng xăng dầu với Tổng thanh tra Chính phủ cũng như Bộ trưởng Bộ Công thương.

Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết đang tiến hành thanh tra về công tác xăng dầu

TTXVN

Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thanh tra đang tiến hành thanh tra về công tác xăng dầu, góp phần cùng Bộ Công thương đảm bảo bình ổn giá xăng dầu.

Được mời tham gia trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, tình hình xăng dầu thế giới và trong nước đang có những diễn biến mới, nguồn cung ngày càng khan hiếm do châu Âu và các nền kinh tế lớn gia tăng mua dầu từ OPEC+ và Nga, trước mốc 25.11 (ngày châu Âu áp lệnh trừng phạt lần thứ 8 lên Nga). Ngoài ra, tỷ giá đồng euro và USD liên tục tăng trong vài tuần qua, gây khó khăn cho DN nhập khẩu. Việc tiếp cận vốn ngoại tệ để bảo lãnh nhập, hỗ trợ thanh toán cũng khó khăn, dẫn đến tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung trong hệ thống, nhất là các TP lớn tập trung dân cư.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành vào cuộc, mới nhất Bộ Công thương đã có ý kiến đồng thuận với Bộ Tài chính về phương án điều chỉnh chi phí xăng dầu từ nước ngoài về VN. Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các ngân hàng thương mại tháo gỡ khó khăn cho các DN tiếp cận vốn và bảo lãnh cho việc thanh toán.

“Hy vọng những ngày tới, tình hình xăng dầu cơ bản được giải quyết”, ông Diên nói và cho biết, các số liệu sản lượng trong nước và nhập khẩu đã đạt 86% kế hoạch cả năm, nguồn cung hoàn toàn bảo đảm theo kế hoạch.

Điều hành giá xăng dầu “lạc hậu và không phù hợp”

Chưa hài lòng với phần trả lời này, ĐB Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) nhấn nút chất vấn tranh luận cho rằng “thị trường xăng dầu rõ ràng đang bị hỗn loạn và rất cần được ổn định”.

Ông Trí cũng chuyển 2 ý kiến của cử tri, thứ nhất theo Nghị định 95/2021, giá xăng dầu hiện lấy giá bình quân của giá thế giới 10 ngày trước để tính giá trong nước cho 10 ngày sau, chênh lệch tới 20 ngày là “lạc hậu và không phù hợp”. Thứ hai, thời gian qua, Bộ Công thương đã cấp phép tràn lan, đến 36 đầu mối xuất nhập khẩu xăng dầu và hơn 330 thương nhân phân phối xăng dầu. “Trong khi Nhật Bản chỉ có 5 đầu mối, Trung Quốc 4 - 6 đầu mối, cho nên điều đó đã dẫn đến hệ lụy là rất khó quản lý”, ĐB Trí nêu.

Thừa nhận những bất cập của Nghị định 95, theo Bộ trưởng Diên, quy định 10 ngày “là trong lúc bình thường”. Song thị trường xăng dầu hiện rất dị biệt trong bối cảnh thế giới hỗn loạn, nên đã bộc lộ những khiếm khuyết trong quy định hiện hành. Chính phủ cũng đã chỉ đạo sửa đổi Nghị định 95, song theo ông Diên, “thế giới thay đổi hằng ngày, hằng giờ nên cố gắng đến đâu quy định pháp luật cũng có độ trễ so với thực tiễn”.

Về vấn đề cấp phép tràn lan, Bộ trưởng Diên cho biết sẽ không cấp thêm, chỉ cấp đổi giấy phép. “Hệ thống kinh doanh xăng dầu hiện rất đa tầng nấc, sẽ rất rối, làm tăng chi phí và phải cộng vào giá bán lẻ. Sắp tới sẽ sắp xếp lại hệ thống từ DN đầu mối đến đại lý, cửa hàng bán lẻ, giảm tầng nấc”, ông Diên nói. Ngoài ra, với quy định 10 ngày nếu không phù hợp có thể rút xuống 5 ngày, thậm chí nếu người dân đồng thuận sẽ điều hành hằng ngày.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Chính phủ đã đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh giảm thuế, đồng thời yêu cầu 2 nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn và Bình Sơn vận hành công suất tối đa, đáp ứng khoảng 70 - 80% nhu cầu. Song Thủ tướng cũng cho biết do giá và nguồn cung xăng dầu tiếp tục biến động nhanh, chu kỳ ngắn, khó dự báo, chi phí đầu vào tăng. Trong khi đó, các cơ quan chức năng chậm điều chỉnh định mức chi phí, sử dụng Quỹ bình ổn giá chưa thật sự hiệu quả, gây thiếu nguồn cung tại một số địa phương, nhất là các TP lớn.

“Tình hình không bình thường đáng lẽ phải có biện pháp khác thường, nhưng tình hình không bình thường ta vẫn dùng biện pháp bình thường. Cái này Chính phủ sẽ nghiêm túc rút kinh nghiệm”, Thủ tướng nêu và khẳng định sẽ có các giải pháp đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong mọi tình huống.