Thích và chia sẻ

Trước đó, ngày 28.7, Báo Thanh Niên điện tử có bài viết Sao lại tiếp tay cho trò đùa nhảm nhí trên Facebook? phản ánh chuyện một người đưa lên tài khoản Facebook của mình thông tin ở công viên 29.3 Đà Nẵng tổ chức một lễ hội sờ ngực các cô gái trẻ từ 16 đến 22 tuổi, kéo dài 15 ngày. Số tiền thu được sẽ ủng hộ cho người khuyết tật.

Điều đáng nói ở đây là ngay khi đọc, chắc chắn nhiều người biết sẽ không có ai tổ chức một lễ hội như vậy cả. Thế nhưng chỉ trong một thời gian ngắn, đã có hàng ngàn lượt người bấm nút thích (like) và chia sẻ (share). Hơn thế, rất nhiều người còn có lời bình luận cợt nhả hoặc đùa nhưng dung tục, thô thiển...

Nhiều người bấm thích và chia sẻ, đặc biệt là nút thích như một thói quen vô thức. Vì thế cộng đồng mạng mới có từ “like dạo” (dạo một vòng và bấm like).

Còn nhớ cuối năm trước, trên tài khoản Facebook có tên Nguyễn Liên đăng một bức ảnh chụp cảnh một người đàn ông đang ôm một người phụ nữ, kèm theo lời dẫn: “Đây là hình ảnh một trong 21 cô giáo được chủ tịch thị xã Hồng Lĩnh và Phòng giáo dục thị xã điều đi tiếp khách là quan chức Hà Tĩnh...”. Lập tức, thông tin này đã thu hút nhiều lượt chia sẻ, bình luận, tạo nên một làn sóng trong cộng đồng mạng xã hội. Tuy nhiên, sau đó một số người tìm ra nhân vật trong ảnh là một quan chức và cô gái là tiếp viên đều ở... Trung Quốc, và chủ tài khoản Facebook nói trên bị phạt 10 triệu đồng.

Câu chuyện này lại nói lên một khía cạnh khác của người sử dụng mạng xã hội. Đầu tiên là người đưa thông tin nói trên, không biết vì động cơ gì nhưng không lường hết hậu quả xã hội của nó. Chỉ vì thông tin này mà cộng đồng mạng bức xúc, từ đó có nhiều bình luận không hay ảnh hưởng đến uy tín của cả ngành giáo dục.

Điều đáng trách là, trước một sự việc có thể nói không ngoa là “tày trời” đó, ít ai đặt câu hỏi ngược lại mà chỉ bấm nút thích và chia sẻ. Rất may mắn là có vài người lấy bức ảnh đó đưa vào Google tìm kiếm, vụ việc mới được làm sáng tỏ.

Chưa nói đến chuyện nhiều người chơi Facebook chủ ý đưa lên trang cá nhân để bôi nhọ người khác, thì nhiều người tung tin giả mạo chỉ để câu view, câu like (như chuyện tung tin máy bay rơi, bịa chuyện bắt cóc trẻ em... vừa rồi) là những người thiếu trách nhiệm với cộng đồng, với thế hệ trẻ và với cả nền văn hóa của một quốc gia.

Bấm thích hay chia sẻ là thể hiện đồng quan điểm và muốn mọi người chia sẻ quan điểm đó với mình. Vì thế, người chơi Facebook (hay các mạng xã hội khác) trước khi đưa con trỏ vào nút thích hoặc chia sẻ, hãy dừng lại, chậm hơn một tí để nghĩ lại một tí. Việc dừng lại đó không tốn bao nhiêu thời gian nhưng như là một thói quen để tự răn mình, đó cũng là cách thể hiện văn hóa, trách nhiệm của mình trước cộng đồng.