Báo cáo một số vấn đề lớn trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự hiện có 2 loại ý kiến khác nhau.
Loại ý kiến thứ nhất cho rằng chỉ giới hạn bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích của người bị thiệt hại trong trường hợp người bị thiệt hại chết.
Loại ý kiến thứ hai, đề nghị bổ sung quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự, mức bồi thường có thể bằng 1/2 hoặc 1/3 mức bồi thường cho bản thân người bị oan.
Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng, điều 27 của dự luật quy định việc bồi thường thiệt hại về tinh thần cho người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại giới hạn chỉ trong trường hợp người đó đã chết.
Về bản chất, đây là khoản tiền bồi thường cho người bị oan, nhưng do người đó đã chết nên những người thừa kế được hưởng. Quy định này kế thừa luật hiện hành, phù hợp với Bộ luật Dân sự, đồng thời khả thi, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng chi trả của ngân sách nhà nước.
“Nếu quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị oan nói chung trong hoạt động tố tụng hình sự, thì phải làm rõ một số vấn đề như mức bồi thường ra sao, bồi thường một khoản cho tất cả người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất hay cho từng người thân thích của người bị oan”, ông Định phân tích.
Ủy ban Pháp luật cho biết, cũng ý kiến cho rằng trên thực tế, người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự cũng chịu những tổn thất nghiêm trọng về mặt tinh thần mà không phụ thuộc vào việc người bị oan còn sống hay đã chết.
“Qua tổng hợp, nhiều ý kiến cho rằng cần bổ sung quy định này cho phù hợp với thực tiễn, đồng thời việc bổ sung này cũng không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự được quy định trong Bộ luật Dân sự”, ông Nguyễn Khắc Định nói.
Nêu quan điểm tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho rằng, dự luật quy định bồi thường cho người thân thích của người bị oan là không phù hợp với quy định về bồi thường trực tiếp cho người bị hại trong Bộ luật Dân sự năm 2015.
Theo Bộ trưởng Long, phải xác định rõ quan hệ pháp luật ở đây là vấn đề thừa kế chứ không phải bồi thường. “Cơ sở pháp lý để giải quyết bồi thường cho hàng thừa kế là không có. Luật Trách nhiệm bồi thường nhà nước hiện hành cũng không quy định về vấn đề này. Hơn nữa kinh nghiệm quốc tế cũng không có nước nào quy định bồi thường cho hàng thừa kế”, ông Long cho hay.
Theo ông Long, nếu quy định như vậy có nghĩa là mở rộng đối tượng bị thiệt hại theo quy định của Bộ luật Dân sự và không bình đẳng đối với các trường hợp khác, như xử lý kỷ luật buộc thôi việc công chức vì trường hợp này người thân thích cũng bị ảnh hưởng nếu suy đến cùng.
Ông Long cũng bày tỏ lo ngại Nhà nước cũng phải chi một khoản tiền nhiều hơn cho bồi thường. Khó khăn nữa là không biết được hàng thừa kế là bao nhiêu, trường hợp bồi thường thì bồi thường cho ai, bồi thường một khoản hay chia đều cho tất cả.
“Với những vấn đề như vậy, tôi với tư cách là cơ quan soạn thảo đề nghị chỉ trình một phương án theo phương án Chính phủ trình là bồi thường trực tiếp cho người bị thiệt hại chứ không mở rộng đến hàng thừa kế”, Bộ trưởng Long nói.
tin liên quan
Nhà nước làm sai sao phải chờ yêu cầu mới xin lỗi công khai?Bà Nguyễn Thị Thủy, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội nêu vấn đề trên tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách chiều 4.4 thảo luận về dự án luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (sửa đổi).
“Qua thực tiễn thì thấy người bị oan không chết nhưng chịu tổn thất về tinh thần, và dù muốn hay không thì người thân của họ cũng bị ảnh hưởng về mặt tinh thần. Chính vì vậy, vừa qua đúng là luật chưa quy định nhưng thực tiễn khi giải quyết 2 vụ việc đã bồi thường về mặt tinh thần. Vì vậy đề nghị UBTVQH xem xét cân nhắc”, ông Hào nêu quan điểm.
Chốt lại phiên thảo luận Phó chủ tịch Uông Chu Lưu bày tỏ đồng tình với quy định bồi thường cho người thân thích của người bị oan. “Một người bị làm oan thì gia đình bố mẹ vợ con họ còn chịu những hậu quả nghiêm trọng như: con cái bỏ học, bỏ việc thậm chí tự vẫn. Những người đó cũng chịu thiệt hại về tinh thần”, Phó chủ tịch Quốc hội nói.
Theo Phó chủ tịch Uông Chu Lưu, đây là chính sách hình sự của Nhà nước, nên nếu đánh giá những người thân thích của người bị oan đó cần được xin lỗi, bồi thường cũng có thể được, nhưng vì còn 2 ý kiến khác nhau nên phải trình Quốc hội xem xét cho ý kiến.
Bình luận (0)