>> Độc đáo chợ quê: Phiên chợ gà con
>> Độc đáo chợ quê: Chợ Thùi vào thơ
>> Độc đáo chợ quê: Chợ nổi trên phá Tam Giang
>> Độc đáo chợ quê: Ai về Lệ Thủy thong dong con người
>> Độc đáo chợ quê: Nồi Rang - chợ tro còn một chút này
Làng Bích La (xã Triệu Đông, H.Triệu Phong) lâu nay vốn được biết đến là đất địa linh nhân kiệt, đồng đất nơi này đã nuôi lớn bao bậc danh nhân, trong đó có cố Tổng Bí thư Lê Duẩn và họa sĩ tài danh Lê Bá Đảng... Nhưng niềm tự hào của người Bích La đâu chỉ có vậy, bởi trên nền đất ấy, phiên chợ đình Bích La độc đáo hằng năm vẫn gọi mời du khách thập phương lui tới bằng điệu hò bả trạo: “Bà con sinh sống gần xa/Nhớ về họp chợ mồng ba đình làng”.
|
|
Huyền thoại chợ đình
Truyền thống tổ chức chợ đình của người Bích La có từ thuở xa xưa. Hẳn chẳng ai còn nhớ dấu mốc trọng đại ấy, nhưng nay phiên chợ này đã định danh là một nét văn hóa riêng biệt dành cho làng Bích La, thậm chí còn là một niềm tự hào đối với tỉnh Quảng Trị. Chợ chỉ họp một đêm duy nhất trong năm và chỉ bắt đầu vào lúc nửa đêm (đêm mùng 2 đến sáng 3 Tết âm lịch).
Tương truyền rằng, thuở dựng làng lập ấp, những bậc mở cõi của làng Bích La đã biết xây đình, trước đình có một hồ nước trong xanh, là nơi trú ngụ của một con rùa vàng. Mỗi năm, vào mùng 3 Tết âm lịch, dân làng Bích La lại tề tựu về đình làng để thắp hương, tri ân những bậc tiền bối, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, đời sống an lạc. Cứ mỗi lần như vậy, rùa vàng lại nổi lên mặt nước như để chứng giám cho những lời nguyện cầu tốt đẹp ấy... Nhưng bỗng một năm, khi hương nến đã được thắp lên mà rùa vàng vẫn không thấy tăm dạng, nhiều vị chức sắc trong làng cho đó là điều chẳng lành. Quả nhiên, đó là năm mà người Bích La “trồng đậu đậu úa, trồng lúa lúa khô, trồng ngô thì ngô khô quắt lại”, đời sống cơ cực trăm bề… Từ năm sau, dân làng Bích La đã tự bàn bạc nhau sau khi thắp hương ở đình làng vào rạng sáng mùng ba Tết, họ sẽ tập trung thật đông bên ao đình. Người đốt đuốc, người khua chiêng múa trống, người hò hét để gọi cho bằng được “ngài rùa thần” nổi lên, ban phát “phúc, lộc, thọ” cho dân làng. “Chuyện được kể từ đời này sang đời khác lâu dầu đã trở thành một sự thật hiển nhiên đóng đinh trong tâm khảm mỗi người” - một cụ cao niên của làng Bích La nói.
Rồi điều tưởng như ngẫu nhiên kia cũng trở thành lệ, từ buổi ban sơ nặng tính tâm linh, chợ đình Bích La cũng từ đó mà thành tự bao giờ… Để rồi, trong đêm xuân âm lịch, giữa không khí Tết quê đang tỏa lan khắp xóm làng, không chỉ người dân Bích La mà cả du khách thập phương đã kéo về mảnh đình làng này “đi chợ”. Đêm Bích La như đêm trắng, mọi người dập dìu nhau, dạo qua những gian hàng đang bày bán những sản vật được làm nên từ bàn tay nông dân lam lũ, cùng “mua may, bán rủi”…
Nâng tầm thành lễ hội
Người ta vẫn thường nhắc về ông Lê Văn San, Trưởng thôn và ông Lê Xuân Thủy, Bí thư chi bộ thôn Bích La là những người có công đầu trong việc xây dựng chợ đình Bích La trở thành “thương hiệu”, danh tiếng vang xa muôn nẻo. Ông Thủy khiêm nhường: “Tôi và anh San cũng chẳng dám nhận cái danh hiện lớn lao đến vậy vì đó là cố gắng của cả làng. Xưa chừ, chẳng ai bảo ai, dân Bích La vẫn tổ chức chợ đình nhưng quy mô nhỏ hơn mà thôi. Về sau, chợ đình Bích La được nâng tầm thành lễ hội là cũng nhờ sự chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Trị, UBND H.Triệu Phong với mong muốn thông qua chợ đình Bích La để quảng bá thương hiệu về làng quê Việt Nam nói chung và Quảng Trị nói riêng...”. Từ nhiều năm nay, Sở VH-TT-DL tỉnh Quảng Trị luôn chọn và phối hợp với địa phương để tổ chức lễ hội chợ đình Bích La như là một điểm đến du xuân ấn tượng cho du khách trong và ngoài tỉnh.
Hiện nay, lễ hội chợ đình Bích La được chia thành 3 phần rõ rệt. Phần “lễ” bao gồm các nghi lễ tâm linh, phần “hội” với nhiều trò chơi dân gian và cuối cùng là phần “chợ”. “Mấy năm trở lại đây, có khi phần “chợ” lại diễn ra trước cả phần “lễ” vì từ chiều mùng 2 Tết, người dân đã bày biện tại các gian hàng, các sản vật quanh đình để chào mời khách mua rồi…”, ông Thủy nói.
Khi màn đêm buông cũng là lúc chợ vào phiên. Cũng cần phải nói rằng, người làng Bích La đã dành những thứ tốt nhất, đẹp nhất và tinh túy nhất để bày bán trong phiên chợ này. Đó có thể là mớ rau tươi còn thơm mùi đất, dăm ba bó chè xanh ngắt còn đẫm sương đêm, những buồng cau chi chít quả hay giản đơn là dưa, cà, mắm muối. Nhưng hết thảy đó, phải là sản vật do chính người Bích La làm ra, phải được tạo nên từ đồng đất hương hỏa của mảnh làng này. Hồ như họ không mang hàng đến đây để bán kiếm lời, vậy nhẽ nào khách thưởng lãm, ghé “phiên chợ văn hóa” này lại mặc cả? Đây như một thế giới khác, mọi người đều nở nụ cười thân thiện. Điều này lý giải vì sao lễ hội một đêm này mỗi năm thu hút chừng 4 vạn lượt khách đến kiếm tìm lộc vận…
Phiên chợ Bích La quả là độc đáo.
Nguyễn Phúc
Bình luận (0)