'Khai quật' nhiều dự án sai phạm ở TP.HCM

Vấn đề bất thường của vụ việc này là ngay sau khi Thanh tra H.Củ Chi có kết luận về hàng loạt sai phạm vào cuối năm 2016, Chủ tịch UBND H.Củ Chi đã ban hành các quyết định thu hồi số tiền sai phạm nhưng lại không chỉ đạo chuyển hồ sơ sang Cơ quan CSĐT theo kiến nghị của đoàn thanh tra H.Củ Chi.

Mãi đến ngày 22.8.2017, thực hiện việc rà soát tổng thể các cuộc thanh tra về kinh tế - xã hội trên địa bàn TP (từ năm 2016 - 2017), Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM mới phát hiện vụ việc trên nên giao Huyện ủy Củ Chi chỉ đạo UBND H.Củ Chi chuyển giao vụ việc sai phạm trong quản lý, sử dụng nguồn kinh phí sửa chữa thường xuyên tài sản cố định năm 2016 của các trường học sang Cơ quan CSĐT Công an TP để xem xét, xử lý theo quy định pháp luật.

Theo nguồn tin Thanh Niên, Phòng CSĐT tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu (PC03) Công an TP.HCM vừa ra quyết định phục hồi điều tra vụ án “vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Công ty TNHH MTV xây dựng TM XNK Đông Phương (viết tắt Công ty Đông Phương), các trường học và đơn vị liên quan ở H.Củ Chi để điều tra, xử lý theo quy định.

Trước đó, vụ án này đã được PC03 khởi tố vụ án hình sự (tháng 8.2018) nhưng một năm sau thì tạm đình chỉ do hết thời hạn điều tra mà vẫn chưa có kết luận giám định của Trung tâm quản lý nhà và giám định xây dựng (gọi tắt trung tâm) thuộc Sở Xây dựng TP.HCM. Do tháng 6.2019, PC03 tiếp tục có quyết định trưng cầu trung tâm giám định nhằm xác định thiệt hại cho ngân sách nhà nước thì đến ngày 19.3.2020, trung tâm này có kết luận giám định xác định thiệt hại trong việc khảo sát, lập thiết kế, dự toán, thi công, giám sát, nghiệm thu và thanh quyết toán các gói sửa chữa, cải tạo các trường học tại Củ Chi là hơn 16,3 tỉ đồng… Vì vậy, ngày 9.9, PC03 có quyết định phục hồi vụ án để điều tra, xử lý những sai phạm.

Theo hồ sơ mà PV Thanh Niên thu thập được, ngày 13.7.2016, Chủ tịch UBND H.Củ Chi ban hành quyết định thanh tra việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí sửa chữa thường xuyên tài sản cố định năm 2016 của 7 trường học trên địa bàn huyện gồm: Trường mầm non TT.Củ Chi 2, Trường mầm non Tân Phú Trung 2, Trường mầm non Thái Mỹ, Trường mầm non Tân Thông Hội 2, Trường tiểu học Tân Phú, Trường tiểu học Tân Phú Trung và Trường tiểu học Lê Thị Pha.

Cuối năm 2016, kết luận của Thanh tra H.Củ Chi xác định, trên cơ sở dự toán kinh phí sửa chữa do Phòng GD-ĐT H.Củ Chi cấp, hiệu trưởng của 7 trường học nêu trên đều ký duyệt các thủ tục giao cho Công ty TNHH tư vấn xây dựng Tâm Phú Tài (viết tắt Công ty Tâm Phú Tài) thực hiện hợp đồng tư vấn thiết kế; Công ty Đông Phương thực hiện hợp đồng thi công sửa chữa. Tổng dự toán được giao là hơn 26,6 tỉ đồng.

Đến ngày 30.6.2016, toàn bộ 64 gói thầu của 7 trường đều được nghiệm thu, quyết toán số tiền trên. Tuy nhiên, đối với hợp đồng tư vấn thiết kế, các trường đã nghiệm thu, thanh quyết toán hợp đồng với tổng số tiền hơn 1,4 tỉ đồng. Trong khi đó, trị giá thanh quyết toán này cao hơn so với định mức được Bộ Xây dựng quy định hơn 1 tỉ đồng. Về hợp đồng thi công, các trường hoàn tất việc nghiệm thu, thanh quyết toán hợp đồng, với tổng số tiền hơn 25,1 tỉ đồng. Nhưng các trường đã thanh toán cao hơn định mức số tiền hơn 9 tỉ đồng, thanh toán cao hơn khối lượng thực tế thi công hơn 5,8 tỉ đồng.

Ngoài những sai phạm nghiêm trọng trên, Thanh tra H.Củ Chi còn phát hiện tại Trường tiểu học Tân Phú Trung, trong 8 hạng mục sửa chữa, cải tạo thì có 3 hạng mục chưa thi công nhưng vẫn nghiệm thu, quyết toán với số tiền gần 1,2 tỉ đồng.

Đáng nói, sau khi tiếp nhận kết luận của Thanh tra H.Củ Chi, qua điều tra, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM còn phát hiện hàng loạt sai phạm khác trong công tác quản lý chi phí đầu tư xây dựng, lập dự toán…

Theo kết quả điều tra, CQĐT cho rằng, việc thẩm định đối với việc phân bổ sung nguồn kinh phí sửa chữa theo quy định của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng, chủ đầu tư (các trường) phải lập dự toán, xác định tổng mức đầu tư của từng gói thầu, sau đó gửi Phòng GD-ĐT huyện tổng hợp, phối hợp với Phòng TC-KH lập kế hoạch sửa chữa trình Thường trực UBND huyện phê duyệt. Tuy nhiên, các trường học này không lập dự toán mà đều do Phòng GD-ĐT huyện lập trên cơ sở kết quả khảo sát, dự toán do ông Phan Văn Duyệt (Phó giám đốc Công ty Đông Phương) lập không theo trình tự, thủ tục pháp lý, cố ý đưa ra đơn giá cao hơn nhiều so với định mức quy định của UBND TP.HCM. Sau đó, Phòng GD-ĐT huyện lập kế hoạch sửa chữa gửi Phòng TC-KH thẩm định và trình Thường trực UBND huyện phê duyệt, trong đó chia dự án thành 64 gói thầu (mỗi gói thầu dưới 500 triệu đồng) để chỉ định thầu mà không căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, tính đồng bộ của dự án và sự hợp lý quy mô gói thầu.

Về việc thực hiện trình tự, thủ tục đầu tư, CQĐT cũng xác định, hiệu trưởng các trường trên chỉ căn cứ dự toán kinh phí của Phòng GD-ĐT huyện để ký quyết định chỉ định thầu, hợp đồng và ký nghiệm thu hồ sơ thiết kế, dự toán cho Công ty Tâm Phú Tài. Trong khi đó, Công ty Tâm Phú Tài không hề tiến hành khảo sát, thiết kế trên thực tế mà chỉ ký hồ sơ để hợp thức hóa kết quả thiết kế, dự toán mà ông Phan Văn Duyệt đã tự lập trước đó cho Phòng GD-ĐT. Theo đó, các trường đã không xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu; không tổ chức đấu thầu, không thẩm định hồ sơ thiết kế dự toán nên không phát hiện các vi phạm trong thiết kế dự toán như: không có bản vẽ hiện trạng trước khi thi công để xác định khối lượng tháo dỡ; bản vẽ thiếu kích thước, không có bảng tính toán diễn giải khối lượng; áp dụng đơn giá cao hơn định mức quy định.

Đối với công tác giám sát và nghiệm thu, thanh toán khối lượng, hồ sơ thể hiện hiệu trưởng các trường đã ký biên bản nghiệm thu khối lượng cho Công ty Đông Phương nhưng không tiến hành nghiệm thu trên thực tế. Đồng thời ký nghiệm thu trong khi chưa có khối lượng thi công mà chỉ dựa vào khối lượng thi công thể hiện trên dự toán; ký các biên bản nghiệm thu thể hiện có sự giám sát của Công ty Tâm Phú Tài nhưng thực tế công ty này không giám sát thi công mà chỉ ký hồ sơ để hợp thức hóa cho ông Phan Văn Duyệt.

Từ đó, CQĐT nhận định, hiệu trưởng các trường trên đã sai phạm trong việc áp giá dự toán, nghiệm thu, quyết toán khối lượng thi công, gây thiệt hại ngân sách nhà nước.