Nổ súng gây thương tích cho hai người cầm dao phá cửa xông vào nhà, tội gì?

Ngày 13.4, TAND TP.HCM xét xử sơ thẩm, tuyên phạt Nguyễn Đức Hiếu (34 tuổi, ngụ H.Hóc Môn, TP.HCM) 15 năm tù về tội “giết người”. Liên quan vụ án, Nguyễn Văn Lịnh (25 tuổi, quê An Giang) bị tuyên 4 năm tù về tội “gây rối trật tự công cộng”. Trong đó, Hiếu là người dùng súng tự chế bắn trả lại Lịnh và 1 người khác khi đêm khuya dùng dao phá cửa, ném gạch đá vào nhà Hiếu. 

Tuy nhiên, vụ án gây tranh cãi gay gắt trong phần tranh luận giữa đại diện Viện KSND TP.HCM và luật sư bào chữa cho Hiếu, về việc Hiếu phạm tội “giết người” hay “cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”.

Theo cáo trạng, ngày 2.5.2019, anh ruột của Hiếu là Nguyễn Đức Trí gây thương tích cho Võ Nguyễn Bảo Quốc. Sau đó, Quốc kể chuyện cho bạn là Võ Đức Phúc nghe. Đến khoảng 1 giờ 30 ngày 6.5.2019, Phúc chuẩn bị sẵn một con dao tự chế dài 60 cm, rủ Nguyễn Văn Lịnh đi tìm anh Trí để nói chuyện. Lịnh điều khiển xe máy chở Phúc tới KP4, thị trấn Hóc Môn, TP.HCM. Tại đây, Lịnh cầm dao tự chế chém vào tay nắm cửa kính của tiệm tóc và đập cửa kính nhà anh Hiếu để gọi anh của Hiếu ra nói chuyện.

Lúc này, Hiếu cùng vợ và hai con nhỏ đang ngủ trong phòng nghe tiếng đập cửa nên đi ra. Thấy Lịnh cầm dao chém bể cửa kính, sợ ảnh hưởng đến vợ con nên Hiếu lấy cây súng săn tự chế dài khoảng 1 m, bắn đạn chì vào người Lịnh. Sau đó, Phúc nhặt gạch đá ném vào nhà Hiếu, rồi định lên xe bỏ đi. Tuy nhiên, Hiếu tiếp tục dùng súng bắn vào người Phúc gây thương tích. Hậu quả, Phúc bị thương tích 51%, Lịnh mang thương tích 14%.

Sau đó, Viện KSND TP.HCM truy tố Hiếu về tội “giết người”, Lịnh phạm tội gây rối trật tự công cộng, riêng Phúc Cơ quan điều tra đang trưng cầu giám định pháp y về tâm thầm, khi nào có kết quả sẽ xử lý sau.

Tại tòa, bị cáo Hiếu khai, do Lịnh và Võ Đức Phúc tới nhà dùng dao chém vào cửa, sợ nguy hiểm đến tính mạng vợ con nên Hiếu đã dùng súng tự chế bắn gây thương tích cho hai người này.

Song đại diện Viện KSND TP.HCM (VKS) cho rằng, Hiếu còn nhiều phương án giải quyết khác, thay vì lấy súng là hung khí nguy hiểm để gây sát thương cho người khác, nên VKS đề nghị HĐXX tuyên Hiếu từ 14 – 16 năm tù, và đề nghị Lịnh từ 2 – 3 năm tù.

Tranh luận với VKS, luật sư Võ Văn Thêm và luật sư Lê Thành Tâm đề nghị HĐXX chuyển tội danh từ “giết người” sang “cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng”, theo khoản 1 Điều 136 bộ luật Hình sự, khi gây thương tích có tỷ lệ tổn thương cơ thể cho người khác từ 31% - 60% do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

Cụ thể, theo các luật sư, Hiếu phạm tội là do chuỗi phạm tội trước đó của Phúc và Lịnh, khi 2 người này giữa đêm khuya, đã dùng dao chặt chém tay khóa cửa, dùng đá, gạch ném phá vỡ 16 tấm kính nhà Hiếu nhằm xông vào nhà để tấn công Hiếu và gia đình mình. “Tại tòa, vợ của Hiếu cũng trình bày, khi thấy sự việc, Hiếu đã yêu cầu vợ con trốn và gọi điện thoại cho công an (vợ Hiếu đã gọi 2 cuộc gọi cho Công an thị Trấn Hóc Môn - PV), sau đó với tình thế nguy cấp, khi công an chưa có mặt, để bảo vệ tính mạng cho gia đình, Hiếu không còn cách ứng xử nào khác ngoài dùng súng hơi bắn đạn chì (loại súng bắn chim) để tự vệ và đẩy lùi sự tấn công quyết liệt của các bị hại”, luật sư nêu và nhấn mạnh thêm: “Đây là sự phản vệ trong tình huống rất nguy hiểm. Lúc bấy giờ bị cáo không hề có ý thức nhằm tước đoạt tính mạng của người nào. Bị cáo không có động cơ mục đích giết người, nên không phạm tội giết người”

Đối đáp lại, VKS nêu truy tố Hiếu tội “giết người” bởi VKS xét vào mối quan hệ nhân quả vụ án. Hiếu dùng súng bắn 3 phát vào người Phúc, 2 phát vào người Lịnh, gây cho Phúc thương tích 54%, nguy hiểm đến tính mạng, nên hành vi của Hiếu là hành vi giết người.

Tranh luận lại, luật sư bào chữa cho Hiếu phân tích, trong một vụ án cần phải xem xét hoàn cảnh, mặt khách quan của tội phạm, không chỉ dựa vào mối quan hệ nhân quả. Vụ án có sự tương quan về vũ khí, công cụ phương tiện và lực lượng giữa 2 bên. Phúc và Linh giữa đêm khuya cầm theo dao dài 60cm, cây chĩa nhọn đầu là những hung khí nguy hiểm; đối phó với hành vi xâm phạm nguy hiểm trên, Hiếu buộc phải lấy cây súng hơi tự chế, là hung khí có sẵn duy nhất trong nhà để làm vũ khí chống trả. Bởi trong nhà Hiếu còn vợ, 2 con nhỏ, đồng thời không còn lối nào để chạy. Vì vậy, trong tình thế bị tấn công bất ngờ, đêm khuya, Hiếu không thể có khả năng đánh giá được một cách chính xác tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại, để lựa chọn biện pháp phòng vệ thích hợp.

Tuy nhiên, HĐXX nhận định vào thời điểm phạm tội, Hiếu là người có đủ nhận thức được dùng súng bắn chim bắn vào người khác là nguy hiểm, có khả năng gây thiệt hại đến tính mạng. Nhận thức được vậy, nhưng muốn giải quyết mâu thuẫn bằng bạo lực nên bị cáo vẫn thực hiện. Trong 3 phát súng bắn vào người Phúc có một vết thương nguy hiểm đến tính mạng do đó cáo trạng truy tố Hiếu tội "giết người" là có căn cứ.

Tháng 7.2019, Phòng kỹ thuật hình sự Công an TP.HCM kết luận súng do Hiếu sử dụng là súng hơi tự chế, bắn đạn chì, có tính năng tác dụng như súng săn; không đủ xác định tầm sát thương của súng.