Ông Tất Thành Cang bị bắt vì tội gì?

Quá trình điều tra các vi phạm trong việc phát hành cổ phiếu tại IPC và SADECO, Cơ quan CSĐT (PC03) Công an TP.HCM đã phát hiện các dấu hiệu sai phạm liên quan của ông Tất Thành Cang, Phó trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo công trình “Lịch sử TP.HCM”, cựu Phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM (nhiệm kỳ 2015 - 2020).

Kết quả điều tra ban đầu cho thấy các dấu hiệu và hành vi vi phạm của ông Tất Thành Cang đã có đủ yếu tố cấu thành tội phạm “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” theo điều 219 bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017. Theo đó, ngày 16.12, PC03 Công an TP.HCM đã thi hành quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam 4 tháng, lệnh khám xét chỗ ở và nơi làm việc đối với ông Tất Thành Cang. Các lệnh đã được phê chuẩn của Viện KSND TP.HCM.

Ông Tất Thành Cang bị CQĐT xác định có sai phạm trong thời gian còn giữ chức vụ Phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM. Theo đó, ông Tất Thành Cang sai phạm trong việc chấp thuận chủ trương để Văn phòng Thành ủy TP.HCM được biểu quyết chấp thuận phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược, tăng vốn điều lệ tại Công ty CP phát triển Nam Sài Gòn (SADECO), gây thiệt hại số tiền lớn cho nhà nước.

Theo điều tra ban đầu, SADECO là công ty con của Công ty TNHH MTV phát triển công nghiệp Tân Thuận (IPC; doanh nghiệp 100% vốn nhà nước với vốn điều lệ khoảng 2.900 tỉ đồng). SADECO vào thời điểm năm 2015 có vốn điều lệ khoảng 170 tỉ đồng. Sadeco được xem là doanh nghiệp “đẻ trứng vàng” cho IPC; bởi năm 2016 lợi nhuận sau thuế lên tới hơn 153 tỉ đồng, trong khi doanh thu thuần chỉ hơn 290 tỉ đồng; đến năm 2017 có doanh thu hơn 265 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế hơn 111 tỉ đồng. Tỷ lệ chia cổ tức hằng năm của SADECO có lúc lên đến 40%. Tuy nhiên, vào thời điểm “đỉnh cao” lợi nhuận, cũng chính là lúc tài sản nhà nước tại SADECO bị lũng đoạn, tư nhân “thâu tóm” với sự “can dự” trực tiếp của “bộ sậu” lãnh đạo chủ chốt IPC, SADECO, một số cán bộ Văn phòng Thành ủy TP.HCM và ông Tất Thành Cang.

Tạm đình chỉ tư cách đại biểu HĐND TP.HCM Tối 16.12, nguồn tin từ HĐND TP.HCM cho biết đã tạm đình chỉ tư cách đại biểu HĐND TP.HCM đối với ông Tất Thành Cang. Việc đình chỉ tư cách đại biểu HĐND TP.HCM được thực hiện theo điều 101, luật Tổ chức chính quyền địa phương. Cụ thể, trong trường hợp đại biểu HĐND bị khởi tố bị can thì Thường trực HĐND quyết định tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu. Trước đó, năm 2018, Ban Chấp hành T.Ư Đảng quyết định kỷ luật cách chức ủy viên T.Ư Đảng khóa XII; Phó bí thư thường trực Thành ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2015 - 2020 đối với ông Tất Thành Cang.

Cụ thể, trong tổng 170 tỉ đồng vốn điều lệ của Sadeco, vốn của cổ đông là cơ quan, doanh nghiệp nhà nước chiếm tỷ lệ 62,8%. Cụ thể, IPC chiếm tỷ lệ 44%, Văn phòng Thành ủy TP.HCM 2,6%, Công ty TNHH MTV đầu tư và xây dựng Tân Thuận (TACONVES) 14,1%... Trên cơ sở đề xuất của Tổng giám đốc SADECO Hồ Thị Thanh Phúc (đã bị khởi tố, bắt giam), ngày 24.4.2017, nhóm đại diện quản lý vốn nhà nước đã trình lãnh đạo Văn phòng Thành ủy TP.HCM phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ Sadeco. Ngày 28.4.2017, Văn phòng Thành ủy TP.HCM có tờ trình xin chủ trương Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang về phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại Sadeco.

SADECO sở hữu nhiều đất đai, trước khi bị tư nhân “thâu tóm” đã có nhiều năm đạt lợi nhuận rất cao ẢNH: KHẢ HÒA

Căn cứ bút phê “đồng ý” trên tờ trình, Văn phòng Thành ủy TP.HCM ban hành Thông báo số 495-TB/VPTU ngày 18.5.2017 (do bị can Phạm Văn Thông lúc đó là Phó chánh văn phòng Thành ủy ký; cũng đã bị khởi tố), thông báo ý kiến chỉ đạo của ông Tất Thành Cang về phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược (Công ty Nguyễn Kim) để tăng vốn điều lệ tại SADECO. Sau khi phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược (9 triệu cổ phần với tổng trị giá 360 tỉ đồng), tỷ lệ sở hữu của nhóm cổ đông nhà nước tại SADECO giảm từ 62,8% xuống chỉ còn 41% (trong đó tỷ lệ sở hữu vốn của IPC từ 44% giảm xuống chỉ còn 28,8%), trong khi Công ty Nguyễn Kim chiếm tỷ lệ chi phối tại SADECO là hơn 54% vốn điều lệ.

Theo CQĐT, quá trình chọn cổ đông chiến lược không được báo cáo đầy đủ, minh bạch, đánh giá không đúng năng lực thực tế của đối tác chiến lược, giá phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược không đúng thực tế giá trị tài sản và tiềm lực công ty, không có căn cứ pháp lý, không đảm bảo lợi ích của SADECO cũng như cổ đông hiện hữu... Do đó, việc phát hành 9 triệu cổ phần cho cổ đông chiến lược (Công ty Nguyễn Kim) với “giá bèo”, không thông qua thẩm định đấu giá, đã gây thiệt hại 208 tỉ đồng.

Theo nguồn tin của PV Thanh Niên, mặc dù thiệt hại 208 tỉ đồng trong việc phát hành 9 triệu cổ phần trên được khắc phục (Cụ thể, trong thời điểm bị thanh tra trước khi khởi tố vụ án, ngày 14.8.2018, SADECO họp Đại hội đồng cổ đông thống nhất giao cho HĐQT đàm phán với Công ty Nguyễn Kim để hủy hợp đồng hợp tác đầu tư. Ngày 17.1.2019, SADECO ký thỏa thuận chấm dứt hợp đồng hợp tác với Công ty Nguyễn Kim. Theo đó, Công ty Nguyễn Kim hoàn trả lại cho SADECO 9 triệu cổ phần và nhận lại số tiền 360 tỉ đồng cùng hơn 32 tỉ đồng tiền lãi phát sinh), tuy nhiên CQĐT nhận định đây là tình tiết giảm nhẹ, không loại trừ trách nhiệm hình sự của các cá nhân vì tội phạm đã hoàn thành.

Liên quan vụ án này, PC03 Công an TP.HCM đã khởi tố đối với 16 bị can, trong đó hầu hết là lãnh đạo chủ chốt của IPC, Sadeco, TACONVES và một số bị can là cán bộ Văn phòng Thành ủy TP.HCM. Hiện PC03 Công an TP.HCM đang tiếp tục tiến hành điều tra làm rõ vụ án.

Điều 219, bộ luật Hình sự năm 2015 quy định về tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”: 1. Người nào được giao quản lý, sử dụng tài sản nhà nước mà vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản, gây thất thoát, lãng phí từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 năm đến 5 năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 12 năm: a) Vì vụ lợi; b) Có tổ chức; c) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; d) Gây thiệt hại về tài sản từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng. 3. Phạm tội gây thiệt hại về tài sản 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm. 4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.