Vì sao cơ quan điều tra mua dao, thớt đưa vào hồ sơ vụ án?

Theo kháng nghị của Viện KSND tối cao (VKS), cơ quan điều tra (CQĐT) đã kiểm tra thời gian, quãng đường từ nơi ở của Hồ Duy Hải đến Bưu điện Cầu Voi nhưng chưa giải quyết được những mâu thuẫn về việc “tiêu thụ” thời gian vào các hoạt động của bị cáo. Đặc biệt, không có nhân chứng nào khẳng định được Hồ Duy Hải có mặt ở hiện trường vụ án.

Đại diện VKS tối cao cho rằng kết luận về thời gian của Hồ Duy Hải có mặt ở Bưu điện Cầu Voi căn cứ vào những chứng cứ gián tiếp. Theo đó, dữ liệu của bưu điện thể hiện có cuộc điện thoại của Hải, nhưng là từ trước đó (trưa 13.1.2008), nên không có ý nghĩa chứng minh.

Lời khai của nhân chứng cũng chỉ thể hiện “nhìn thấy một thanh niên”. Về thời gian cũng chỉ nói “khoảng 19 giờ nhìn thấy”. Nhân chứng Vũ Đình Thường nói nhìn thấy “có ánh đèn màu sáng” nhưng cũng không có căn cứ chứng minh Hải cầm điện thoại và bị anh Thường nhìn thấy...

Đáng chú ý, đại diện VKS tối cao đề nghị cần thực nghiệm lại hiện trường để tính thời gian Hải có mặt ở tiệm cầm đồ, đi trả xe... rồi từ đó đến bưu điện. “Chúng ta không ngồi đây để suy diễn về khoảng thời gian”, đại diện VKS tối cao nói.

Về vấn đề này, Chánh án TAND tối cao Nguyễn Hòa Bình đồng tình, đây là những chứng cứ gián tiếp. Tuy nhiên, ông Bình cho rằng nếu tách ra từng lời khai, tình tiết, chứng cứ một cách độc lập thì không nói lên điều gì, nhưng tổng hợp lại thì sẽ có vấn đề. “Tại sao lại có nhiều vấn đề trùng hợp nhau đến như vậy với lời khai của Hải?”, ông Nguyễn Hòa Bình nói và cho hay “các thẩm phán sẽ đánh giá tổng thể các chứng cứ”.

Tại phiên xét xử, đại diện VKS tối cao cũng đặt vấn đề, kết luận điều tra, cáo trạng và hai bản án đều xác định Hồ Duy Hải sau khi cắt cổ hai nạn nhân đã ra nhà tắm mở vòi rửa tay cho sạch nhưng dấu vân tay trên lavabo thu được lại không phải của Hồ Duy Hải và nếu sau đó Hải trèo cổng sau để ra thì tại sao không có vết máu trên cổng.

Giải thích vấn đề này, điều tra viên (ĐTV) cho biết Hải đã khai hôm đó mặc áo gió. Khi đến bưu điện đã cởi áo gió nên không có vết máu ở áo gió; sau khi gây án đã rửa vết máu nên khi trèo cổng không có vết máu. CQĐT thu được 7 dấu vân tay, trong đó có hai dấu vân tay của nạn nhân V. Hải không để lại dấu vân tay, do khi rửa nước đã làm trôi dấu vết.

“CQĐT đã so sánh với tàng thư chưa? Nhiều chỗ có thể có vân tay, như: cốc, dao thớt, cổ nạn nhân... sao lại không thu được dấu vân tay Hồ Duy Hải?”, trả lời câu hỏi này của Hội đồng thẩm phán (HĐTP), đại diện CQĐT cho rằng “đã quét máy xác định vân tay, không phát hiện được là của ai; việc so sánh với chứng minh thư toàn quốc thì chưa làm được”.

Theo bản kháng nghị, cơ chế hình thành vết thương trên người 2 nạn nhân trong vụ án được tòa sơ thẩm, phúc thẩm nhìn nhận: Hồ Duy Hải đã dùng tay chân đánh vào mặt nạn nhân H.; dùng thớt gỗ đập vào vùng đầu và mặt rồi dùng dao cắt cổ nạn nhân. Tuy nhiên, trên biên bản khám nghiệm tử thi cho thấy, việc Hồ Duy Hải dùng tay đánh vào mặt không tạo ra được những vết thương như mô tả.

Tại phiên xét xử, đại diện HĐTP đặt vấn đề CQĐT không thu giữ được chiếc thớt và con dao nhưng trong kết luận điều tra lại nêu là “công cụ gây án”. Theo CQĐT, đây là vụ án truy xét; trong quá trình điều tra, đã tập trung truy tìm vật sắc nhọn vì vết thương ở cổ nạn nhân, nên không để ý tới thớt và ghế.

Sau khi bị bắt, Hồ Duy Hải khai rửa sạch dao và giấu vào vách tường. Khi bàn giao lại hiện trường, bưu điện cho người dọn dẹp; nhân chứng thu được dao nhưng sau đó đem đốt bỏ. Tuy nhiên, ĐTV cho rằng lời khai của nhân chứng và Hồ Duy Hải chứng minh Hải trực tiếp có mặt tại hiện trường và gây án, thì mới biết rõ những chi tiết này.

Đại diện HĐTP nêu câu hỏi việc CQĐT mua dao, thớt ở chợ để coi là công cụ phạm tội thì căn cứ vào quy định nào? ĐTV giải thích việc mua dao, thớt không phải xác định công cụ gây án mà mua để nhận dạng. Còn việc thu giữ, ngoài làm công cụ nhận dạng, thì còn chứng minh lời khai của bị cáo dùng thớt, dao, ghế tấn công nạn nhân; chứng minh tính khách quan lời khai và CQĐT không coi đây là công cụ gây án. Cũng theo ĐTV, do lời khai của Hồ Duy Hải nhiều lần thay đổi về hình dạng con dao, chiếc thớt nên CQĐT mới đưa các công cụ để nhận dạng.

Bản vẽ mô phỏng con dao được người dọn hiện trường mua mới Ảnh: Hoàng Phương

Một nội dung quan trọng khác trong kháng nghị cũng được HĐTP yêu cầu làm rõ là tàn tro thu được tại nhà của Hồ Duy Hải thể hiện việc sau khi gây án, Hải đã đốt bỏ quần áo vật dụng có liên quan đến vụ án. Đại diện VKS tối cao cho rằng, tàn tro này là có thật nhưng chưa xác định liên quan, nên không có giá trị chứng minh vì người nhà Hải khai Hải có thói quen đốt bỏ quần áo cũ. ĐTV phản bác quan điểm này bởi, sau khi Hải khai, ĐTV xuống hiện trường phát hiện hai đống tàn tro, có vật dụng còn cháy dở. Kết quả giám định trong tàn tro có thành phần vải và nhựa phù hợp với lời khai của Hải.

Theo dự kiến, chiều nay (8.5), HĐTP TAND tối cao ra phán quyết giám đốc thẩm đối với vụ án Hồ Duy Hải.

Có sai phạm trong tố tụng Trong kháng nghị, đại diện VKS tối cao đã nêu nhiều sai sót về tố tụng trong quá trình điều tra vụ án, truy tố, xét xử. Đáng chú ý, lời khai đầu tiên của Hồ Duy Hải thể hiện “không nhận tội” đã không được lưu trong hồ sơ. Giải thích về vấn đề này, ĐTV cho biết qua rà soát list (danh sách) điện thoại, thấy có Hải nên mời Hải lên hỏi cùng khoảng 100 người khác. Khi hỏi Hải về thời gian sử dụng trong ngày, Hải khai đi đám tang với một số người nhưng xác minh thấy không đúng. Sau đó qua đấu tranh, Hải mới khai nhận hành vi phạm tội. “Do lời khai ban đầu chỉ là sàng lọc nên không lưu trong hồ sơ”, ĐTV nói. Theo đánh giá của chủ tọa, việc không đưa lời khai của Hồ Duy Hải vào hồ sơ là sai. Mặt khác, trong hồ sơ có một số bút lục có dấu hiệu bị sửa chữa. Dù ĐTV giải thích là “sửa lỗi chính tả” nhưng cũng là sai, bởi đây là biên bản tố tụng nếu sửa thì phải có chữ ký của người khai.