Vô cảm trước xe cấp cứu

Điều 22 luật Giao thông đường bộ 2008 quy định xe cứu thương, xe chữa cháy đang thực hiện nhiệm vụ được quyền ưu tiên đi trước xe khác khi qua đường giao nhau từ bất kỳ hướng nào tới, không bị hạn chế tốc độ, được phép đi vào đường ngược chiều, các đường khác có thể đi được, kể cả khi có tín hiệu đèn đỏ và chỉ phải tuân theo chỉ dẫn của người điều khiển giao thông. Khoản 3 điều 22 cũng quy định khi có tín hiệu của xe được quyền ưu tiên, người tham gia giao thông phải nhanh chóng giảm tốc độ, tránh hoặc dừng sát lại đường bên phải để nhường đường, không được gây cản trở xe được quyền ưu tiên.

Trường hợp người tham gia giao thông không nhường đường, hoặc gây cản trở xe được quyền ưu tiên, Nghị định 46/2016/NĐ-CP quy định mức xử phạt cho từng loại phương tiện. Cụ thể, đối với người điều khiển, người được chở trên ô tô và các loại xe tương tự ô tô, mức phạt từ 2 - 3 triệu đồng (điểm d, khoản 6, điều 5). Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe thực hiện hành vi trên còn bị áp dụng hình thức phạt bổ sung, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 - 3 tháng (điểm b, khoản 12, điều 5); đối với người điều khiển, người ngồi trên mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự mô tô và xe gắn máy sẽ bị phạt từ 500.000 - 1 triệu đồng (điểm đ, khoản 5, điều 6). Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung như: tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 1 - 3 tháng. Nếu hành vi vi phạm này mà gây tai nạn giao thông sẽ bị tước giấy phép lái xe từ 2 - 4 tháng; đối với người điều khiển máy kéo, xe máy chuyên dùng, mức phạt từ 400.000 - 600.000 đồng (điểm h, khoản 4, điều 7). Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung nếu gây tai nạn giao thông sẽ bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 2 - 4 tháng.

Tuy nhiên, khi trao đổi với PV Thanh Niên, một lãnh đạo Phòng CSGT đường bộ đường sắt (PC67) Công an TP.HCM cho biết từ trước đến nay đơn vị này chưa phát hiện trường hợp nào người tham gia giao thông vi phạm hành vi này nên chưa xử phạt (!?).

Theo thạc sĩ tâm lý Đào Lê Hòa An (Ủy viên BCH T.Ư Hội Tâm lý học xã hội VN), ngay từ lúc nhỏ chúng ta đã được dạy phải nhường đường cho xe ưu tiên đặc biệt là xe cứu thương nhưng vấn đề ở chỗ chúng ta không có những chỉ dẫn cụ thể về việc nhường đường là như thế nào? Áp lực về đường sá VN thì chật hẹp, kẹt xe, đông đúc nên nhiều người muốn nhường đường cho xe ưu tiên cũng không được, dẫn đến hành động không nhường đường lặp đi lặp nhiều lần, riết rồi sẽ trở thành thói quen. Ngoài ra, cộng với tâm lý đám đông, nhiều người không nhường đường cho xe cứu thương nên họ thấy việc này trở nên rất bình thường. Còn cơ quan chức năng khi thấy xe ưu tiên cũng không ra tín hiệu nhắc nhở người dân.

Con người ta sẽ nhận thức đúng khi được hướng dẫn, chỉ dạy. Đặc biệt phải có tình cảm, không nên vô cảm khi thấy xe cứu thương, mình phải nghĩ nếu người thân đang nằm trên xe cấp cứu thì họ sẽ xử lý như thế nào? Lý trí và nhận thức của họ không được hướng dẫn, ví dụ chỉ báo cụ thể thì không có, cứ nói chung chung phải nhường đường cho xe ưu tiên.

“Chúng ta thường thấy hình ảnh xe cứu hỏa, xe đưa nguyên thủ quốc gia hay có người làm nhiệm vụ dùng hệ thống loa thông báo tất cả phương tiện tấp vào bên phải thì người đi đường sẽ làm theo (dù có thể có người không chấp hành, nhưng đó là số ít); còn xe cấp cứu không được hỗ trợ những quy định cần thiết đó. Vì vậy, cần có chỉ báo chỉ dẫn đồng bộ hơn, cần có chế tài đủ mạnh để xử lý những người không nhường đường. Cần giáo dục ý thức người dân không nên vô cảm trước tính mạng của người khác”, thạc sĩ An nhấn mạnh.

Ngọc Lê (ghi)