Lạng Sơn, một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam với khí hậu mát mẻ dễ chịu, sơn thủy hữu tình, con người thân thiện, cởi mở cùng những món ngon đặc sản cũng chính là nét thu hút rất riêng thể hiện sự phong phú trong ẩm thực nơi đây đã níu chân bao du khách gần xa.
Vịt quay lá mắc mật
Vịt quay phải là giống vịt bầu Thất Khê mới ngon. Để có được món vịt quay thơm ngon, quan trọng nhất chính là khâu tẩm ướp. Vịt sau khi làm sạch sẽ được nhồi hơn 10 loại gia vị, trong đó không thể thiếu lá, quả mắc mật. Ngoài ra còn phải kể đến các gia vị khác như: Đinh hương, thảo quả, hoa hồi, hạt tiêu, xì dầu, gừng, hành, tỏi… và một loại đậu tương lên men có tên gọi tàu choong. Sau đó, vịt còn được phết lên một lớp nước pha mật ong để tạo vị thơm, ngọt, mềm và khi chín có màu vàng đẹp mắt. Sau 1 tiếng để ngấm gia vị, vịt được để ráo rồi quay trên than củi núi đá. Vịt chín có màu cánh gián óng ả. Miếng thịt thơm ngào ngạt hương của các loại gia vị tẩm ướp, ngọt vị mật ong cộng thêm lớp da dai giòn, quyện vị chát nhẹ đặc trưng của mắc mật chấm cùng nước chấm được lấy từ phần nước trong bụng vịt trộn thêm các gia vị và ăn kèm miếng dưa chua muối vừa tới thì không còn gì ngon bằng.
 |
Vịt quay lá mắc mật Lạng Sơn mang một hương vị thơm ngon khác biệt mà du khách không thể bỏ lỡ khi có dịp tới đây. |
Khâu nhục
Nguyên liệu chính để chế biến món ăn này là thịt lợn ba chỉ. Ướp thịt đã được quay vàng cùng hỗn hợp gia vị để nấu khâu nhục gồm: Hành, tỏi, gừng, húng lìu, đường, tiêu, dầu hào, ngũ vị hương, rượu trắng, lá mắc mật, nấm mèo, khoai lang… trong đó không thể thiếu lá tàu soi - một loại rau muối mặn của người Tày, Nùng khoảng chừng 15 phút rồi đem hấp cách thủy cho đến khi chín nhừ.
 |
| Khâu nhục (thịt hấp đến chín nhừ) là món ăn truyền thống không thể thiếu trong các dịp lễ tết của người Tày, Nùng ở Lạng Sơn. |
Khâu nhục nấu xong có mùi thơm đặc trưng rất riêng của lá mắc mật và các gia vị khác cộng với độ mềm, dẻo, béo vừa của miếng thịt khiến thực khách ăn một lần là nhớ mãi. Thưởng thức khâu nhục với chén rượu Mẫu Sơn cay nồng sẽ thấy ấm lòng hơn giữa tiết trời giá rét.
Lợn sữa quay
Sau khi nhồi lá mắc mật bánh tẻ vào bụng, lợn được quay trên bếp than hoa đỏ lửa, để thịt chín vàng đều sẽ phết liên tục hỗn hợp dầu và mật ong rừng pha giấm lên mình lợn. Thịt dai thơm mùi lá mắc mật cùng lớp bì bóng vàng giòn tan, ăn một miếng nhớ cả đời.
 |
| So với các vùng miền khác, lợn quay Lạng Sơn có những hương vị đặc trưng rất riêng. Đĩa thịt quay vàng ruộm, lớp mỡ trong như thạch thơm lừng mùi lá mắc mật. |
Nem nướng Hữu Lũng
Để có được nem ngon cần chọn phần thịt lợn vai mới mổ không quá nạc, không quá mỡ. Bì lợn cạo sạch lông, đem luộc chín thái sợi nhỏ cùng thịt. Trộn bột thính với thịt và bì rồi gói lại bằng lá chuối tươi. Sau khi thịt lên men được nướng trên bếp than hồng cho sém lá, tỏa ra hương thơm quyến rũ.
 |
Vị chua, cay dịu tạo nên hương vị khó từ chối khi ăn cuốn cùng với lá đinh lăng, lá sung chấm tương ớt. |
Phở vịt quay
Phở vịt quay Lạng Sơn hấp dẫn thực khách bởi nước dùng tinh tế thơm mùi gừng nướng, quế, hoa hồi cùng miếng vịt quay thơm lừng, vị chua chua, cay cay của lát măng ngâm.
 |
Bánh cao sằng
Bột bánh: Gạo được xay thành bột nước sền sệt, chia làm 2 phần, một phần bột pha thêm nước lã cho bột loãng ra rồi đem đun sôi, quấy cho tới khi bột gần chín. Bột này lại được trộn với phần bột sống còn lại thành thứ bột nửa sống, nửa chín, đặc sánh.
Nhân bánh: Nhân bánh được làm bằng thịt lợn băm nhỏ và hành khô phi thơm xào săn.
 |
Nguyên liệu chính để làm món bánh cao sằng là gạo tẻ loại ngon, trắng và có mùi thơm. Khi bánh chín, tỏa ra mùi thơm của bột gạo quyện với mùi hành phi vô cùng hấp dẫn. |
Sau khi bột và nhân được làm xong bánh sẽ được mang đi hấp. Muốn bánh ngon, không bị bở nát thì khi hấp cần chia làm ba lần. Đầu tiên, đổ một lớp bột dày bằng một đốt ngón tay vào khuôn rồi đem hấp cách thủy. Sau khi bột chín lại đổ thêm một lớp bột nữa rồi tiếp tục hấp đến chín. Cuối cùng đổ lớp bột thứ ba mỏng hơn hai lớp trước và được trộn cùng với nhân bánh, hành lá thái nhỏ rồi tiếp tục hấp bánh đến chín đều là được. Bánh cao sằng thường được ăn kèm cùng nước canh được chế biến bằng cách hầm xương ống heo thật kỹ, vớt hết bọt cho nước trong, rồi thêm hành hoa, mùi tàu thái nhỏ và rắc thêm chút lạc rang giã dập lên trên.
Bánh chưng đen
Bánh chưng đen (hay còn gọi là bánh chưng cẩm) được gói theo hình trụ. Trước khi luộc bánh, người ta đem ngâm qua nước lạnh một lần, xếp vào nồi đổ nước cho ngập mặt lá, đun khoảng 4 - 5 tiếng thì vớt ra. Khi thưởng thức, dùng sợi lạt quấn quanh thân bánh để cắt thành từng khoanh mỏng vừa ăn. Món bánh đặc trưng của người Tày ở huyện Bắc Sơn (Lạng Sơn) có màu đen bóng rất lạ mắt, quyện chặt vào từng hạt nếp chắc mẩy.
 |
Bánh dẻo quánh, nhân vàng ươm màu đỗ thoảng vị béo của thịt, thơm lừng mùi hạt tiêu, mùi lá dong. |
Xôi cẩm
Lá cẩm sau khi luộc sẽ được lấy nước đem ngâm với nếp qua một đêm. Màu của xôi cẩm cũng chính là màu của hạt nếp sau khi được ngâm. Khi đồ, để có thêm vị đậm đà bạn có thể cho vào một chút muối trắng, trộn đều, hoặc nạo thêm một ít cùi dừa trộn vào nếp để có vị béo. Hương thơm của xôi cẩm cũng rất đặc biệt so với mùi thơm của những loại xôi khác, có lẽ do hương lá cẩm thấm vào xôi.
 |
Xôi cẩm xứ Lạng có màu tím trong đẹp mắt nhờ nước luộc lá cẩm nhiều nhất vào tầm tháng tư, tháng năm. |
Cơm lam Bắc Sơn
Cơm lam của người Tày ở Bắc Sơn có mùi vị đặc trưng riêng, đó là mùi thơm của nếp hòa trộn với vị béo bùi của lạc và hương nồng của lá mắc mật. Điều đặc biệt tạo nên hương vị riêng so với cơm lam của các địa phương khác là lạc được trộn với gạo nếp sau đó mới đem nén vào ống tre, ngoài ra còn lấy lá mắc mật nút chặt ống. Việc nút gạo bằng lá mắc mật vừa tạo mùi thơm riêng, vừa ngăn không cho nước vào ống làm nhạt cơm.
 |
Nếu đã một lần được thưởng thức món cơm lam của bà con dân tộc Tày ở Bắc Sơn thì chắc chắn du khách sẽ không thể quên được hương vị đậm đà rất riêng của nó. |
Bánh ngải
Lá ngải non đun với nước tro sạch cho nhừ, rồi rửa sạch, bỏ xơ, cho vào cối giã nhuyễn. Xôi đồ chín, lá ngải đã giã mịn cho vào cối giã đều, cứ giã thế từ lúc xôi nóng hừng hực tới lúc thành thứ bột mềm, mịn và dẻo thì chuyển sang bắt bánh. Nhân được dùng cho bánh là vừng sao thơm (vừng vàng hoặc vừng đen) với đường giã nhỏ mịn.
 |
| Mùi vừng quyện với mùi lá ngải tạo nên một mùi thơm mát. |
Không chỉ nổi danh bởi những món ngon độc đáo, xứ Lạng còn có rất nhiều loại quả đặc sản theo mùa du khách có thể mua làm quà cho người thân.
 |
Giống na thuộc loại ngon có tiếng với hương vị thơm ngon chỉ có ở đất Chi Lăng. |
 |
Đào Mẫu Sơn thường được trồng ở các khe núi sâu ở vùng núi Mẫu Sơn có vị ngọt thanh đậm chất núi rừng. |
 |
Quýt vàng Bắc Sơn khi chín có màu vàng ươm, vị ngọt đậm. |
 |
Hồng Bảo Lâm là giống hồng được trồng từ lâu đời tại xã Bảo Lâm (Cao Lộc), có vị ngọt đậm, giòn, thơm và không có hạt. |
Đến với xứ Lạng du khách sẽ không những được thả mình trong vô vàn danh lam thắng cảnh mà chắc chắn sẽ thích thú với nền văn hóa ẩm thực độc đáo, đặc sắc, phong phú nơi đây.
Ảnh: Msquare, Justfly
