Biến chứng suy giãn tĩnh mạch dưới góc nhìn của ThS.BS Phan Duy Kiên
ThS.BS Phan Duy Kiên có nhiều năm công tác công tác tại khoa phẫu thuật mạch máu tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Dưới đây là chia sẻ của bác sĩ Kiên về các triệu chứng và biến chứng của suy giãn tĩnh mạch chân.
- Cảm giác khó chịu trong một thời gian dài
"Cảm giác khó chịu (discomfort)" thường xuất hiện trong giai đoạn đầu ở bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch gồm: mỏi, tê bì, cảm giác châm chích và những gân xanh gây mất thẩm mỹ trên da ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh (giai đoạn C0, C1 của phân loại CEAP), đặc biệt ở nhóm phụ nữ có nhu cầu mặc váy ngắn. Ngoài ra với những người làm việc đứng lâu thì suy giãn tĩnh mạch làm cho bệnh nhân rất mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng công việc của họ.
- Sưng và phù chân
Một trong các biến chứng suy giãn tĩnh mạch thường gặp là hiện tượng sưng và phù chân, xảy ra do máu trào ngược trong hệ thống tĩnh mạch chi dưới, ứ đọng ở phần cẳng bàn chân gây ra. Hiện tượng này thường thấy rõ vào buổi chiều, sau khi đứng hoặc ngồi lâu và thường cải thiện vào ban đêm khi kê chân lên cao. Ngoài ra, triệu chứng sưng phù này có thể giảm nhờ vớ tĩnh mạch áp lực hỗ trợ. Vớ tĩnh mạch giống như một hệ thống nén ép từ bên ngoài vào phần cơ cẳng chân giúp đẩy máu về dễ hơn và tránh hiện tượng ứ đọng máu tĩnh mạch.
- Sạm da và tăng sắc tố da
Sạm da là một trong những biểu hiện ra bên ngoài của biến chứng suy giãn tĩnh mạch thời gian dài nếu không được điều trị, khu vực thường bị sạm da do giãn tĩnh mạch là vùng trên mắt cá chân.
Khi van tĩnh mạch bị suy yếu do phải chịu áp lực trong thời gian dài, máu có thể trào ngược và tích tụ lại tại van hoặc vị trí thấp hơn (do trọng lực), gọi là hiện tượng "máu trào ngược", khiến cho vị trí mắt xung quanh khu vực mắt cá chân thường chịu hậu quả nghiêm trọng nhất.
Sạm da và tăng sắc tố là kết quả của sự lắng đọng hemosiderin do sự phá vỡ tế bào hồng cầu trong các mô mềm tạo ra vẻ ngoài màu rỉ sét điển hình. Nếu không nhận biết và được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến viêm mãn tính, khiến vùng da mềm và ngứa, dẫn đến mô dày lên và để lại sẹo, từ đó hình thành vết loét.
- Viêm da (chàm tĩnh mạch)
Nguyên nhân viêm da trong suy giãn tĩnh mạch do "dòng máu trào ngược" bị ứ đọng tại các van và bị hút về phía của trọng lực, tình trạng thường xảy ra ở cẳng chân do áp lực lên lòng tĩnh mạch. Thường liên quan đến chứng suy tĩnh mạch mạn tính, gây ra các triệu chứng như ngứa, mẩn đỏ, sưng tấy và xuất hiện các mảng khô đổi màu trên da. Bệnh chàm tĩnh mạch thường được phát hiện xung quanh khu vực mắt cá chân nhưng cũng có thể xuất hiện trên các tĩnh mạch bị giãn.
- Nguy cơ chảy máu tĩnh mạch
Phần lớn nguy cơ chảy máu do vùng tổn thương bị rách hoặc bị cắt trực tiếp. Vì những búi tĩnh mạch giãn này nằm rất gần bề mặt da nên ngay cả những tổn thương nhỏ trên da như va vào vật gì đó hoặc tự cắt cũng có thể dẫn đến tổn thương thành tĩnh mạch và chảy máu. Khi tình trạng chảy máu diễn ra nếu không biết cấp cứu kịp thời dẫn đến mất máu cấp có thể nguy hiểm đến tính mạng. Đây là một trong những biến chứng giãn tĩnh mạch nguy hiểm mà người bệnh cần đặc biệt lưu ý.
- Vết loét tĩnh mạch
Loét tĩnh mạch chi dưới là một dạng vết thương khó lành liên quan đến 70% nguyên nhân gây vết thương khó lành ở chi dưới, hậu quả của tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch chi dưới trong thời gian dài. Đây cũng là biểu hiện nặng nhất của suy giãn tĩnh mạch chi dưới nếu không điều trị ở giai đoạn sớm. Một nghiên cứu ở châu Âu đã chỉ ra rằng "bệnh nhân suy giãn tĩnh mạch ở độ 2 nếu không điều trị đúng thì 22% trong số đó sẽ có nguy cơ chuyển qua loét tĩnh mạch chi dưới trong vòng 6 năm tiếp theo".
- Huyết khối tĩnh mạch sâu
Huyết khối tĩnh mạch sâu là biến chứng nguy hiểm trong suy giãn tĩnh mạch, nguyên nhân do cục máu đông hình thành trong lòng tĩnh mạch chậu, đùi, khoeo ở chân. Nó thường xảy ra khá đột ngột với triệu chứng sưng, căng, đau đùi và bắp chân, và được phát hiện dễ dàng qua siêu âm Doppler đánh giá huyết động hệ tĩnh mạch chi dưới. Đây là một biến chứng khá nghiêm trọng nếu cục máu đông lan rộng vì có thể lan lên tĩnh mạch chủ dưới, động mạch phổi gây ra thuyên tắc phổi khiến người bệnh có thể phải nhập viện để điều trị.
Các lưu ý trong điều trị suy giãn tĩnh mạch theo chia sẻ của ThS.BS Phan Duy Kiên
Theo ThS.BS Phan Duy Kiên trong điều trị suy giãn tĩnh mạch bệnh nhân cần đến các tổ chức y tế chuyên sâu được bộ y tế cấp phép, các bác sĩ chuyên khoa phẫu thuật mạch máu có kinh nghiệm sẽ trực tiếp thăm khám, chẩn đoán, siêu âm, điều trị, theo dõi. Đảm bảo mang lại kết quả điều trị lâu dài, hạn chế tái phát tại vùng điều trị hoặc diễn tiến bệnh nặng hơn theo thời gian.
Với suy giãn tĩnh mạch độ 2 nguyên nhân từ hệ thống tĩnh mạch hiển (chiếm 80% nguyên nhân suy giãn tĩnh mạch nông), công nghệ laser nội mạch (EVLA) kết hợp với kỹ thuật bóc búi tĩnh mạch (tributary phlebectomy) 2 trong 1 sẽ làm tăng hiệu quả điều trị và sự hài lòng của bệnh nhân theo khuyến cáo mới nhất của ESVS 2022 (Hiệp hội tĩnh mạch châu Âu).
Bình luận (0)