Sáng 15.2, sau khi nghe tờ trình dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia (dự thảo nghị quyết), Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về nội dung này.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại thảo luận tổ
ẢNH: PHẠM THẮNG
Phát biểu tại tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị được triển khai quyết liệt. Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội nỗ lực trong thời gian ngắn để xây dựng nghị quyết trình Quốc hội xem xét, quyết định theo thẩm quyền.
Người đứng đầu Chính phủ một lần nữa nhấn mạnh, muốn phát triển nhanh, bền vững thì dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan. Do đó, phải tháo gỡ về mặt thể chế để giải quyết trước mắt một số khó khăn, vướng mắc, để Nghị quyết 57 đi ngay vào cuộc sống, tiếp theo phải sửa một loạt luật liên quan ngân sách, thuế, doanh nghiệp, khoa học công nghệ… trong năm nay và năm sau.
Chia sẻ với ý kiến đại biểu Quốc hội rằng các chính sách thiết kế cần cụ thể và rõ hơn nữa, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, cần bổ sung 5 cơ chế đặc biệt, đi kèm với đó là có công cụ đặc biệt để kiểm soát nhằm tránh vi phạm, tiêu cực, tham ô, tham nhũng, lợi ích nhóm.
Theo đó, Thủ tướng đề nghị phải có cơ chế đặc biệt cho phát triển kết cấu hạ tầng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vì hạ tầng này hiện còn rất yếu. Thủ tướng nhấn mạnh, nguồn lực cần rất lớn nên phải có cơ chế huy động từ hợp tác công tư, từ doanh nghiệp xã hội và người dân.
Thứ hai, cần cơ chế đặc biệt cho quản lý. Ví dụ, đầu tư công quản lý tư như Nhà nước đầu tư hạ tầng khoa học, công nghệ nhưng giao tư nhân quản lý. Hay lãnh đạo công, quản trị tư là thiết kế chính sách, pháp luật, công cụ giám sát kiểm tra, còn quản trị giao cho doanh nghiệp…
Thứ ba, Thủ tướng cho rằng, cần có các cơ chế đặc biệt cho nhà khoa học và công trình khoa học thương mại hóa được. Có thể phân cấp, phân quyền có thể đến các tỉnh, thành phố, bộ ngành, thậm chí tới các chủ thể có liên quan. Xóa bỏ cơ chế xin cho, giảm thủ tục hành chính mà quản lý hiệu quả tổng thể.

Thủ tướng cho rằng, phải có cơ chế đặc biệt để thu hút nhân lực khoa học, công nghệ; để đột phá khoa học, công nghệ phải chấp nhận rủi ro
ẢNH: PHẠM THẮNG
Để đột phá khoa học, công nghệ, phải chấp nhận rủi ro
Ngoài ra, Thủ tướng cho rằng, dự thảo nghị quyết mới đề cập miễn trừ trách nhiệm cho người soạn thảo chính sách, nhưng khâu thực hiện mới là khó, là yếu. Do đó, nếu không có cơ chế đặc biệt bảo vệ người thực hiện thì lại dẫn đến sợ trách nhiệm, đùn đẩy, không muốn làm.
"Chắc phải thiết kế thêm cơ chế miễn trừ trách nhiệm khi xảy ra rủi ro cho người thực hiện chứ không chỉ với người thiết kế chính sách, như thế mới toàn diện", Thủ tướng nêu rõ.
Thủ tướng cũng cho rằng, phải có cơ chế đặc biệt thu hút nguồn nhân lực. Như thu hút nhân lực để phát triển doanh nghiệp tư nhân về khoa học, công nghệ; thu hút nguồn nhân lực từ bên ngoài về Việt Nam, vào Việt Nam góp phần thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, bằng chính sách thuế, phí, nhà cửa, đất đai, visa, hợp đồng lao động… Nếu không thì một nhà khoa học muốn vào mà cứ chờ visa mãi.
Thủ tướng cho hay, Chính phủ sẽ nghiên cứu, bổ sung và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội ủng hộ. Đương nhiên, với các chính sách bổ sung phải thiết kế công cụ đặc biệt để quản lý, không để xảy ra vi phạm, tham nhũng, tiêu cực; nâng cao được hiệu quả.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, để tạo đột phá về khoa học, công nghệ thì phải chấp nhận rủi ro, chấp nhận thất bại, thậm chí phải trả giá nhưng phải coi đó là học phí, để rồi giải quyết.
“Loại trừ động cơ cá nhân, còn rủi ro mất mát do khách quan, người thực hiện vô tư, trong sáng vì sự phát triển khoa học, công nghệ, vì sự phát triển của đất nước thì phải chấp nhận, coi đó như học phí để có thêm kinh nghiệm, bài học, bản lĩnh và trí tuệ để làm tốt hơn”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu.
Bình luận (0)