Tiền chảy theo nước

Hiện nay, Tổng công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco) đang áp giá bán cho khách hàng trong định mức 4 m3/người/tháng là 5.300 đồng/m3.

Cho nên, nếu tính theo đơn giá 5.300 đồng/m3, thì mỗi ngày TP.HCM mất khoảng 2,65 tỉ đồng do thất thoát nước sạch, xấp xỉ 1.000 tỉ đồng mỗi năm. Đấy chỉ mới là con số tính theo đơn giá thấp nhất, còn mức giá trung bình thực tế cao hơn nhiều.

Gần 10 năm qua, Thanh Niên không ít lần trích dẫn số liệu và ý kiến chuyên gia cảnh báo tình trạng thất thoát nước sạch. Mặt khác, từ nhiều năm nay, Sawaco đã tiêu tốn không ít cho việc giảm thiểu thất thoát nước sạch. Chỉ riêng chương trình vay với Ngân hàng Thế giới cách đây hơn 5 năm cũng đã lên 45 triệu USD, gần 1.000 tỉ đồng. Vậy mà, thất thoát nước sạch vẫn ở mức cao. Ngày qua ngày, tiền ngàn tỉ đồng cứ như chảy theo nước.

Trong khi mức thất thoát nước sạch thì quá cao, hơn 30% nhưng Sawaco vẫn đang triển khai lộ trình tăng giá nước. Theo số liệu từ một cuộc họp hồi đầu năm nay, giá nước ở TP.HCM giai đoạn từ năm 2015 - 2019 dự kiến tăng trung bình 10,5% năm, tức tăng khoảng 52,2% trong 5 năm tới. Tăng giá nước khi thất thoát đang ở mức cao thì chẳng khác nào chính người dân phải chịu thiệt hại cho sự điều hành kém hiệu quả của Sawaco.

Chẳng hề quá lời khi cho rằng Sawaco điều hành kém hiệu quả. Công ty này đưa ra các nguyên nhân quan trọng gây thất thoát nước là do thiết bị, thi công ẩu và quy hoạch cơ sở hạ tầng... Rõ ràng, với lỗi do thiết bị hay thi công ẩu thì bắt nguồn từ chính sự quản lý của Sawaco. Còn với lỗi do quy hoạch thì Sawaco cũng có phần không nhỏ. Cụ thể, nhiều năm qua, người dân TP.HCM trải qua không ít “cực hình” bởi việc đào đường, mà trong đó không ít công trình có chủ đầu tư chính là Sawaco. Tại sao không ít lần đào lên lấp xuống, mà “hệ thống ống cấp nước chưa được bố trí lối đi riêng, độc lập với các loại ống khác như điện, cáp” như lý giải của Sawaco? Thật sự rất khó hiểu và chỉ có một cách lý giải là làm việc kém hiệu quả.

Bên cạnh đó, tình trạng khan hiếm nước đang diễn ra nghiêm trọng do biến đổi khí hậu. Đây không còn là nguy cơ xa vời, bằng chứng là gần đây, nhiều khu vực ở VN đối mặt với việc thiếu nước dùng cho sinh hoạt lẫn trồng trọt. Trước thực tế này, việc giải quyết tình trạng thất thoát nước sạch càng bức thiết hơn, bởi nguồn nước đang ngày càng hạn chế.

Vì vậy, chính quyền TP.HCM cần có các biện pháp đủ mạnh để Sawaco phải nhanh chóng giảm tỷ lệ thất thoát nước sạch, truy rõ trách nhiệm về sự thiếu hiệu quả khi để tình trạng thất thoát nước sạch hiện nay. Nếu không, điều mà chúng ta đối mặt không chỉ là tình trạng tiền chảy theo nước.