Tiết kiệm giảm sâu, lãi vay xuống chậm

Tiết kiệm giảm sâu, người gửi tiền ngỡ ngàng

Sau khi giảm lãi suất (LS) tiết kiệm tiền đồng vào đầu tháng 10 ở mức 0,3%, mới đây VPBank giảm thêm lãi huy động 0,2%. Đối với các kỳ hạn dưới 6 tháng, LS huy động tiết kiệm của nhà băng này dao động từ 3,7 - 4,15%/năm tùy theo số tiền gửi. Kỳ hạn 6 tháng có lãi từ 4,8 - 5,2%/năm. Mức lãi cao nhất của ngân hàng (NH) này cũng chỉ ở 5,3%/năm. 

Một số NH khác cũng có LS huy động ở mức khá thấp, gần bằng với lãi huy động của các NH có vốn nhà nước, như Techcombank ở mức 3,4 - 3,7%/năm ở các kỳ hạn dưới 6 tháng. Từ 6 tháng trở lên, nhà băng này cũng chỉ huy động mức lãi 5,1 - 5,5%/năm. BacABank mới đây cũng giảm lãi huy động thêm 0,2%, cụ thể kỳ hạn 3 tháng ở mức 4,55%/năm, 6 tháng 5,55%/năm, 12 tháng 5,7%/năm, cao nhất 5,9%/năm ở kỳ hạn 18 tháng trở lên.

NGỌC THẮNG

Những NH có mức LS huy động ở mức cao trước đây như SCB, Saigonbank, DongABank… cũng đã giảm lãi huy động xuống mức khá thấp. Chẳng hạn Saigonbank áp dụng lãi huy động dưới 6 tháng còn 3,6 - 4%/năm, mức 6 tháng cũng nhỉnh hơn một chút lên 5,7%/năm, mức LS cao nhất ở mức 6,3%/năm ở kỳ hạn 13 tháng. Ngay cả SCB hiện nay có mức lãi cao nhất cũng chỉ 5,6%/năm ở kỳ hạn 12 tháng trở lên. Đối với kỳ hạn từ 1 - 11 tháng cũng ở mức 4,5 - 5,4%/năm.

Mức LS của các nhà băng này cũng đang về sát với lãi huy động của các NH có vốn nhà nước như Vietcombank, BIDV, VietinBank. Cụ thể, lãi huy động ở những kỳ hạn dưới 6 tháng ở mức 3 - 3,3%, 6 tháng ở mức 4,3%/năm, 12 tháng trở lên ở mức 5,3%/năm… Nhìn chung, LS của các NH ở các kỳ hạn 3 tháng hiện nay dao động từ mức 3,9 - 4,75%/năm; kỳ hạn 6 tháng từ 4,3 - 6,3%/năm; kỳ hạn 12 tháng từ 4,7 - 6,6%/năm… Đối với các kỳ hạn càng dài, từ 24 tháng trở lên, lãi huy động của các nhà băng cũng xoay quanh mức 5,3 - 6,7%/năm. Mức LS 7%/năm gần như biến mất trên thị trường. Điểm đặc biệt mức LS 11%/năm của PVcombank ở kỳ hạn 12 và 13 tháng áp dụng cho số dư tiền gửi mở mới từ 2.000 tỉ đồng trở lên.

Thế nhưng lãi huy động thấp nhất trên thị trường hiện nay vẫn thuộc nhóm NH nước ngoài như Shinhan Bank, UOB, HSBC, Standard Chartered… LS huy động 1 tháng từ 1 - 4%/năm, 3 tháng từ 1,5 - 4,75%/năm, 6 tháng từ 2,5 - 5,5%/năm, 12 tháng từ 2,9 - 6,1%/năm…

Việc LS tiết kiệm giảm quá nhanh, quá sâu khiến nhiều người gửi tiền ngỡ ngàng vì sau khi đáo hạn, khoản tiền lãi chỉ còn khoảng 50% so với trước đây. Đáng nói trong bối cảnh các kênh đầu tư đều khó và rủi ro cao, họ chỉ còn cách tiếp tục gửi tiền vào NH mà thôi.

Lãi suất vay còn dư địa giảm

Trong khi LS huy động tiết kiệm liên tục đi xuống, nhiều khách hàng vay vốn NH trông chờ lãi vay được điều chỉnh giảm để phần nào bớt gánh nặng trả lãi. Từ ngày 1.9, các NH triển khai các chương trình cho khách hàng vay trả nợ NH khác. Chính vì dịch vụ này mà lãi vay của những khoản vay cũ được điều chỉnh giảm về mức hợp lý hơn. 

Chị Thanh Thảo (Q.Tân Bình, TP.HCM) cho biết đã thăm dò khoảng 4 NH về sản phẩm này để chuyển khoản nợ hơn 1 tỉ đồng từ NH đang vay với mức lãi gần 11%/năm sang nhà băng nào có LS thấp hơn. Sau khi tham khảo các NH có mức lãi vay cho chuyển nợ còn 7 - 8%/năm, chị Thảo làm việc với NH đang vay về vấn đề này. Lúc này nhân viên NH thương lượng chị Thảo không chuyển khoản nợ đi và đồng ý giảm lãi vay xuống 9%/năm áp dụng trong 6 tháng tới. 

Theo tính toán của chị Thảo, thời gian này công việc đang bận mà thực hiện chuyển khoản nợ vay qua NH khác cũng sẽ mất thời gian. Đó là chi phí bỏ ra cũng tương đương khoảng 2% khoản vay cho việc thẩm định giá, làm hồ sơ thủ tục, đăng ký công chứng… Do đó, chị Thảo quyết định tạm thời không chuyển nợ sang NH khác.

Đồ họa: Văn Năm

Trước tốc độ tăng trưởng tín dụng của các nhà băng hiện nay khá chậm, nhiều NH đua nhau đưa ra chương trình cho khách hàng vay trả nợ NH khác. Sau khi Vietcombank, BIDV phát pháo cho sản phẩm này, mới đây Agribank đã đưa ra chương trình cho khách hàng vay trả nợ NH khác với LS 6%/năm trong vòng 6 tháng, hoặc từ 6,5%/năm trong 12 tháng đầu, hoặc 7,5%/năm trong 24 tháng. Một số NH khác triển khai dịch vụ này như Tehcombank cho vay ưu đãi LS năm đầu tiên 7,9%/năm; ACB 8%/năm năm đầu tiên; MB áp dụng 8%/năm cố định trong 12 tháng… Chính nhờ dịch vụ này mà nhiều khách hàng được giảm lãi vay thấp hơn trước đây.

Tuy nhiên, đối với những khách hàng vay tốt mới có thể hưởng được chính sách này. Còn lại một số hợp đồng vẫn bị tính lãi vay cao khi quy định lãi vay không dựa trên LS huy động tiết kiệm mà theo LS cơ sở công bố định kỳ cộng theo biên độ. NH thường đưa ra LS cơ sở từ 6 - 10,3% nên khi cộng với biên độ thì lãi vay của khách hàng cũng ở mức 9 - 13%/năm. So với đầu năm, LS cho vay đối với doanh nghiệp giảm từ 1 - 3%, đối với khách hàng cá nhân giảm từ 1 - 2,5%/năm. Một số NH cho vay ngắn hạn 3 - 6 tháng với LS từ 7 - 8%/năm.

Như vậy, so với LS huy động tiết kiệm, lãi vay của các nhà băng hiện nay đang ở mức cao từ 3 - 6%/năm. Với mức chênh lệch này, NH còn dư địa giảm LS cho vay trong bối cảnh tín dụng tăng chậm. Tính đến ngày 29.9, tín dụng toàn nền kinh tế đạt khoảng 12,749 triệu tỉ đồng, tăng 6,92%. Công ty chứng khoán VNDirect kỳ vọng, LS cho vay giảm rõ rệt hơn trong những tháng cuối năm 2023, do chi phí vốn của các NH đang giảm nhờ tác động từ các đợt cắt giảm LS điều hành của NH Nhà nước trong 6 tháng đầu năm 2023.