Tính đúng, tính đủ chi phí cho doanh nghiệp

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, tại điểm a khoản 3 điều 6 dự thảo Nghị định chưa tính nhiều chi phí thực tế khác mà doanh nghiệp đã bỏ ra như: chi phí vốn; chi phí bảo hiểm công trình xây dựng; chi phí tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của thửa đất, khu đất cần định giá; chi phí dự phòng; chi phí lấn biển (nếu có) và các chi phí hợp pháp, hợp lệ, hợp lý theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về xây dựng. Điều này đã gây nhiều thiệt hại cho doanh nghiệp.

Chính vì vậy cần tính đúng, tính đủ các chi phí này cho doanh nghiệp. Bởi dự thảo Nghị định quy định: lợi nhuận của nhà đầu tư được tính trên giá trị của thửa đất, khu đất cần định giá. Nên cần phải bổ sung chi phí tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của thửa đất, khu đất cần định giá vào chi phí đầu tư xây dựng để xác định giá đất tại điểm a khoản 3 Điều 6 dự thảo Nghị định thì mới logic và hợp lý.

Đối với chi phí bảo hiểm công trình, Bộ Tài nguyên và Môi trường giải thích lý do không tính chi phí bảo hiểm công trình vào các chi phí đầu tư xây dựng bởi việc mua bảo hiểm của chủ đầu tư không phải là hoạt động trực tiếp trên đất để tạo ra doanh thu phát triển và chi phí phát triển từ việc sử dụng đất. Nhận định này theo ông Lê Hoàng Châu là chưa chính xác. Bởi lẽ, chủ đầu tư bắt buộc phải thực hiện bảo hiểm công trình nên chi phí bảo hiểm công trình là chi phí thật mà chủ đầu tư đã phải thanh toán cho doanh nghiệp bảo hiểm, bất kể trong quá trình thi công xây dựng có hoặc không có xảy ra sự cố hoặc tai nạn. Căn cứ theo các quy định pháp luật về đầu tư, pháp luật về xây dựng, pháp luật về thuế thì chi phí bảo hiểm công trình phải được tính vào chi phí đầu tư xây dựng.

ĐÌNH SƠN

Về chi phí dự phòng, Bộ Tài nguyên và Môi trường giải thích lý do không tính chi phí dự phòng vào các chi phí đầu tư xây dựng vì cho rằng việc xác định chi phí dự phòng trong phương pháp thặng dư có nhiều tồn tại, hạn chế, ảnh hưởng đến giá đất. Đồng thời dẫn báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho rằng, việc quy định chi phí dự phòng này là không phù hợp do bản thân các khoản chi phí phát triển là giả định thì chi phí dự phòng lại là một ước tính giả định khác, do đó tiềm ẩn rủi ro chi phí phát triển sai lệch lớn hơn so với thực tế dẫn đến làm giảm giá trị đất và tiền sử dụng đất phải nộp. Ngoài ra, tại một số kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ đối với các dự án đầu tư trong thời gian qua, Thanh tra Chính phủ kiến nghị kiểm tra, thu hồi các khoản chi phí dự phòng đã xác định trong phương pháp thặng dư.

Tuy nhiên theo ông Lê Hoàng Châu, những lập luận trên là chưa phù hợp với khoản 2 điều 134 luật Xây dựng 2014 quy định chi phí dự phòng là một loại chi phí. Đồng thời các chi phí hợp pháp, hợp lệ, hợp lý theo quy định của pháp luật về thuế, pháp luật về xây dựng là những chi phí đảm bảo tính hợp pháp, hợp lệ, hợp lý theo quy định của pháp luật về thuế hoặc theo quy định của pháp luật về xây dựng cũng cần được bổ sung vào điểm a khoản 3 điều 6 dự thảo Nghị định.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc tính đúng, tính đủ các chi phí đầu tư xây dựng là thực hiện nguyên tắc đối xử công bằng giữa Nhà nước và nhà đầu tư. Bởi lẽ, tại khoản 2 điều 6 dự thảo Nghị định quy định về ước tính tổng doanh thu phát triển của thửa đất, khu đất thì Nhà nước cũng đã tính đúng, tính đủ các yếu tố hình thành nên tổng doanh thu phát triển của thửa đất, khu đất, không bỏ sót yếu tố nào.

Việc tính đúng, tính đủ các chi phí đầu tư xây dựng có thể dẫn đến hệ quả là có thể có trường hợp ước tính tổng chi phí phát triển của thửa đất, khu đất có thể cao hơn ước tính tổng doanh thu phát triển của thửa đất, khu đất dẫn đến trường hợp Nhà nước không thu được tiền sử dụng đất (tiền sử dụng đất bằng 0) hoặc trường hợp Nhà nước bị âm tiền sử dụng đất. Các trường hợp này cũng đã được tiên lượng và quy định tại khoản 2 điều 94 luật Đất đai 2024 khi quy định số tiền được trừ không vượt quá tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp. 

Số tiền còn lại (nếu có) được tính vào chi phí đầu tư của dự án. Trường hợp Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai, mà người thực hiện dự án được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cho toàn bộ thời hạn sử dụng đất nếu tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tính vào chi phí đầu tư của dự án.