Tình nguyện tham gia nghĩa vụ quân sự, pháp luật quy định thế nào?

Nhiều năm qua, đông đảo người trẻ đã viết đơn tình nguyện tham gia nghĩa vụ quân sự. Trong năm nay, có thêm nhiều người trẻ làm việc này.

Như hai anh em ruột là Từ Tấn Ngọc (27 tuổi) và Từ Tấn Ngà (24 tuổi), ngụ tại TX.An Khê, tỉnh Gia Lai, đã viết đơn tình nguyện tham gia nghĩa vụ quân sự năm 2024 và trúng tuyển. Trước đó, cả hai đều tốt nghiệp đại học và có việc làm, thu nhập ổn định.

Cũng trong đợt tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2024, hai chị em ruột là Phạm Thị Thảo (26 tuổi) và Phạm Minh Quân (19 tuổi), ngụ tại H.Yên Mô, tỉnh Ninh Bình, đã viết đơn tình nguyện nhập ngũ và trúng tuyển.

HOÀNG GIÁP

Khi nhập ngũ

Luật sư Đoàn Nguyễn, Công ty Luật TNHH Hệ thống dịch vụ pháp lý luật sư X (TP.Hà Nội), cho biết được phục vụ trong môi trường quân đội để cống hiến sức trẻ bảo vệ Tổ quốc là niềm vinh dự, tự hào của mỗi người.

Thời gian qua, nhiều người trẻ có mong muốn tự nguyện nhập ngũ, tham gia nghĩa vụ. Và để có thể tham gia nghĩa vụ quân sự tự nguyện thì cần đáp ứng đồng thời các tiêu chuẩn được tuyển quân theo quy định tại Điều 31, luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015 và Điều 4, Thông tư 148/2018/TT-BQP. Nếu trúng tuyển, sau đó thực hiện nghĩa vụ quân sự, công dân được hưởng những quyền lợi nhất định.

Cụ thể, căn cứ quy định tại Điều 7, Thông tư 95/2016/TT-BQP, hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ sẽ được hưởng các quyền lợi như: được đóng bảo hiểm xã hội khi tham gia nghĩa vụ quân sự; thời gian hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ sẽ được tính là thời gian đóng bảo hiểm xã hội và là cơ sở để tính hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội. Còn căn cứ vào Điều 3, Nghị định 27/2016/NĐ-CP, hạ sĩ quan, binh sĩ phục vụ tại ngũ từ tháng thứ 13 trở đi được nghỉ phép hàng năm với thời gian nghỉ là 10 ngày (không kể ngày đi và về), đồng thời được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định hiện hành.

Nếu do yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu, sẵn sàng chiến đấu hoặc ở những nơi điều kiện đi lại khó khăn không thể giải quyết cho nghỉ phép thì được thanh toán bằng tiền. Mức tiền thanh toán một ngày không nghỉ phép bằng mức tiền ăn cơ bản một ngày của hạ sĩ quan, binh sĩ bộ binh. Số ngày được thanh toán cao nhất của mỗi hạ sĩ quan, binh sĩ là 10 ngày. Không được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường.

Trường hợp hạ sĩ quan, binh sĩ đã nghỉ phép năm theo chế độ, nếu gia đình gặp thiên tai, hỏa hoạn nặng hoặc bố, mẹ đẻ; bố, mẹ vợ hoặc bố, mẹ chồng; người nuôi dưỡng hợp pháp; vợ hoặc chồng và con đẻ, con nuôi hợp pháp từ trần, mất tích hoặc hạ sĩ quan, binh sĩ lập được thành tích đặc biệt xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ thì được nghỉ phép đặc biệt, thời gian không quá 5 ngày (không kể ngày đi và về) và được thanh toán tiền tàu, xe, tiền phụ cấp đi đường theo quy định hiện hành.

Ngoài ra, Điều 6, Nghị định 27/2016/NĐ-CP có quy định việc tự nguyện tham gia nghĩa vụ quân sự còn mang tới quyền lợi với nhân thân.

Cụ thể, khi nhà ở gặp tai nạn, hỏa hoạn, thiên tai dẫn đến bị sập nhà, trôi nhà, cháy nhà hoặc phải di dời chỗ ở hoặc tài sản bị hư hỏng, thiệt hại nặng về kinh tế thì được nhận phụ cấp 3 triệu đồng/suất/lần.

Còn khi thân nhân ốm đau từ 1 tháng trở lên hoặc điều trị 1 lần tại bệnh viện từ 7 ngày trở lên, thì được nhận phụ cấp 500.000 đồng/thân nhân/lần. Việc này thực hiện không quá 2 lần/năm.

Trường hợp thân nhân hy sinh, từ trần hoặc mất tích thì sẽ được nhận phụ cấp. Mức phụ cấp là 2 triệu đồng/người. Đồng thời miễn giảm học phí cho con đẻ, con nuôi hợp pháp.

THANH NAM

Khi xuất ngũ

Cũng theo luật sư Đoàn Nguyễn, đối với hạ sĩ quan, binh sĩ khi xuất ngũ, thì Điều 7, Nghị định 27/2016/NĐ-CP có quy định về trợ cấp xuất ngũ một lần, trợ cấp tạo việc làm, cấp tiền tàu xe, phụ cấp đi đường đối với hạ sĩ quan, binh sĩ xuất ngũ.

Hạ sĩ quan, binh sĩ khi xuất ngũ cũng được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần. Cứ mỗi năm phục vụ trong quân đội sẽ được trợ cấp bằng 2 tháng tiền lương cơ sở theo quy định của Chính phủ. Đồng thời được trợ cấp tạo việc làm sẽ bằng 6 tháng tiền lương cơ sở, cũng như được đơn vị trực tiếp quản lý tổ chức buổi gặp mặt chia tay trước khi xuất ngũ, mức chi 50.000 đồng/người. Bên cạnh đó, sẽ được đơn vị tiễn và đưa về địa phương nơi cư trú theo quy định hoặc cấp tiền tàu, xe (loại phổ thông) và phụ cấp đi đường từ đơn vị về nơi cư trú…

Điều 8, Nghị định 27/2016/NĐ-CP cũng có quy định về chế độ đào tạo, học nghề, giải quyết việc làm khi xuất ngũ. Đó là nếu hạ sĩ quan, binh sĩ trước khi nhập ngũ đang học tập hoặc có giấy gọi vào học tại các trường thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục đại học thì được bảo lưu kết quả, được tiếp nhận vào học tại các trường đó.

Trường hợp hạ sĩ quan, binh sĩ trước khi nhập ngũ đang làm việc tại cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị xã hội thì khi xuất ngũ cơ quan, tổ chức đó phải có trách nhiệm tiếp nhận lại, bố trí việc làm và bảo đảm thu nhập không thấp hơn trước khi nhập ngũ

Còn hạ sĩ quan, binh sĩ trước khi nhập ngũ đang làm việc tại tổ chức kinh tế thì khi xuất ngũ tổ chức đó phải có trách nhiệm tiếp nhận lại, bố trí việc làm và bảo đảm tiền lương, tiền công tương xứng với vị trí việc làm và tiền lương, tiền công trước khi nhập ngũ

Ngoài ra, khi về địa phương sẽ được chính quyền các cấp, cơ quan, tổ chức ưu tiên sắp xếp việc làm và cộng điểm trong tuyển sinh, tuyển dụng công chức, viên chức. Trong thời gian tập sự được hưởng 100% mức lương và phụ cấp của ngạch tuyển dụng tương ứng với trình độ đào tạo (không áp dụng với trường hợp xuất ngũ trước thời hạn).