Tội cho phụ huynh

Nhưng những thiệt hại của phụ huynh (PH) và học sinh trong câu chuyện này khó có thể bù đắp.

Cái mất lớn nhất chính là niềm tin của PH vào lãnh đạo các cấp ngành giáo dục. Không phải PH nào cũng có điều kiện tìm hiểu về trường học hoặc chương trình đào tạo có yếu tố nước ngoài, thế nên khi một chương trình được Bộ GD-ĐT cho phép thực hiện, Sở GD-ĐT triển khai ở các trường công lập có uy tín của địa phương hoặc một trường tư nhiều người biết đến thì các PH mặc nhiên tin tưởng hoàn toàn vào tính hợp pháp của nó. Vì thế mà họ sẵn sàng dành ra chi phí rất cao so với mặt bằng chung để cho con tham gia các chương trình liên kết kiểu như GWIS với mong muốn con mình hưởng thụ một nền giáo dục có chất lượng.

Đùng một cái, sau nhiều năm thực hiện, qua điều tra của báo chí mới phát hiện ra rằng đối tác mà Bộ và các sở GD-ĐT cho phép trường liên kết chính là trường “ma”. Rồi sau nhiều ngày, Bộ mới chịu thừa nhận đây là một tổ chức tư nhân nhưng không có tên trong cơ sở dữ liệu danh sách các trường tư của sở GD, trường không được kiểm định chất lượng tại Mỹ, không có minh chứng về việc có học sinh, giáo viên và khuôn viên trường học tại Mỹ. Chuyện đơn giản vậy mà tại sao lúc triển khai cho phép liên kết, Bộ và các sở không phát hiện để đến giờ này nói “chỉ đánh giá qua hồ sơ”?

Cũng phải nhắc đến một lãnh đạo trường tư, khi GWIS bàn chuyện liên kết, người này đã nhờ người quen tìm hiểu, khi có những điểm nghi ngờ, ông đã đích thân qua Mỹ để điều nghiên và quyết định không hợp tác. Trường tư, một cá nhân vẫn có thể làm được điều này; sao một bộ máy như Bộ và các sở GD-ĐT, các trường không thể làm được?

Mất mát nữa là PH cảm thấy đang bị lợi dụng. Cho con học chương trình tốt, chất lượng cao, có yếu tố nước ngoài, nâng cao kỹ năng ngoại ngữ và các kỹ năng cần thiết khác là một mong muốn chính đáng. Và PH sẵn sàng bỏ thêm chi phí để con có thể học các chương trình liên kết với đối tác nước ngoài. Hiểu được tâm lý này của PH nên xuất hiện ngày càng nhiều các chương trình “hợp tác” trong các trường học. Với những chương trình chất lượng, được kiểm định thì xem như tăng thêm cơ hội để đáp ứng mong muốn của PH. Ngược lại, với những chương trình liên kết “ma” thì chẳng khác nào những người thực hiện đang lợi dụng nhu cầu của PH nhằm phục vụ lợi ích của mình.

Tạo thêm cơ hội học tập chất lượng cao cho người học là điều cần thiết nhưng phải đặt quyền lợi của người học lên trên hết chứ không nên lợi dụng nhu cầu này để kinh doanh. Điều đó mới tạo bền vững trong sự phát triển của giáo dục.