Tổng Bí thư xắn tay cùng khiêng bàn ghế và đôi giày mòn giữa mùa đông

Trong cuộc đời ngoại giao của mình, tôi có may mắn và vinh dự hai lần đón tiếp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức sở tại, nơi tôi là Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền của Việt Nam, đó là chuyến thăm chính thức Vương quốc Anh từ 21 - 24.1.2013 với tư cách Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, và chuyến thăm lịch sử cấp Nhà nước tới Vương quốc Campuchia từ 25 - 26.2.2019, với tư cách Tổng Bí thư, Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam. Trước đó, tháng 7.2017, tôi cũng được vinh dự tháp tùng Tổng Bí thư thăm chính thức Campuchia.

TTXVN

Cả ba chuyến thăm đều có ý nghĩa đặc biệt trong việc đưa quan hệ song phương giữa Việt Nam và Anh cũng như Campuchia lên một tầm cao mới.

Ba chuyến thăm lịch sử này còn giúp tôi được tận mắt chứng kiến và tự hào về một vị lãnh đạo tối cao của Việt Nam đã giành được sự yêu mến và kính trọng thực sự của lãnh đạo và nhân dân các nước, đồng thời hết sức bình dị và gần gũi với cán bộ và người dân, quan tâm, lắng nghe và tôn trọng ý kiến của cán bộ, đảng viên.

Lần đầu tiên tổng bí thư đảng cộng sản cầm quyền thăm Anh

"Tôi hết sức kinh ngạc và ấn tượng khi thấy giữa tôi - lãnh đạo một nước tư bản chủ nghĩa, đứng đầu một đảng bảo thủ lâu đời của châu Âu, và lãnh đạo đảng cộng sản cầm quyền tại Việt Nam - Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, lại có thể tìm thấy và chia sẻ được nhiều điểm chung, cả các giá trị lẫn những mối quan tâm và lợi ích then chốt, như thế", ông David Cameron, Thủ tướng Anh, Lãnh đạo Đảng Bảo thủ Anh, chia sẻ với Hoàng gia Anh và Ngoại giao Đoàn về cuộc gặp và hội đàm với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

TTXVN

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đưa tôi từ bất ngờ này tới bất ngờ khác, kể từ phút đầu tiên ông đặt chân tới London chiều tối muộn hơn 10 năm trước, hôm 21.1.2013.

Tôi còn nhớ rõ, đó là một ngày mùa đông khá lạnh của London. Tổng Bí thư vừa qua một chặng công tác khá dài và trong thời tiết cũng không kém khắc nghiệt của mùa đông châu Âu sau khi thăm Bỉ, Liên minh châu Âu, Vatican và Ý từ 17 - 21.1.2013 với chương trình hoạt động cực kỳ bận rộn và căng thẳng.

Khi máy bay hạ cánh, các cán bộ tháp tùng cho tôi biết, Tổng Bí thư có lẽ bị cảm lạnh và khá mệt, vì vậy đề nghị tôi thay đổi chương trình, để Phó thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gặp bà con Việt kiều, để Tổng Bí thư về khách sạn để ông có chút thời gian nghỉ ngơi.

Chuyến thăm rất quan trọng và đặc biệt với cả hai nước, đây cũng là lần đầu tiên tổng bí thư một đảng cộng sản đang cầm quyền sang thăm Anh. Trên xe, tôi tranh thủ báo cáo ông tình hình quan hệ hai nước và một số điểm chính trong chương trình chuyến thăm.

Khi tới gần khách sạn, đột nhiên ông bảo: "Minh ơi, từ nãy đến giờ anh áy náy lắm, đã hẹn bà con mà phút chót lại không giữ lời, anh về nghỉ cũng không yên tâm mà muốn gặp gỡ bà con một lát thôi cũng được. Đại sứ thấy thế nào?".

Không thể tả được niềm vui của bà con Việt kiều khi bất ngờ Tổng Bí thư xuất hiện dù trước đó đã được thông báo là không tới vì lý do sức khỏe. Đó là một cuộc hội ngộ ấm áp và đầy tình đồng bào với những cảm xúc tôi chưa từng chứng kiến. Tổng Bí thư nói: "Tôi hơi bị lạnh, nhưng tới đây với bà con, ấm áp xúc động lắm, khỏe hẳn lại rồi".

Một điều rất đặc biệt nữa, ông sẵn lòng đồng ý trả lời báo chí ngay tại cuộc gặp đầy xúc cảm này, mặc dù chúng tôi chưa kịp xin ý kiến trước. Không chỉ báo chí Việt Nam mà cả BBC Việt ngữ có mặt tại buổi gặp mặt. Tôi còn nhớ, đó là một câu hỏi của BBC về cuộc gặp đầu tiên trong lịch sử giữa Tổng Bí thư và Giáo hoàng trong chuyến thăm Ý và Vatican trước khi tới London.

"Chúng tôi đã nói với nhau về tinh thần Ki tô giáo chân chính, sống tốt đời, đẹp đạo", Tổng Bí thư nói với BBC và đài này đã đưa toàn văn mà không sửa hay bình luận gì thêm.

Việc thu xếp chuyến thăm Vương quốc Anh của Tổng Bí thư còn có rất nhiều câu chuyện thú vị, vì tính chất đặc biệt của nó. Vì lý do lễ tân, Nữ hoàng Anh không đón được Tổng Bí thư, nhưng bà đã cử vị vua tương lai của Vương quốc Anh, Thái tử Charles, thay mặt Hoàng gia tiếp đón, và Tổng Bí thư đã rất vui vẻ.

Một lãnh đạo thông tuệ, không câu nệ lễ nghi

Vương quốc Anh đã dành cho Tổng Bí thư một sự đón tiếp hết sức trọng thị, với lời mời chính thức và cuộc hội đàm của Thủ tướng David Cameron, Thái tử Charles tiếp đón tại tư dinh, Chủ tịch Quốc hội hội kiến, và Bộ trưởng Ngoại giao thay mặt Chính phủ Anh tổ chức chiêu đãi Đoàn.

TTXVN

Một điều thú vị bất ngờ nữa là sau đó nhiều tháng, tôi được mời tham dự một quốc yến của Nữ hoàng Anh. Thủ tướng Anh David Cameron đang trò chuyện với ngoại giao đoàn, thấy chúng tôi thì nói: "Tôi đang kể về quan hệ với Việt Nam đây, các ngài có biết không, tôi vẫn còn hết sức ấn tượng với chuyến thăm của ngài Nguyễn Phú Trọng.

Tôi rất kinh ngạc khi thấy giữa tôi - lãnh đạo một nước tư bản chủ nghĩa, đứng đầu một đảng bảo thủ lâu đời của châu Âu, và lãnh đạo đảng cộng sản cầm quyền tại Việt Nam - ông Nguyễn Phú Trọng, lại có thể tìm thấy và chia sẻ được nhiều điểm chung, cả về các giá trị lẫn những mối quan tâm và lợi ích then chốt, đến thế. Chúng tôi đã trò chuyện rất thân mật và bổ ích. Chúng ta thật sự là hai đối tác chiến lược đáng tin cậy của nhau".

Nếu còn điều gì mà tôi băn khoăn trong chuyến đi ấy của Tổng Bí thư, thì đó là chúng tôi đã có một món quà quá giản dị. Thường thì chúng tôi sẽ tìm một món quà đặc trưng của sở tại, không mang giá trị vật chất nhưng có tính biểu tượng để kỷ niệm.

Tuy vậy, khi tham khảo ý kiến Trợ lý Vũ Dũng, chúng tôi được cho biết Tổng Bí thư đang đi một đôi giày cũ đã mòn và khó chống được cái lạnh của châu Âu. Nếu tiện thì sứ quán tặng ông một đôi giày đủ ấm và không trơn trượt để đi ngay trong chuyến thăm...

Khiêng bàn ghế đón kiều bào

Sáu năm sau, tháng 2.2019, tôi lại được vinh dự đón ông thăm cấp nhà nước Campuchia, lần này với tư cách là Tổng Bí thư - Chủ tịch nước, theo lời mời của Quốc vương Campuchia Norodom Sihamoni.

TƯ LIỆU ĐẠI SỨ VŨ QUANG MINH

Đây cũng là chuyến thăm đặc biệt thành công về mọi góc độ và Quốc vương, Hoàng mẫu hậu, Thủ tướng Hun Sen, các lãnh đạo cấp cao Vương quốc Campuchia, các vị tăng thống cùng nhân dân Campuchia đã dành cho Tổng Bí thư - Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng sự đón tiếp tình cảm, chân thành và trọng thị nhất.

Tôi cũng rất cảm động và biết ơn ông, trong chuyến đi hết sức bận rộn và đầy ắp các hoạt động chính thức, Tổng Bí thư luôn canh cánh về vị thế pháp lý và cuộc sống của người dân gốc Việt tại Campuchia.

ĐẠI SỨ VŨ QUANG MINH

Tổng Bí thư - Chủ tịch nước đã thấu hiểu và ủng hộ mạnh mẽ các kiến nghị mang tính cách mạng của Đại sứ quán liên quan chính sách của Việt Nam và sự hỗ trợ dành cho cộng đồng người Việt ở Campuchia, trong đó có việc dạy tiếng Khmer cho bà con và lớp trẻ để hội nhập, đồng thời hỗ trợ bà con chuyển đổi nghề nghiệp, không sống dựa vào thiên nhiên, sông nước.

Cũng như ở London, Tổng Bí thư - Chủ tịch nước vẫn lắng nghe các đề đạt của Đại sứ quán, đồng thời cũng rất vui và ân cần nắm tay tôi rồi bảo, các quyết sách quan trọng của chúng ta đều được cân nhắc kỹ mọi mặt, tùy tình hình thực tế ở mỗi thời điểm, trên cơ sở đoàn kết, thống nhất theo phân công của Đảng và theo nguyên tắc lãnh đạo tập thể.

Một kỷ niệm sâu sắc nữa với tôi là khi tôi được tháp tùng Tổng Bí thư trong chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư tới Campuchia trước đó, tháng 7.2017.

ĐẠI SỨ VŨ QUANG MINH

Tại Sihanoukville, khi chuẩn bị phòng để tổ chức buổi gặp mặt với Tổng lãnh sự quán và bà con Việt kiều, Tổng Bí thư đến sớm, khi anh chị em còn đang kê dọn. Bất ngờ, ông đi vào phòng và cùng khênh bàn ghế, trong sự ngỡ ngàng của tất cả mọi người.

Chúng tôi vẫn nói với nhau về kỷ niệm không thể quên này và mong rằng còn thật nhiều dịp được gặp ông trong những buổi trò chuyện ấm cúng và thân tình như trong một gia đình. Tiếc rằng chúng tôi không bao giờ còn cơ hội ấy nữa...