Tổng thống Israel cảnh báo nước này trên bờ vực 'sụp đổ hiến pháp'

REUTERS

Theo Reuters, Tổng thống Isaac Herzog của Israel ngày 12.2 đã gợi ý về kế hoạch để đất nước này tránh rơi vào bạo lực và "sự sụp đổ hiến pháp" do một cuộc đại tu tư pháp gây tranh cãi của chính phủ Thủ tướng Benjamin Netanyahu gây ra.

"Chúng ta đang trên bờ vực của sự sụp đổ về hiến pháp và xã hội. Tôi cảm thấy - và tất cả chúng ta đều cảm thấy - rằng chúng ta chỉ còn cách một vụ va chạm bạo lực trong giây lát, thậm chí là một vụ va chạm dữ dội", ông Herzog nói trong bài phát biểu hiếm hoi trên truyền hình vào khung giờ vàng ngày 12.2.

Trong bài phát biểu, Tổng thống Herzog kêu gọi các nhà lập pháp trong liên minh cầm quyền hoãn các bước trong quốc hội mà một số người đã lên kế hoạch bắt đầu trong tuần này.

Đáp lại, Bộ trưởng Tư pháp Yariv Levin đã dội một gáo nước lạnh vào ý tưởng này. Ông Levin nói mặc dù ông không phản đối đối thoại, nhưng điều này "không nên liên quan đến tiến trình trong thủ tục pháp lý".

Phe đối lập trung tả do cựu Thủ tướng Yair Lapid đứng đầu đã cáo buộc ông Netanyahu tìm cách kiểm soát hệ thống tòa án nhiều hơn dù bản thân thủ tướng là nhân vật chính trong vụ xét xử về cáo buộc tham nhũng. Phe đối lập cũng lên kế hoạch tổ chức các cuộc biểu tình và kêu gọi đình công phản đối trên toàn quốc tại Quốc hội Israel (Knesset) vào ngày 13.2.

Thủ tướng Netanyahu - người phủ nhận hành vi sai trái trong phiên tòa xét xử - nói rằng cải cách nhằm mục đích khôi phục sự cân bằng giữa các cơ quan trong bộ máy nhà nước của Israel.

Tổng thống Herzog cũng kêu gọi ngay lập tức đàm phán giữa chính phủ và phe đối lập dựa trên năm nguyên tắc. Những nguyên tắc này sẽ bao gồm việc lập pháp một quy trình ban hành các luật cơ bản theo chuẩn hiến pháp của Israel và ngăn chặn bất kỳ sự can thiệp nào của Tòa án Tối cao đối với chúng.

Một nguyên tắc khác sẽ xác định rõ ràng hơn thẩm quyền của Tòa án Tối cao, cơ quan mà chính phủ của ông Netanyahu cáo buộc là vượt quá giới hạn. Tổng thống Herzog cũng kêu gọi cải tổ ủy ban tuyển chọn thẩm phán.

Người đứng đầu phe đối lập, ông Lapid, nói rằng đề xuất của Tổng thống Herzog là một đề xuất xứng đáng. Tuy nhiên, ông Lapid cũng khẳng định rằng cho đến khi đạt được sự đồng thuận thì "cuộc đấu tranh sẽ không dừng lại và cuộc biểu tình sẽ không dừng lại".

Các chuyên gia pháp lý, nhà kinh tế học, cựu quan chức kinh tế và an ninh, bao gồm cả những người thân cận của ông Netanyahu, đã cảnh báo các đề xuất tư pháp của chính phủ Israel có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về ngoại giao và kinh tế.