Trải nghiệm khó quên khi gặp những người Việt ở Biển Hồ

Đến Siem Reap (Campuchia) mà không ra Biển Hồ là một thiếu sót, anh bạn người Khmer tên Chuont nói với chúng tôi như vậy.

Từ năm 1997, UNESCO đã công nhận Biển Hồ (Tonle Sap) là khu dự trữ sinh quyển và rừng ngập mặn thuộc loại lớn nhất Đông Nam Á. Phải mất gần nửa giờ đồng hồ đi ô tô từ TP.Siem Reap và đi thuyền từ bến du lịch qua một dòng kênh không sâu lắm, chúng tôi mới đến gần cửa hồ. Trên Biển Hồ có hơn 3.000 người Việt sống lênh đênh trên những căn nhà nổi từ nhiều đời nay cùng những người nghèo gốc Khmer, gốc Chăm. Họ sống bằng nghề đánh cá, nhưng nay thì được biết chính phủ Campuchia cấm đánh bắt do lo sợ cạn kiệt tài nguyên nên họ sống rất khổ.
Gần mỗi xóm nhà nổi ấy là những “tháp cây” gỗ được cắm xuống biển thành những vòng tròn. Đó là những loại vật liệu xây dựng dự trữ khi cần thiết, vì nếu thả nổi sẽ bị sóng cuốn trôi đi. Thuyền máy du lịch chở du khách xẻ dọc ngang trên bể nước mênh mông, tung lên những ngọn nước cao. Có những du thuyền đưa khách vào các nhà hàng nổi, có những chiếc ghé vào thăm những xóm nghèo. Chuont bảo đã ra đây, các anh chị không thể không ghé thăm thầy Tư! Vậy là thuyền chúng tôi giảm tốc, cập vào một dãy nhà gỗ sơn màu xanh với một bảng chữ trắng - vàng nổi bật: “Trường tiểu học Việt Nam do Quân khu 7 Quân đội nhân dân Việt Nam tặng”, kèm với dòng chữ Khmer bên trên. Năm bảy em bé chừng trên 10 tuổi ra lan can phụ giúp kéo dây cho thuyền ghé vào.
Đập vào mắt chúng tôi là các lớp học của trẻ con Việt đủ mọi lứa tuổi ngồi thành từng lớp. Thầy giáo Trần Văn Tư nay đã 80 tuổi, là người gốc Tây Ninh, đã dừng lại ở Biển Hồ trên đường đi buôn muối và quyết định ở lại đây mở trường vì thấy những gia đình quá nghèo khổ, những đứa trẻ mù chữ “Chỉ biết bơi dưới nước và leo trèo trên cây, chứ chẳng biết gì”.
Cả cha mẹ chúng nhiều người cũng chẳng biết quê hương ở đâu mà về. Dù nói được tiếng Việt nhưng không biết chữ thì khó lòng ra khỏi nghịch cảnh này…” như ông nói.
Từ một lớp học 30 em ban đầu, đến năm 1979, sau khi về VN lánh nạn cho đến khi Campuchia được giải phóng khỏi chế độ diệt chủng của Pol Pot, nhờ sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm, ông Tư quay lại Biển Hồ, đến từng gia đình thuyết phục cho con cháu đến trường. Những gia đình nghèo khó nghe nói con mình vừa được học chữ lại vừa được ăn ngày hai bữa cơm nên hưởng ứng.
Khi Quân khu 7 giúp xây dựng lại ngôi trường, mở thêm các lớp mới, ông Tư đã nâng số học sinh lên trên 300 em học từ lớp 1 đến lớp 5, mời giáo viên, thuyết phục các con từ quê sang dạy và thuê người nấu các bữa ăn tại nhà ăn tập thể ngay chính trên ngôi trường lênh đênh giữa Biển Hồ ấy. Cứ tính mỗi bữa ăn ít nhất cũng tốn đến 2 triệu đồng thì đủ biết ông Tư vất vả như thế nào. “Tui vừa qua một cơn tai biến, nên lại lo chưa tìm được người tiếp tục sự nghiệp này. Nếu không có ai, chắc các cháu lại tiếp tục mù chữ, lại tiếp tục mò cua bắt ốc hay đi ăn xin như cha mẹ chúng thôi…”, ông Tư tâm sự.
Thầy giáo Thái Hồng Sơn, 37 tuổi, cũng từ Tây Ninh sang đứng lớp, cho biết ngoài anh ra, còn có 4 giáo viên từ Bình Phước, Tây Ninh và Long An qua đây dạy, tuy phụ cấp chỉ khoảng 4 triệu đồng/tháng, nhưng vì thương ông Hiệu trưởng Tư nên không quản ngại.
Rất may là nhiều đoàn khách du lịch, nhất là từ VN sang, đã đến thăm trường học của thầy Tư và tặng tiền, thực phẩm, sách vở cho các em nên cũng trang trải được phần nào chi phí. Nhưng qua lời ông Tư, ngoài các phòng học của Quân khu 7 và một số sách giáo khoa do NXB Giáo dục VN tặng, đến nay hầu như ngôi trường đặc biệt này chưa hề được ngành giáo dục và các cơ quan hữu quan trong nước quan tâm. “Chính quyền Siem Reap không can thiệp gì, vẫn cho chúng tôi dạy và được sự ủng hộ tinh thần của Hội người Việt thì cũng đỡ rồi, nhưng về lâu dài thì không biết ra sao...!”, ông Tư nói.
Tôi từng đi làm công tác xã hội nhiều nơi, nhưng chưa bao giờ gặp cảnh tượng quá xúc động và lạ lùng này. Các bạn tôi cũng vậy, họ càng nghe ông Tư kể, nhìn cảnh các cháu gầy còm cúi gập người trên những cuốn vở hay tự chèo những chiếc xuồng bé lúc tan trường mà ứa nước mắt. Tất cả chúng tôi, không ai bảo ai, đều tự động mở ví và lấy hết những tờ bạc đang có, cả tiền riel, tiền baht, tiền Việt... góp lại tặng cho nhà trường.
Mặt trời đã tắt, chúng tôi từ bỏ ý định ghé vào một nhà hàng trên Biển Hồ để dùng bữa tối như đã định trước khi quay về Siem Reap. Các bạn cùng đoàn với tôi tâm sự: “Nhìn thấy cảnh này, chẳng còn muốn ăn uống chi cả! Nhưng đi du lịch mà làm được một việc ý nghĩa như vừa rồi thì cũng ấm lòng lắm rồi!”. Đúng vậy, lần đầu ra nước ngoài để “du lịch từ thiện” như ở Biển Hồ, quả là ấn tượng khó phai!
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.