Trí tuệ nhân tạo không thể thay thế bác sĩ điều trị ung thư

Theo các số liệu ghi nhận về ung thư ở VN, mỗi năm nước ta có hơn 126.000 ca mắc mới và khoảng 94.000 người tử vong do căn bệnh này. Tỷ lệ bệnh nhân đến khám và chẩn đoán ở giai đoạn muộn vẫn còn cao do sự chênh lệch về chuyên môn của bác sĩ ở các bệnh viện (BV). Đây cũng là yếu tố hạn chế trong việc chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân ung thư.

Đại diện Công ty BMI - nhà cung cấp “trí tuệ nhân tạo” - cho biết gần đây trí tuệ nhân tạo đã được ứng dụng bước đầu tại một số BV điều trị ung bướu, đồng thời nói thêm: “IBM Watson for Oncology (IBM WFO) là hệ thống ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ đưa ra phác đồ điều trị ung thư dựa trên tổng hợp hàng triệu hồ sơ bệnh án ung thư, hiện hỗ trợ các thông tin liên quan tới 13 loại ung thư”.

Theo PGS-TS Lê Văn Quảng, Phó giám đốc BV K: “Y học dựa trên bằng chứng là cách cập nhật nhanh chóng phác đồ các thuốc mới trong điều trị ung thư, để đưa ra kế hoạch điều trị hiệu quả và phù hợp cho từng bệnh nhân. Hệ thống này hữu ích trong việc đào tạo, nâng cao năng lực của bác sĩ, đặc biệt là các bác sĩ trẻ và nhất là tại tuyến tỉnh. Tuy nhiên, xu hướng điều trị ung thư là cá thể hóa và việc đưa ra phác đồ điều trị phụ thuộc vào đặc điểm của từng bệnh nhân, chỉ có bác sĩ mới đưa ra các chỉ định tinh tế, phù hợp với điều kiện sinh học và hoàn cảnh xã hội khác nhau của từng người bệnh. “Vậy nên, hiện tại và lâu dài, hệ thống này không thể thay thế bác sĩ trong việc khám, chẩn đoán và quyết định điều trị lâm sàng”, TS Quảng đánh giá.

Tại BV K, hệ thống này được đưa vào thử nghiệm từ cuối tháng 1.2018 với 200 ca bệnh, tập trung phần lớn là ung thư vú, phổi. Sau 3 tháng triển khai, kết quả đạt được cho thấy sự tương đồng giữa phác đồ mà hệ thống IBM WFO đưa ra và phác đồ của bác sĩ của BV K là trên 90%. Điều này cho thấy các bác sĩ của BV K đã cập nhật và sử dụng các phác đồ điều trị ung thư tiên tiến trên thế giới.

Chuyên gia từ IBM WFO cũng xác nhận, hiện tại hệ thống IBM WFO cập nhật phác đồ điều trị một số loại ung thư phổ biến chứ chưa bao phủ tất cả các loại ung thư. Hệ thống này chưa hỗ trợ chẩn đoán, không chịu trách nhiệm điều trị, không hỗ trợ điều trị với người bệnh mắc nhiều loại ung thư một lúc, bệnh nhân dưới 18 hoặc trên 89 tuổi. Do vậy, IBM luôn khẳng định trí tuệ nhân tạo không thay thế bác sĩ, mà chỉ đưa ra nhiều thông tin hơn, giúp hỗ trợ bác sĩ trong điều trị và cho người bệnh những lựa chọn điều trị phù hợp theo hướng dẫn cập nhật.

GS Trần Văn Thuấn, Giám đốc BV K, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phòng chống ung thư, khẳng định trí tuệ nhân tạo không phải là phương pháp chẩn đoán hay điều trị ung thư mà là phương tiện gợi ý, giúp bác sĩ chuyên ngành ung thư có thêm sự lựa chọn, tham khảo trong quá trình điều trị. Việc quyết định điều trị cuối cùng cho bệnh nhân cần thiết phải dựa trên kiến thức, kỹ năng của bác sĩ chuyên khoa trên từng trường hợp cụ thể, đặc biệt những ca bệnh khó cần dựa trên quyết định của tiểu ban chuyên khoa (tumour board), bao gồm bác sĩ phẫu thuật, xạ trị, nội khoa, cận lân sàng…

“Điều trị ung thư không chỉ cần áp dụng các thành tựu khoa học, kỹ thuật mà còn đòi hỏi cả nghệ thuật, kinh nghiệm của thầy thuốc, điều trị mang tính cá thể. Bởi có thể cùng mắc một loại ung thư nhưng trên mỗi bệnh nhân bác sĩ có các chỉ định khác nhau phù hợp thể trạng, tình trạng mắc các bệnh kèm theo, thể bệnh… Như vậy mới có thể mang lại hiệu quả điều trị cao nhất cho người bệnh”, GS Thuấn lưu ý.