Trung Quốc cam kết không xâm lược láng giềng

Trong cuộc gặp không chính thức bộ trưởng quốc phòng ASEAN - Trung Quốc ở Bắc Kinh sáng 16.10, Bộ trưởng Quốc phòng nước chủ nhà Thường Vạn Toàn nêu lại ý kiến của lãnh đạo cấp cao Trung Quốc rằng dù nước này có phát triển lớn mạnh đến đâu “cũng không xâm lược các nước láng giềng trong khu vực”, theo TTXVN.

Phát biểu trên được đưa ra trong bối cảnh dư luận khu vực và quốc tế đang rất lo ngại về các hoạt động của Trung Quốc liên quan đến tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông. Về vấn đề này, ông Thường cho rằng “nhu cầu chung lớn nhất hiện nay là duy trì ổn định trong khu vực” và tuyên bố Trung Quốc mong muốn giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán, tham vấn hòa bình cũng như tôn trọng tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông theo luật pháp quốc tế. Reuters còn dẫn lời Bộ trưởng Thường nói Trung Quốc sẵn sàng tập trận chung với ASEAN tại Biển Đông vào năm 2016 về các vấn đề xử lý chạm trán bất ngờ trên biển, tìm kiếm cứu hộ và cứu trợ thảm họa.

Phát biểu tại cuộc gặp, các bộ trưởng quốc phòng ASEAN tiếp tục khẳng định hòa bình và ổn định tại Biển Đông có ý nghĩa sống còn với an ninh khu vực, mong muốn Trung Quốc và ASEAN thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm hoàn thành Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

TTXVN dẫn lời đại tướng Phùng Quang Thanh, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Quốc phòng VN, cho rằng cần lấy chuẩn mực là luật pháp quốc tế, đặc biệt coi Công ước LHQ về luật Biển 1982 (UNCLOS 1982) là nền tảng để xử lý tranh chấp ở Biển Đông; tuân thủ DOC và xây dựng cho được COC; kiềm chế không sử dụng và không đe dọa sử dụng vũ lực; nói đi đôi với việc làm trên cơ sở tôn trọng lợi ích của nhau được luật pháp quốc tế quy định. Từ đó sẽ tránh được sự nghi kỵ hiểu lầm dễ dẫn tới những tính toán sai lầm, cũng như ngăn ngừa và kiểm soát được nguy cơ xung đột.

Đại tướng cũng đề xuất ASEAN và Trung Quốc nghiên cứu tăng cường hợp tác quốc phòng trên những nội dung như tăng cường phối hợp xây dựng các cơ chế quản lý, kiểm soát tranh chấp, phòng ngừa, xử lý các tình huống khẩn cấp trên cơ sở tôn trọng các cam kết đã có, nghiên cứu đưa nội dung thực hành Bộ quy tắc tránh va chạm ngẫu nhiên trên biển (CUES) vào diễn tập, đề nghị giúp đỡ ngư dân của nhau khi gặp nạn cũng như đối xử nhân đạo với ngư dân vi phạm vùng biển trong quá trình đánh bắt trên cơ sở luật pháp quốc tế và quan hệ hữu nghị…

Hải quân Trung Quốc trong một lần diễn tập đổ bộ trên Biển Đông tháng 3.2013, gần vùng biển Malaysia - Ảnh: THX

Sau cuộc gặp, đại tướng Phùng Quang Thanh dự khai mạc và chiêu đãi chào mừng của Diễn đàn Hương Sơn lần thứ 6 vào tối 16.10. Đây là diễn đàn an ninh - quốc phòng do Trung Quốc tổ chức 2 năm một lần với kỳ vọng sánh ngang về ảnh hưởng với Diễn đàn Shangri-La tại Singapore.

Năm nay, phái đoàn quân sự và các chuyên gia đến từ 16 quốc gia thảo luận những vấn đề an ninh khu vực, hàng hải và chống khủng bố ở châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, AFP dẫn lời giới quan sát nhận định sẽ khó có các cuộc thảo luận sâu về những vấn đề nóng bỏng hiện nay liên quan trực tiếp đến nước chủ nhà như tranh chấp trên biển. Mỹ không cử quan chức nào đến Diễn đàn Hương Sơn, nhưng cựu Tư lệnh tác chiến hải quân nước này là Đô đốc Gary Roughead góp mặt tham dự.