Truyền lửa y đạo

Bệnh viện (BV) Từ Dũ đã mời bác sĩ (BS) Nguyễn Bá Mỹ Nhi ở lại với vị trí cố vấn chuyên môn, huấn luyện cho các BS trẻ. Sau 6 tháng, nhận thấy lớp BS kế cận đã có năng lực tốt, vững vàng nghiệp vụ, BS Mỹ Nhi quyết định rút lui.

Những tưởng bà sẽ về sống những ngày nghỉ ngơi nhẹ nhàng sau bao năm vất vả. Nhưng không, BS chia sẻ: "Trước khi nhận quyết định nghỉ hưu, tôi như đứng ở "ngã năm", nhiều đơn vị y tế ngoài công lập ngỏ lời mời hợp tác. Sau bao trăn trở, tôi quyết định tham gia làm việc tại BV đa khoa Tâm Anh TP.HCM và góp phần xây dựng Trung tâm sản phụ khoa lớn mạnh. Tôi muốn tiếp tục hành trình phục vụ bệnh nhân (BN), tiếp tục áp dụng và phát triển các kỹ thuật mới nhưng đồng thời vẫn có thể tiếp tục nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, huấn luyện, đào tạo liên tục… tại môi trường BV ngoài công lập".

Nói tới BS Mỹ Nhi, có lẽ nhiều sản phụ sinh khó ở khu vực phía nam chắc hẳn không thể nào quên, bởi nữ BS này có nụ cười rất hiền và đặc biệt "mát tay", cứu sống nhiều trường hợp "ngàn cân treo sợi tóc".

Trung tuần tháng 2.2023, tôi gọi điện thoại xin BS Mỹ Nhi cuộc hẹn. Điện thoại đổ chuông nhưng bắt máy là thư ký báo BS Mỹ Nhi đang có đông BN. 16 giờ kết thúc giờ làm việc, nhưng bà ở tới 17 giờ để khám đến BN cuối xong mới bắt đầu ăn cơm… trưa. Câu chuyện trên tình cờ tôi được một người quen của BS Mỹ Nhi kể vậy.

DUY TÍNH

'Là bác sĩ phải học ngủ, học kiến thức'

Hôm sau, tôi theo BS Mỹ Nhi vào phòng mổ. Tay cầm dụng cụ mổ nội soi, mắt nhìn màn hình, nhưng nữ BS 57 tuổi liên tục giảng cho BS phụ mổ về bệnh lý ca phẫu thuật.

Tôi hỏi năng lượng ở đâu mà BS làm việc miệt mài như vậy? BS Mỹ Nhi vui vẻ: "Mình cũng không biết sức khỏe mình từ đâu có được. Nhưng từ lúc trẻ ở môi trường BV Từ Dũ đã được tôi luyện. Một đêm trực chỉ ngủ 1 - 2 tiếng, còn thì phải chạy tới lui, chạy xuôi ngược cấp cứu, khám BN. Sau đó, nếu có được khoảng 3 - 4 giờ ngủ thật sâu là có thể phục hồi sức khỏe".

"Tôi nhớ hoài người thầy lớn trong ngành sản phụ khoa tại BV Từ Dũ là GS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng đã từng nói khi chúng tôi còn là các BS trẻ: Các em là BS trẻ thì không được nề hà cái gì, phải làm hết, làm xong hết rồi về phải đi ngủ. Các em cũng không thể đòi hỏi giống như những người ngoài nghề, ngủ đủ 8 giờ một đêm được", BS Mỹ Nhi chia sẻ.

Theo BS Mỹ Nhi, học làm quen với giấc ngủ rất quan trọng, nhưng quan trọng hơn nữa đó là học kiến thức từ khi còn trẻ chưa vướng bận gì. "Việc học là một niềm vui, bởi học là mở mang kiến thức, để triển khai và ứng dụng được vào thực tiễn chứ không phải học xong rồi không dám làm. Tất nhiên, cần sự ủng hộ từ lãnh đạo BV, của đồng nghiệp, và nhất là mình phải làm đúng", bà nói.

'Trước tiên đừng làm gì hại bệnh nhân'

BS Mỹ Nhi là một trong những người đầu tiên ở Việt Nam tiếp cận sớm nhất kỹ thuật mổ nội soi trong phụ khoa cách đây gần 30 năm. Từng hơn 2 lần được huấn luyện nội soi trong phụ khoa tại Clermont-Ferrand và Paris (Pháp), BS Mỹ Nhi đi nhiều nước Đông Nam Á để giảng dạy, chuyển giao kỹ thuật mổ nội soi.

"Mổ nội soi có thể được chỉ định cho các ca khó, cắt tử cung có kích thước lớn bằng thai 14 - 16 tuần, hay bóc u xơ tử cung có kích thước lớn 8 - 10 cm. Hơn 20 năm trước, một số đồng nghiệp không ủng hộ, chúng tôi không dễ dàng để có thể mổ được. Nhưng nhờ sự ủng hộ của ban giám đốc và khi đó mình phải bảo đảm làm đúng. Chỉ định đúng kỹ thuật, không tai biến, và quan trọng là biết dừng lại đúng lúc để không gây thiệt hại sức khỏe BN, thì đó là thành công", BS Mỹ Nhi kể.

BS Mỹ Nhi chia sẻ người xưa đã nói nếu không biết thì "trước tiên đừng làm gì hại BN". Vì vậy, cần biết dừng lại đúng lúc, không nên vì cái tôi mà cố làm để rồi phải trả giá bằng sinh mạng BN. Như vậy thì mới "truyền lửa y đạo" cho các BS trẻ được, để luôn làm tốt và không gây tổn hại BN.

"Bắt buộc phải huấn luyện BS trẻ làm được và làm đúng, vì đó là đội ngũ kế thừa. Bây giờ, có thể có những cái mình không cập nhật kịp bằng các em, mình càng phải học các em, cùng nhìn nhận đúng sai vấn đề. Nếu đúng và tốt phải ủng hộ các em phát triển, nếu chưa phù hợp sẽ cùng thảo luận tìm giải pháp khả thi hơn. Tuyệt đối không bác bỏ theo quan điểm cá nhân hay do sợ trách nhiệm, vì điều đó sẽ làm lụi tàn đi nhân tài và BV không phát triển được", BS Mỹ Nhi tâm sự.

Từng là BS điều trị, sau đó giữ vị trí Phó giám đốc BV, hằng ngày bình thường BS Mỹ Nhi rời BV lúc 19 - 20 giờ sau khi hoàn thành mọi việc từ chuyên môn đến hành chính. Về đến nhà thì đã có đông BN ngồi chờ khám. Mỗi ca bệnh, bà khám 10 - 15 phút, thậm chí hơn 30 phút khi cần tư vấn ca khó. Những BN đến trễ, BS Mỹ Nhi vẫn cố gắng không từ chối bởi họ ở vùng sâu vùng xa đến. Theo BS Mỹ Nhi, BS gặp BN cần làm sao cho họ yên tâm, về nhà không làm sai lời khuyên y khoa. Không thể để BN về nhà rồi còn phải gọi điện thoại hỏi lại BS.

Vị thế của ngành sản phụ khoa ở Việt Nam

Là BS đầu ngành trong lĩnh vực sản phụ khoa, BS Mỹ Nhi nhận định Việt Nam là nước có nền y học phát triển cao so với các nước trong cùng khu vực, đặc biệt trong ngành sản phụ khoa. Có rất nhiều đồng nghiệp trong khu vực Đông Nam Á như Lào, Campuchia, rồi Philippines, Indonesia, Malaysia… đến học tập thường xuyên và nhận chuyển giao kỹ thuật không chỉ là mổ nội soi, mà còn là chẩn đoán tiền sản, bệnh lý sàn chậu, hỗ trợ sinh sản...

"Trình độ y khoa của các BS Việt Nam rất cao, nhiều BS tâm huyết với nghề, có điều tôi băn khoăn và lo lắng là do một số yếu tố khách quan, chủ yếu khó khăn về trang thiết bị, nên việc áp dụng các kỹ thuật tân tiến vẫn đang bị trì hoãn tại một số BV chuyên khoa công lập lớn, đơn cử như các điều trị can thiệp trong bào thai hiện nay", BS Mỹ Nhi nói.

BS cũng cho rằng hiện nay lĩnh vực phụ khoa rất phát triển, sự xuất hiện của nội soi robot, nội soi 3D, can thiệp mạch, đốt u xơ bằng sóng cao tần, bằng MRI Hifu… đã thay đổi bộ mặt các điều trị xâm lấn trong phụ khoa.

"Sẽ đến một lúc BN đi mổ mà cười vui rồi nói chẳng thấy có gì đau đớn khó chịu nhỉ?", BS Mỹ Nhi tin tưởng. 

(còn tiếp)