Từ khát vọng công nghệ đến 'osin' thanh toán cho người Việt

Ông Phạm Thành Đức (Tổng giám đốc Ví MoMo): Những người khởi nghiệp đều coi cơ hội, rủi ro và sự mạo hiểm là các yếu tố cần thiết cho sự thành công. Vào năm 2007, những người sáng lập ra MoMo đã có một niềm tin “Sử dụng công nghệ để cung cấp dịch vụ tài chính cho người dân một cách đơn giản, hiệu quả, đặc biệt là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa”. Rất nhiều người trong giới công nghệ, tài chính vào thời điểm đó coi chúng tôi là những kẻ hoang tưởng vì ứng dụng trên thiết bị di động thì quá mới, 3G đắt đỏ và chưa phổ biến. Tuy nhiên, chúng tôi cũng đã tham khảo kinh nghiệm triển khai của rất nhiều mô hình ví điện tử, mobile money tại nhiều nơi. Chúng tôi đã đến Mỹ, Philippines, Kenya, Tanzania, Bangladesh để hiểu được cách làm, đồng thời nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ các tổ chức quốc tế như GSMA, IFC, ADB, UKAID, USAID, Bill & Melinda Gates Foundation.

Tính đến thời điểm hết năm 2019, MoMo rất tự hào khi là công ty Việt Nam hàng đầu thị trường ví điện tử với hơn 15 triệu khách hàng đăng ký sử dụng, 100.000 điểm chấp nhận thanh toán online và offline và cũng được xếp hạng 36 trong 50 công ty Fintech hàng đầu thế giới do KPMG bình chọn…

MoMo đã ra đời được 12 năm, đó cũng là khoảng thời gian mà công ty phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thử thách và cũng nhiều lần phải đối diện với khả năng đóng cửa công ty do hết vốn và bế tắc trong việc phát triển sản phẩm phù hợp cho khách hàng tại Việt Nam. Có thể nói là chúng tôi đã tìm đường bằng cách nỗ lực hết sức để vượt qua một ngọn núi cao ngất, lên đến đỉnh mới phát hiện để đi tiếp thì phải leo thêm ngọn núi cao gấp đôi, kèm với vực sâu thăm thẳm.

Với nguồn vốn ban đầu rất hạn chế, nhân sự chỉ có 4 người, chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc xây dựng ứng dụng tài chính, cả nhóm vẫn quyết tâm khởi động dự án. Ban đầu MoMo được xây dựng theo dạng mobile money trên sim điện thoại của Vinaphone nhưng có những vấn đề như khách hàng muốn dùng dịch vụ bắt buộc phải đổi qua sim Vinaphone, menu dịch vụ được cài cứng trên sim nên không cập nhật được phiên bản mới…

Giai đoạn tiếp theo, chúng tôi đã mô phỏng theo mô hình kinh doanh mobile money của châu Phi để triển khai dịch vụ nhưng tiếp tục không thành công. Khi đó MoMo cũng sử dụng gần hết số vốn hiện có. Chúng tôi bắt đầu rơi vào bế tắc, thậm chí có những ý kiến nêu ra là đã đi nhầm đường và Việt Nam sẽ không bao giờ phát triển được thanh toán điện tử.

Nhưng khi nhìn thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ của dịch vụ internet và thị trường quốc tế đã bắt đầu phổ biến ứng dụng trên thiết bị di động, vào đầu năm 2013 chúng tôi đã quyết định đánh cược vào dự án cuối cùng là xây dựng ứng dụng ví điện tử cho điện thoại di động thông minh. Đây là một dự án sinh tử do nếu không thành công thì sẽ giải tán công ty, vì triển khai dịch vụ đã 5 năm mà không có kết quả, tiền thì cũng hết. Đây là một việc rất thử thách vì không ai có kinh nghiệm viết ứng dụng trên Android, iOS…

Hàng ngàn người xếp hàng mua sắm tại hệ thống Saigon Co.op vào ngày hội "Hoàn tiền 50%" 1.11.2019 Ảnh: M.P

Nhưng điều kỳ diệu đã xảy ra. Đến tháng 6.2014, ứng dụng ví điện tử MoMo lần lượt xuất hiện trên kho ứng dụng dành cho điện thoại Android và iOS, chúng tôi đã trở thành ví điện tử đầu tiên có phiên bản dành cho thiết bị di động thông minh. Gần 500.000 lượt tải MoMo đã xuất hiện trong tháng 6, 7.2013 đưa MoMo vào Top 1 ứng dụng tài chính trên iOS và Android.

Phải nói rằng, cái giá của việc ý tưởng đến quá sớm và đi trước thời đại là chúng tôi đã phải tổn hao rất nhiều về nguồn lực con người, hy sinh nhiều công sức và thiệt hại lớn về tài chính. Điều cực kỳ may mắn là chúng tôi đã đoán đúng xu hướng công nghệ của tương lai, đồng thời biết lựa chọn thời điểm tốt để đầu tư vào thị trường thành công. Điều này đã giúp chúng tôi tránh được bi kịch sụp đổ của nhiều công ty khi ý tưởng đến quá sớm và đi trước thời đại.

MoMo định nghĩa mình là công ty công nghệ, vì vậy tài sản lớn nhất mà chúng tôi đang sở hữu là con người. Nhân sự là yếu tố quyết định và đóng góp ít nhất là 90% cho sự thành công của MoMo. Với gần 1.000 nhân viên, trong đó có hàng trăm kỹ sư công nghệ, sản phẩm, chúng tôi đã có được rất nhiều nhân tài tốt nghiệp những trường đại học danh giá của thế giới (Harvard, Chicago, Yale, Stanford, Oxford…) và có kinh nghiệm làm việc lâu năm tại các tập đoàn lớn về làm việc với MoMo. Một điều rất đặc biệt là các anh em sau khi thành đạt và có kinh nghiệm ở nước ngoài đều luôn hướng về đất nước, mong muốn có thể đóng góp công sức và trí tuệ của mình để thay đổi cuộc sống con người Việt Nam.

Quan tâm lớn nhất hiện nay là MoMo phải trở thành một sản phẩm tài chính thuần Việt thực sự độc đáo, làm cho người dùng cảm thấy hạnh phúc khi sử dụng, chứ không phải là đứng số 1 hay số 2 trên thị trường.

Trong năm 2019, MoMo đã chuyển đổi từ một ứng dụng thanh toán trở thành ứng dụng Công - Tài - Trí (Công nghệ - Tài chính - Giải trí) trong đó nhiều sản phẩm, dịch vụ cùng được tích hợp trên cùng một nền tảng chung. Nói một cách đơn giản, Ví MoMo sẽ là một siêu ứng dụng cho phép các “ứng dụng con” độc lập cùng chạy mượt mà trên một nền tảng chung. Điều này giúp cho khách hàng có thể vừa sử dụng các dịch vụ tài chính bảo hiểm, vừa giải trí thông qua các chương trình trò chơi vui nhộn, vừa mua sắm thương mại điện tử, mua vé xem phim…

MoMo cũng đã tập trung đầu tư mạnh vào các dịch vụ hành chính công theo chủ trương của Chính phủ và là ví điện tử đầu tiên được phép kết nối với Cổng dịch vụ công quốc gia của Chính phủ khai trương vào tháng 12.2019. Đến nay, mọi người thường gọi chúng tôi là “đại gia” hay “ông trùm” thanh toán nhưng thú thực chúng tôi chỉ xem mình là một osin thanh toán (cười). Thanh toán là dịch vụ nội địa nhưng cạnh tranh quốc tế, vì vậy chúng tôi hy vọng sản phẩm thuần Việt, dành cho người Việt như MoMo vẫn đứng vững trên thị trường và nhận được sự ủng hộ của các khách hàng thân thiết.