Tuyên bố tiêu diệt thủ lĩnh al-Qaeda nhưng Mỹ đã giết nhầm dân thường?

Các quan chức quân sự Mỹ có động thái như trên sau khi gia đình của ông Lotfi Hassan Misto khẳng định rằng ông Misto không có quan hệ gì với thành phần khủng bố mà ông là một người cha của 10 đứa con đang chăm sóc đàn cừu của mình khi ông thiệt mạng do một tên lửa của Mỹ, theo tờ The Washington Post ngày 18.5.

Ông Misto (56 tuổi), được gia đình xác định là nạn nhân của cuộc tấn công bằng tên lửa Hellfire vào ngày 3.5, từng làm thợ hồ và sống lặng lẽ ở khu Qorqanya thuộc tây bắc Syria, theo các cuộc phỏng vấn của The Washington Post với anh trai, con trai và sáu người khác biết ông. Họ mô tả ông Misto là một người đàn ông tốt bụng, chăm chỉ nhưng "cả đời nghèo khó".

Xuất hiện nghi ngờ trong Lầu Năm Góc?

Cuộc tấn công trên được giám sát bởi Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (Centcom). Vài giờ sau khi cuộc tấn công được tiến hành, Centcom tuyên bố rằng cuộc tấn công bằng UAV Predator đã nhắm vào một "thủ lĩnh cấp cao của al-Qaeda", mà không đưa ra bằng chứng hoặc nêu tên nghi phạm.

Chụp màn hình The Washington Post

Tuy nhiên, hai quan chức quốc phòng Mỹ cho The Washington Post hay hiện có sự nghi ngờ bên trong Lầu Năm Góc về người đã thiệt mạng.

Trong đó có một quan chức nói: "Chúng tôi không còn tự tin rằng mình đã giết một thủ lĩnh cấp cao của al-Qaeda". Quan chức còn lại thì nói rằng "dù chúng tôi tin rằng cuộc tấn công không giết được mục tiêu ban đầu, nhưng chúng tôi tin rằng người đó thuộc al-Qaeda". Cả hai quan chức đều phát biểu với điều kiện giấu tên khi một cuộc điều tra về vụ việc đang diễn ra.

Trong một tuyên bố, phát ngôn viên Centcom Michael Lawhorn nói rằng các quan chức đã biết về các báo cáo thương vong dân sự và đang tiếp tục đánh giá kết quả. "Centcom xem xét tất cả các cáo buộc như thế một cách nghiêm túc và đang điều tra để xác định xem liệu hành động đó có vô tình dẫn đến tổn hại cho dân thường hay không", ông Lawhorn cho hay hôm 18.5.

Hồi năm ngoái, khi đối mặt với cáo buộc quân đội đã che đậy các cuộc không kích nhầm giết người vô tội trong quá khứ, chính quyền Tổng thống Joe Biden tuyên bố sẽ thực hiện các bước mà họ cho là sẽ giảm thiểu rủi ro như thế, đồng thời hứa hẹn minh bạch hơn khi xảy ra các vụ giết người ngoài ý muốn.

Không phát hiện tài liệu cho thấy Misto liên quan khủng bố

Cuộc tấn công bằng UAV gần đây ở Syria đã xảy ra gần nhà và trang trại gà của ông Misto. The Washington Post đã chia sẻ các tọa độ liên quan với một trong những quan chức quốc phòng Mỹ. Vị quan chức nói rằng vị trí đó gần một "khu vực quan tâm đã được biết" đối với al-Qaeda nhưng từ chối chỉ định tòa nhà nào nằm trong tầm ngắm của quân đội Mỹ. Những người hàng xóm của ông Misto khẳng định với The Washington Post rằng những tên khủng bố không sống hoặc hoạt động gần ngôi nhà của ông Misto.

The Washington Post cũng đã cung cấp cho 4 chuyên gia khủng bố thông tin chi tiết về ông Misto và nơi ông sống, đồng thời đề nghị họ khảo sát các cuộc thảo luận trực tuyến giữa các chiến binh thánh chiến sau cuộc không kích để tìm hiểu xem liệu có cuộc nói chuyện nào về vụ tấn công ở Qorqanya hay không.

Chụp màn hình The Washington Post

Không có ai trong số họ tìm thấy tài liệu cho thấy Misto có liên kết với một nhóm khủng bố. Ngoài ra, họ đều nói rằng sẽ rất bất thường nếu al-Qaeda, đặc biệt là một thủ lĩnh cấp cao, hoạt động trong khu vực, vốn bị kiểm soát bởi một nhóm đối thủ đã tách ra khỏi al-Qaeda cách đây nhiều năm và hiện coi al-Qaeda là kẻ thù, theo The Washington Post.

The Washington Post cũng đã thu được những hình ảnh cho thấy khuôn mặt của ông Misto trước và sau khi ông thiệt mạng, và cung cấp những hình ảnh đó cho Centcom. Các sĩ quan ở đó không cho biết họ có tin rằng ông Misto là người thiệt mạng trong cuộc tấn công hay không. Trong khi đó, hai chuyên gia nhận dạng khuôn mặt đã xem xét hình ảnh cho hay họ tin rằng hình ảnh cho thấy đó là cùng một người.